fbpx
Fimmtudagur 25.apríl 2024
Pressan

Ný uppgötvun um bakhlið tunglsins

Kristján Kristjánsson
Föstudaginn 26. júní 2020 22:30

Tunglið. Mynd:NASA

Ekki missa af Helstu tíðindum dagsins í pósthólfið þitt

Lesa nánar

Það var ekki fyrr en 1959 sem við sáum í fyrsta sinn hvernig bakhlið tunglsins lítur út. Í kjölfarið áttuðu vísindamenn sig á að það er mikill munur á bakhliðinni og framhliðinni. En hvernig stendur á því? Nú telja vísindamenn sig hafa fundið skýringu á þessu.

Science Alert skýrir frá þessu. Eins og kunnugt er þá er tunglið í læstri stöðu, það er að segja það er alltaf sama hliðin sem snýr að jörðinni. Hún er þakin stórum, svörtum blettum sem nefnast lunar maria (tunglhöf). Þessir blettir eru úr basalti sem á rætur að rekja til eldvirkni á tunglinu fyrir margt löngu.

En bakhliðin er allt öðruvísi, skorpan er þykkari og úr öðrum frumefnum en framhliðin. Auk þess er yfirborð bakhliðarinnar fölara og með færri basalt bletti.

Á framhliðinni er það sérstaklega svæði sem nefnist Oceanus Procellarum sem hefur dregið að sér athygli vísindamanna því það er úr blöndu af kalíum og fosfór. Vísindamenn telja að svæðið hafi verið geislavirkt og að blanda af kalíum, úrani og þóríum hafi haldið svæðinu heitu árum saman. Þetta getur hugsanlegs skýrt af hverju tunglið er skakkt.

Efnasamsetning framhliðarinnar gerði, að mati vísindamannanna, að verkum að bráðnunarpunktur steina var lægri en á bakhliðinni og því bráðnuðu tunglsteinar 2-13 sinnum hraðar þar en á bakhliðinni. Var þá ekki tekið tillit til geislavirkra efna. Telja vísindamennirnir að samspil þessarar efnasamsetningar og geislavirkni hafi valdið meiri eldvirkni á framhliðinni sem orsakaði alla þessa dökku bletti sem við sjáum þar í dag.

Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá. DV áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg. Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri fréttir

Mest lesið

Nýlegt

Pressan
Í gær

„Hefurðu séð lík?“ – 14 ára stúlka myrti móður sína og bauð vinkonu heim til að sjá líkið

„Hefurðu séð lík?“ – 14 ára stúlka myrti móður sína og bauð vinkonu heim til að sjá líkið
Pressan
Í gær

Elon Musk sakar Ástrali um ritskoðun: „Hrokafullur milljarðamæringur,“ segir ráðherra

Elon Musk sakar Ástrali um ritskoðun: „Hrokafullur milljarðamæringur,“ segir ráðherra
Pressan
Í gær

„Ósigrandi“ stúlknalið fór ósigrað í gegnum tímabilið í „strákadeildinni“

„Ósigrandi“ stúlknalið fór ósigrað í gegnum tímabilið í „strákadeildinni“
Pressan
Fyrir 2 dögum

Airbnb-húsið frá helvíti – Móðir og fjögur börn í stórhættu

Airbnb-húsið frá helvíti – Móðir og fjögur börn í stórhættu
Pressan
Fyrir 3 dögum

Gerði óhugnanlega uppgötvun heima hjá sér – Síðan hefur ráðgátan bara undið upp á sig

Gerði óhugnanlega uppgötvun heima hjá sér – Síðan hefur ráðgátan bara undið upp á sig
FréttirPressan
Fyrir 3 dögum

Dularfulla skáldsagan sem spáði fyrir um Titanic-slysið – Var höfundurinn geðveikur eða skyggn?

Dularfulla skáldsagan sem spáði fyrir um Titanic-slysið – Var höfundurinn geðveikur eða skyggn?