Viðreisn hefur á stefnuskrá sinni að gefa landsmönnum kost á að greiða atkvæði um hvort halda eigi áfram viðræðum við ESB. Þetta er skynsamleg leið þegar haft er í huga hversu langvinn og stundum hörð skoðanaskipti hafa verið um málið hér á landi. Varla verður um það deilt að hún er líka lýðræðisleg.

Ef í ljós kemur í þjóðaratkvæði að vilji landsmanna stendur ekki til þess að halda áfram viðræðum við ESB er einboðið að málið verður ekki á dagskrá um langa hríð og andstæðingar aðildar, sem vilja málið ekki á dagskrá, hafa sigur. Ef þeir trúa því að málstaður þeirra sé góður og í samræmi vilja landsmanna ættu þeir að fagna þessari tillögu Viðreisnar því þetta yrði kjörið tækifæri fyrir þá til að afla sér stuðnings þjóðarinnar til að taka málið af dagskrá fljótt og örugglega áður en það öðlast frekara líf með áframhaldandi viðræðum. Umræða um málið væri þá ekki að þvælast frekar fyrir öðrum málum sem þeim kunna að þykja brýnni úrlausnar.

Ef í ljós kemur að skýr vilji landsmanna stendur til þess að halda áfram með málið fær ríkisstjórn eingöngu umboð til þess að halda áfram viðræðum, en ekki til að ganga í ESB. Er þess þá að geta að í stefnu Viðreisnar felst einnig að samningsdrög, þegar þau liggja fyrir, verði sett í þjóðaratkvæði. Þá fengju andstæðingar aðildar í annað sinn tækifæri til að taka málið af dagskrá með því að afla málstað sínum stuðnings meirihluta landsmanna.

Loks fá svo andstæðingar í þriðja sinn tækifæri til að stoppa málið því ekki er hægt að ganga í ESB án breytinga á stjórnarskrá. Af því leiðir vegna 79. gr. stjórnarskrárinnar, að halda þarf að minnsta kosti einar kosningar til Alþingis áður að til aðildar getur komið. Andstæðingar geta í þeim kosningum freistað þess að afla sér stuðnings kjósenda til að stöðva breytingar á stjórnarskrá svo afstýra megi aðild.

Ef andstæðingar ESB þurfa að lúta í gras hið þriðja sinn fyrir þjóð sinni er ekki annað fyrir þá að gera en að horfa djúpt inn á við og spyrja sig einlæglega hvort ekki sé bara rétt að taka hana í sátt.

Höfundur er prófessor og deildarforseti lagadeildar HA.