fbpx
Fimmtudagur 03.júlí 2025
EyjanFastir pennar

Óttar Guðmundsson skrifar: Grænlandsraunir

Eyjan
Laugardaginn 18. janúar 2025 06:00

Óttar Guðmundsson.

Ekki missa af Helstu tíðindum dagsins í pósthólfið þitt

Lesa nánar

Grænland varð nýlenda Dana á 18du öld þegar danskir sjómenn hófu þangað siglingar. Þeir áttuðu sig á náttúruauðæfum landsins og gróðavonin rak þá áfram. Danir reyndu að kristna íbúana og sendu prestinn Hans Egede til að boða hina nýju trú. Hann leit á Grænlendinga sem stór og óþroskuð börn sem þyrftu sterka leiðsögn. Danir reyndu að ala upp Grænlendinga með góðu og illu. Þeir útrýmdu gömlum trúarbrögðum og börðust gegn tungumáli innfæddra. Nýlenduherrarnir höfðu engan skilning á grænlensku samfélagi og menningu og breyttu því með handafli með skelfilegum afleiðingum.

Skáldið Sigurður Breiðfjörð bjó í Grænlandi í 2-3 ár á 19. öld og starfaði í þjónustu Grænlandsverslunarinnar. Sigurður skrifaði bók um þessa dvöl sína og lýsir fyrirlitningu Dana á þessum Skrælingjum. Samfélagsleg upplausn í landinu leiddi til mikils alkóhólisma og um árabil var hæsta sjálfsmorðstíðni í heimi á Grænlandi. Nýlega var upplýst um skipulagðar ófrjósemisaðgerðir á grænlenskum konum á síðustu öld. Danir vildu einir ákveða hvort eða hvernig grænlensku þjóðinni fjölgaði. Á Kaupmannahafnarárum mínum kynntist ég dauðadrukknum grænlenskum ungmennum sem voru gjörsamlega týnd í tilverunni.

Mér datt þessi saga í hug á dögunum þegar Dónald Trump viðraði hugmyndir að eignast Grænland. Sármóðgaðir danskir ráðamenn sögðu að framtíð Grænlands ætti að vera í höndum Grænlendinga. Fyrir fólk sem þekkir nýlendusögu Dana eru þessi ummæli hlægileg. Grænlendingar áttu aldrei að ráða neinu í heimalandinu enda hefðu þeir ekki þroska eða greind til þess. Spurningin er hvort Grænlendingum mundi vegna verr undir handarjaðri Bandaríkjamanna en Dana. Það efa ég stórlega svo að kannski er tilboð Trumps ekki svo óhagstætt fyrir Grænlendinga. Mestu skiptir að láta væl og dyggðagrát Dana sem vind um eyrun þjóta. Það er fáránlegt að gamla, þrautpínda nýlenduþjóðin, Íslendingar skuli taka eindregna afstöðu með sínum gömlu nýlenduherrum í þessu máli.

Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá. DV áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg. Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri fréttir

Pennar

Mest lesið

Nýlegt

EyjanFastir pennar
Fyrir 1 viku

Björn Jón skrifar: Gullaldir fyrr og nú

Björn Jón skrifar: Gullaldir fyrr og nú
EyjanFastir pennar
Fyrir 1 viku

Sigmundur Ernir skrifar: Kunnum ekki, getum ekki, megum ekki

Sigmundur Ernir skrifar: Kunnum ekki, getum ekki, megum ekki
EyjanFastir pennar
Fyrir 1 viku

Nína Richter skrifar: Fólkið sem notar internetið í vinnunni

Nína Richter skrifar: Fólkið sem notar internetið í vinnunni
EyjanFastir pennar
Fyrir 1 viku
Enn eru fornmenn á ferð
EyjanFastir pennar
Fyrir 2 vikum

Björn Jón skrifar: Alvöru leiðtogi

Björn Jón skrifar: Alvöru leiðtogi
EyjanFastir pennar
Fyrir 2 vikum

Sigmundur Ernir skrifar: Eldhúsdagurinn afhjúpaði harðlínu andstöðunnar

Sigmundur Ernir skrifar: Eldhúsdagurinn afhjúpaði harðlínu andstöðunnar
EyjanFastir pennar
Fyrir 3 vikum

Björn Jón skrifar: Að standa vörð um vestræn gildi

Björn Jón skrifar: Að standa vörð um vestræn gildi
EyjanFastir pennar
Fyrir 3 vikum

Sigmundur Ernir skrifar: Þetta er það sem stórútgerðin fær í afslátt hjá þjóð sinni

Sigmundur Ernir skrifar: Þetta er það sem stórútgerðin fær í afslátt hjá þjóð sinni
EyjanFastir pennar
Fyrir 4 vikum

María Rut Kristinsdóttir skrifar: Tveggja turna tal

María Rut Kristinsdóttir skrifar: Tveggja turna tal
EyjanFastir pennar
01.06.2025

Björn Jón skrifar: Prússneskur agi

Björn Jón skrifar: Prússneskur agi