Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir fagnar sérstaklega tveimur dómum sem féllu í Héraðsdómi Reykjavíkur í gær. Málin eru þó ólík. Annars vegar vann Freyja Haraldsdóttir mál gegn Barnaverndarstofu en dómurinn úrskurðaði að stofunni hefði verið óheimilt að synja Freyja um að sækja námskeið fyrir fósturforeldra. Hins vegar vann leikarinn Atli Rafn Sigurðsson skaðabótamál gegn Leikfélagi Reykjavíkur vegna brottrekstrar hans frá Borgarleikhúsinu á grundvelli ásakana um kynferðislega áreitni, en hann fékk hvorki að vita efni ásakananna né nöfn þeirra sem ásökuðu hann.
Um mál Freyju skrifar Steinunn í grein í Fréttablaðinu:
„Í málsmeðferð barnaverndarstofu endurspeglast sá forneskjulegi hugsunarháttur að fatlaðir einstaklingar séu ekki jafnréttháir ófötluðum. Þessir fordómar eru byggðir á djúpstæðu hatri á öllu sem er utan þess sem þykir venjulegt. Í fötlunarhatrinu sem beindist að Freyju þegar henni var meinað að sækja fósturforeldranámskeið er enga samúð að finna, enga samkennd með konu sem langar að eignast barn. Þarna er enginn skilningur á grundvallarmannréttindum. Barnaverndarstofa útilokar hana með einu pennastriki. Gleymum ekki að í okkar veröld eru engar kröfur gerðar til hæfis þegar barneignir eru annars vegar. Siðblind illmenni og algjör fífl eignast börn án þess að nokkur geri við það athugasemdir. Við þurfum að þreyta próf til að gegna ýmsum einföldum störfum en engin próf eru nauðsynlegir undanfarar barneigna. Ef almenningur telur sig hæfan til að dæma fyrirfram um hæfi Freyju til þess að verða móðir fósturbarns erum við á villigötum.
Freyja Haraldsdóttir er kona í íslensku samfélagi sem langar til að eignast barn og það eru mannréttindi hennar að láta á það reyna. Fólkið sem vinnur hjá Barnaverndarstofu eru hinsvegar óhæft til að virða augljós mannréttindi.“
Steinunn telur að framganga Kristínar Eysteinsdóttur Borgarleikhússtjóra gagnvart Atla Rafni beri vitni um afleitan skilning á mannréttindum. Með þeim gjörningi sé réttur kvenna til bera aðra sökum án þess að þurfa að standa fyrir máli sínu viðurkenndur. En réttur karla til að verja sig sé að engu gerður. Steinunn skrifar:
„Leikfélag Reykjavíkur og Kristín Eysteinsdóttir samþykkja einum rómi að konur skuli aldrei véfengja og þær skuli alltaf vernda að óathuguðu máli. Kristín Eysteinsdóttir og Leikfélag Reykjavíkur virða að vettugi þau mannréttindi Atla að fá uppgefnar sakargiftir og tækifæri til að verja sig. Kristín Eysteinsdóttir stígur á svið Borgarleikhússins bæði sem lögregla og dómari verandi hvorugt og telur sig augljóslega í krafti mannréttindasjónarmiðanna hinna nýju hafa umboð til að rétta yfir Atla Rafni og dæma hann með brottrekstri óhæfan til að starfa í leikhúsi vitandi fullvel að mannorð hans muni hljóta hnekki af.“
Steinunn spyr hvort takmarkið með #metoo-hreyfingunni hafi verið að útrýma ofbeldi eða troða mannorð manna í svaðið. „Var það nægileg refsing fyrir meinta glæpi hans?“ segir hún.
Steinunni gagnrýnir síðan harkalega skrif Þórdísar Elvu Þorvaldsdóttur sem meðal annars bendir á að skaðabætur til handa þolendum kynferðisbrota hafi einatt verið lægri en þær skaðabætur sem Atla Rafni voru dæmdar. Hún sakar jafnframt Þórdísi um að hafa markaðssett kynferðisofbeldi sem hún varð sjálf fyrir með bókarskrifum og fyrirlestrum:
„Þórdís Elva var áður sjálfskipaður brautryðjandi á Íslandi í afhjúpun ofbeldismanna að amerískri fyrirmynd og hvatti fórnarlömb til þess að stíga fram og segja frá í hópi sviðslistakvenna. Hún hafði gert slíkt sjálf og bætti um betur, því hún markaðssetti ofbeldi sem hún sagðist hafa orðið fyrir með eftirminnilegum hætti í bók, með fyrirlestrum þar sem henni fylgdi meintur ofbeldismaður um allar álfur og gekkst við því að kalla sig nauðgara til að styðja rétt hennar til að segja frá og mæta ofbeldismanni sínum. Verkið vakti mikla athygli.
Það skal viðurkennt að ég hef hreina andstyggð á þeirri drottnunargirni og hefndarfýsn sem birtist í þessu niðurlægjandi og sjálfsupphefjandi verki Þórdísar Elvu.
Í máli Atla Rafns kveður við nýjan tón hjá Þórdísi. Nú styður hún rétt fórnarlamba til að þegja og leggur ofuráherslu á að peningagreiðslum til ofbeldisþola sé ábótavant. Upprætum við ofbeldi með því að ríkið greiði hærri bætur til þolenda? Nei. Mun kynferðisofbeldi afleggjast með öllu eigi fólk á hættu að verða fyrir fjártjóni vegna brota sinna? Nei. Bætum við líðan ofbeldisfórnarlamba með peningum? Nei. Greiðslur, sama hversu háar, til fórnarlamba ofbeldis eru aðeins viðurkenning á því að á viðkomandi hafi verið brotið en bætir engan skaða. Engan. Svo villuljós Þórdísar Elvu er engum til gagns og allra síst þolendum ofbeldis.“+
