“Þann 1. nóvember síðastliðin birtist grein á vefmiðli Fréttablaðsins eftir Steinunni Ólínu Þorsteinsdóttur. Í greininni fagnar höfundur nýföllnum dómum í málum Freyju Haraldsdóttur og Atla Rafns Sigurðssonar. Að mati greinarhöfundar hafa málsaðilar beggja mála mætt mannfjandsamlegum viðhorfum sem lögðu grunninn að þeim brotum sem þau urðu fyrir. Steinunn Ólína segir að það sé ekki síst #metoo byltingin sem lagði grunninn að þessum viðhorfum og að í kjölfar #metoo hafi konur flykkst fram á vígvöllinn til að bera aðra sökum án þess að þurfa að standa fyrir máli sínu.“
Svona hefst grein eftir Önnu Bentínu Hermansen sem birtist á Fréttablaðinu í dag. Í greininni eru skrif Steinunnar Ólínu varðandi dóminn í máli Atla Rafns tekin fyrir en Steinunn hefur verið mikið gagnrýnd fyrir orðin sem hún lét falla um málið. Meðfylgjandi greininni hennar Önnu Bentínu er undirskriftarlisti en tæplega 100 konur eru á listanum.
„Við undirritaðar viljum bregðast við þessum ummælum þar sem greinin lýsir afar skaðlegri orðræðu gagnvart brotaþolum kynferðisofbeldis almennt þó að ein manneskja, Þórdís Elva Þorvaldsdóttir, sé tekin fyrir í greininni, sem “sjálfskipaður leiðtogi brotaþola kynferðisofbeldis”. Orðræða sem þessi sendir alvarleg skilaboð út í samfélagið og hefur að engu trúverðugleika brotaþola kynferðisofbeldis.
Í þeim undantekningartilfellum þegar gerandinn játar að hafa beitt kynferðisofbeldi, sem á við um reynslu Þórdísar Elvu, þá kallar greinarhöfundur hann “meintan geranda”. Steinunn Ólína bætir um betur og segir brotaþola hafa “sagst” hafa orðið fyrir nauðgun, með það að markmiði að véfengja það ofbeldi sem Þórdís Elva varð fyrir. Samkvæmt greinarhöfundi er Þórdís Elva haldin hefndarfýsn og drottnunargirni með því að draga geranda sinn til ábyrgðar sem hann gekkst við sjálfur af fúsum og frjálsum vilja. Að okkar mati lýsir greinin þeim viðhorfum að frásagnir af kynferðisofbeldi séu marklausar nema þær fari í gegnum réttarkerfið og gerandinn hljóti dóm fyrir brot sitt.“
Anna segir nauðgun vera í eðli sínu ofbeldi þar sem drottnunargirni er í aðalhlutverki. „Það er frekar öfugsnúið að saka brotaþola kynferðisofbeldis um þær hvatir ef hann segir frá nauðgun fremur en gerandann fyrir að hafa nauðgað,“ segir Anna.
„Brotaþolar sjá slík viðhorf kristallast víða í samfélaginu og #metoo byltingin reis ekki síst upp gegn slíkum viðhorfum. #metoo sýndi samfélaginu hversu margar konur hafa reynslu af kynferðisbrotum sem hvergi eru skráð í lögregluskýrslum.
Staðreyndin er sú að fjölmargar konur sem verða fyrir kynferðisofbeldi segja aldrei frá því opinberlega og kæra ekki geranda/gerendur. Ekki síst vegna þess að aðeins í undantekningartilfellum hljóta þær áheyrn dómstóla. Konur sem segja frá kynferðisofbeldi opinberlega og hafa jafnvel kært ofbeldið eru líka tortryggðar, meira að segja þrátt fyrir að gerandi þeirra hafi játað verknaðinn. Grein Steinunnar Ólínu afhjúpar þann veruleika rækilega.“
Hún segir það vera algengt að konur sem segja frá kynferðisofbeldi, án þeirra leikreglna sem samfélaginu þykir þóknanlegt, séu sagðar vera mannorðsmorðingjar og að þær vegi að æru manna. Oft sé vegið að trúverðugleika þeirra kvenna og afar „mannfjandsamleg viðhorf“ mæti þeim. Það næri nauðgunarmenningu og gerendameðvirkni.
„Sama hvaða leikreglum þær fylgja mætir þeim iðulega tortryggni og það þrátt fyrir #metoo. Ef Steinunn Ólína telur það vera keppni í ofbeldi að niðurlægja fólk án dóms og laga er hún sigurvegari í þeirri keppni með þessari grein. Að hennar mati á baráttufólk gegn kynferðisofbeldi að setja hag brotaþola kynferðisofbeldis í forgang. Líklega er það eina atriðið í greininni sem við getum verið sammála um. Ef þessi grein átti að stuðla að því markmiði bregst hún hins vegar brotaþolum kynferðisofbeldis algjörlega.“
Hér fyrir neðan má sjá undirskriftarlistann.
Aðalheiður Alenu Jóhannsdóttir
Agnes Bára Aradóttir
Alexandra Rós Jóhannesdóttir
Anna Bentína Hermansen
Anna Soffía Víkingsdóttir
Aþena Mjöll Pétursdóttir
Ásgerður Jóhannesdóttir
Berglind Þórsteinsdóttir
Bergljót María Sigurðardóttir
Brynhildur Björnsdóttir
Brynhildur Yrsa Valkyrja
Brynja Bjarnadóttir
Candice Michelle Goddard
Edda Rún Aradóttir
Elsa Björk Harðardóttir
Elísabet Ýr
Emma Ásudóttir Árnadóttir
Erla Kr Bergmann
Elsa Björk Harðardóttir
Erla Elíasdóttir Völudóttur
Erla Einarsdóttir
Erna Dýrfjörð Stefánsdóttir
Eyrún Eva Gunnarsdóttir
Freydís Dögg Steindórsdóttir
Freyja Vals Sesseljudóttir
Friðgerður Ósk Jóhannsdóttir
Guðbjörg Ýr Valkyrja Guðbjargardóttir
Guðný Elísa Guðgeirsdóttir
Guðrún Helga Eyþórsdóttir
Gunna Róbertsdóttir
Hafdís Erla Jónudóttir
Hrafndís Katla
Hafdís Inga Helgudóttir Hinriksdóttir
Halldóra Jónasdóttir
Helga Bjarnadóttir
Helga Gestsdóttir
Helga Rósa Atladóttir
Heiða Björg Hilmisdóttir
Heiða Valdís Ármann
Herdís Ósk Sveinbjörnsdóttir
Hjördís Guðlaugsdóttir
Hjördís Líney Aðalsteinsdóttir
Hlíf Steinsdóttir
Hrund Ólafsdóttir
Inga María Vilhjálmsdóttir
Ingibjörg Eyfjörð Hólm
Magnea
Margrét Pétursdóttir
Margrét Baldursdóttir
Jennie Maria Katarina Jönsson
Karen Linda
Katrín Atladóttir
Katrín Ólafsdóttir
Kristin Johansen
Kristín Jónsdóttir
Kristín S. Bjarnadóttir
Kristín Helga Schiöth
Kristjana Einarsdóttir
Linda Björk
Lóa Baldvinsdóttir Andersen
Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir
Ósk Gunnlaugsdóttir
Ragna Björg Björnsdóttir
Ragna Ragnarsdóttir
Ragnheiður Helga Bergmann Hafsteinsdóttir
Rakel Sesselja Hostert
Salóme Mist Kristjánsdóttir
Sandra Rut Skúladóttir
Sara Björk Biering
Sigríður D. Aradóttir
Sigurbjörg Anna Guðnadóttir
Sigurlaug Lára
Sigrún Ósk Arnardóttir
Sigrún Sif Jóelsdóttir
Sjöfn Friðriksdóttir
Sunna Kristinsdóttir
Særós Rannveig Björnsdóttir
Tara Margrét
Tinna Björk Pálsdóttir
Unnur Mjöll
Vibeke Svala Kristinsdóttir
Þóra Kristín Þórsdóttir
Þórhildur Löve
Þórunn Vignisdóttir