fbpx
Laugardagur 15.febrúar 2025
EyjanFastir pennar

Óttar Guðmundsson skrifar: Grænlandsraunir

Eyjan
Laugardaginn 18. janúar 2025 06:00

Óttar Guðmundsson.

Ekki missa af Helstu tíðindum dagsins í pósthólfið þitt

Lesa nánar

Grænland varð nýlenda Dana á 18du öld þegar danskir sjómenn hófu þangað siglingar. Þeir áttuðu sig á náttúruauðæfum landsins og gróðavonin rak þá áfram. Danir reyndu að kristna íbúana og sendu prestinn Hans Egede til að boða hina nýju trú. Hann leit á Grænlendinga sem stór og óþroskuð börn sem þyrftu sterka leiðsögn. Danir reyndu að ala upp Grænlendinga með góðu og illu. Þeir útrýmdu gömlum trúarbrögðum og börðust gegn tungumáli innfæddra. Nýlenduherrarnir höfðu engan skilning á grænlensku samfélagi og menningu og breyttu því með handafli með skelfilegum afleiðingum.

Skáldið Sigurður Breiðfjörð bjó í Grænlandi í 2-3 ár á 19. öld og starfaði í þjónustu Grænlandsverslunarinnar. Sigurður skrifaði bók um þessa dvöl sína og lýsir fyrirlitningu Dana á þessum Skrælingjum. Samfélagsleg upplausn í landinu leiddi til mikils alkóhólisma og um árabil var hæsta sjálfsmorðstíðni í heimi á Grænlandi. Nýlega var upplýst um skipulagðar ófrjósemisaðgerðir á grænlenskum konum á síðustu öld. Danir vildu einir ákveða hvort eða hvernig grænlensku þjóðinni fjölgaði. Á Kaupmannahafnarárum mínum kynntist ég dauðadrukknum grænlenskum ungmennum sem voru gjörsamlega týnd í tilverunni.

Mér datt þessi saga í hug á dögunum þegar Dónald Trump viðraði hugmyndir að eignast Grænland. Sármóðgaðir danskir ráðamenn sögðu að framtíð Grænlands ætti að vera í höndum Grænlendinga. Fyrir fólk sem þekkir nýlendusögu Dana eru þessi ummæli hlægileg. Grænlendingar áttu aldrei að ráða neinu í heimalandinu enda hefðu þeir ekki þroska eða greind til þess. Spurningin er hvort Grænlendingum mundi vegna verr undir handarjaðri Bandaríkjamanna en Dana. Það efa ég stórlega svo að kannski er tilboð Trumps ekki svo óhagstætt fyrir Grænlendinga. Mestu skiptir að láta væl og dyggðagrát Dana sem vind um eyrun þjóta. Það er fáránlegt að gamla, þrautpínda nýlenduþjóðin, Íslendingar skuli taka eindregna afstöðu með sínum gömlu nýlenduherrum í þessu máli.

Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá. DV áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg. Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri fréttir

Pennar

Mest lesið

Nýlegt

EyjanFastir pennar
Fyrir 2 vikum

Svarthöfði skrifar: Sanngirnismál að sjálfstæðismenn fái áfallahjálp – lífsleikninámskeið til að takast á við nýjan veruleika

Svarthöfði skrifar: Sanngirnismál að sjálfstæðismenn fái áfallahjálp – lífsleikninámskeið til að takast á við nýjan veruleika
EyjanFastir pennar
Fyrir 2 vikum

Thomas Möller skrifar: Dugleg þjóð í norðri

Thomas Möller skrifar: Dugleg þjóð í norðri
EyjanFastir pennar
Fyrir 3 vikum

Svarthöfði skrifar: Leitið ekki langt yfir skammt, Moggamenn!

Svarthöfði skrifar: Leitið ekki langt yfir skammt, Moggamenn!
EyjanFastir pennar
Fyrir 3 vikum

Svarthöfði skrifar: Verður offitan Trump ofurefli?

Svarthöfði skrifar: Verður offitan Trump ofurefli?
EyjanFastir pennar
12.01.2025

Björn Jón skrifar: Grænland er land framtíðarinnar

Björn Jón skrifar: Grænland er land framtíðarinnar
EyjanFastir pennar
12.01.2025

Svarthöfði skrifar: Enginn er spámaður í eigin föðurlandi – Dagur gæti haft tromp uppi í erminni

Svarthöfði skrifar: Enginn er spámaður í eigin föðurlandi – Dagur gæti haft tromp uppi í erminni
EyjanFastir pennar
04.01.2025

Sigmundur Ernir skrifar: Pólitísk aflögun í íslenskum landsmálum

Sigmundur Ernir skrifar: Pólitísk aflögun í íslenskum landsmálum
EyjanFastir pennar
04.01.2025

Óttar Guðmundsson skrifar: Áramótauppgjör

Óttar Guðmundsson skrifar: Áramótauppgjör