Minn kæri vinur Ellert B. Schram fagnar stórafmæli í dag, en hann er fæddur á þessum degi árið 1939. Ég var svo lánsamur að fá að skrá endurminningar Ellerts sem út komu fyrir jólin 2020 en sú bók heitir einfaldlega Ellert. Mánuðina á undan sat ég löngum stundum vestur í Sörlaskjóli á fallegu heimili Ellerts og Ágústu Jóhannsdóttur, hjúkrunarfræðings og ljósmóður, hans góðu og glæsilegu konu. Í Sörlaskjólinu ríkir einstakur andi og sérhver fundur okkar var mér tilhlökkunarefni.
Líklega hef ég verið níu eða tíu ára þegar ég byrjaði að lesa forystugreinar Ellerts í DV og laugardagspistlana sömuleiðis, auk þess sem ég seldi blaðið og bar út til áskrifenda. Þessi lestur hefur örugglega haft mótandi áhrif á viðhorf mín, alltént hef ég litið upp til Ellerts síðan þá. Fyrir mörgum var landsliðsfyrirliðinn og hinn sigursæli leikmaður KR átrúnaðargoð, en ég er of ungur til að muna eftir knattspyrnumanninum Ellert — það var ritstjórinn sem ég hreifst af. Mig dreymdi um að fá að skrifa vikulega pistla í DV rétt eins og Ellert og sá draumur hefur ræst.
Ellert lauk stúdentsprófi frá Verzlunarskólanum 1959 og lögfræðiprófi 1966, þá löngu orðinn þjóðkunnur sem einn af okkur fremstu knattspyrnumönnum. Hann varð forystumaður hvert sem leið hans lá, hvort sem það var í stúdentaráði, meðal ungra sjálfstæðismanna eða á vettvangi íþróttahreyfingarinnar, en hann var forseti Knattspyrnusambandsins1973–1989 og Íþróttasambands Íslands 1990–2006.
Hann átti ákaflega farsælan feril sem ritstjóri Vísis og DV og einnig í störfum fyrir Knattspyrnusamband Evrópu þar sem hann naut mikils traust samstarfsmanna vítt og breitt um heiminn.
Samstarfsmaður Ellerts til áratuga, Jónas Kristjánsson ritstjóri, sagði mér eitt sinn frá því hversu merkilegt hefði verið með Ellert að hann hefði aldrei undirbúið sig neitt — bara sest niður og skrifað. Hann hefði heldur aldrei þurft að undirbúa sig sem stjórnmálamaður — Ellert vissi sem var að réttu orðin kæmu fram í hugann á réttu andartaki. Sannarlega fágætur eiginleiki en vitaskuld afrakstur þrautþjálfunar.
Stjórnmálaferill Ellerts var í meira lagi óvenjulegur, hann var fyrst kjörinn á þing fyrir Sjálfstæðisflokkinn árið 1971 kornungur, og settist seinast á Alþingi árið 2018 — þá varaþingmaður Samfylkingarinnar og elstur allra sem setið hafa á þingi frá endurreisn Alþingis 1845.
Í stjórnmálunum var Ellert boðberi nýrra tíma. Hann gat þess einhverju sinni í helgarpistli í DV að frelsisbaráttan ætti ekki að beinast eingöngu að frjálsum markaði, peninga- og viðskiptafrelsi heldur einnig því að losa menn úr viðjum þröngsýni — ekki væri minna vert um frelsi hugans og þeir Dagblaðsmenn voru í fylkingarbrjósti þeirra sem börðust fyrir frjálsri fjölmiðlun með því að starfrækja Fréttaútvarpið í verkfalli opinberra starfsmanna 1984 þegar ríkisvaldið hafði enn einokun á rekstri ljósvakamiðla. Í þeirri orrustu vannst fullur sigur.
Fyrir nokkrum árum þegar Ellert var formaður Félags eldri borgara tók hann svo til orða á fundi með eldri félögum í Samfylkingunni:
„Forsenda lífshamingjunnar er fólgin í því að varast vítin. Lestina, græðgina, yfirganginn, hrokann, svo eitthvað sé talið. Hugmyndafræði okkar á að fela það einmitt í sér, að hamingja þín sé hamingjan mín. Samstaða, bræðralag, jafnrétti. Þetta er ekki flókið og í rauninni er sama hvaðan gott kemur. Aðalatriði er að kjósendur, fólkið í landinu, átti sig á með hvaða aðferð eða pólitík eða stjórnmálaafli, best sé treystandi til að efla réttlæti og jöfnuð. Efla dyggðirnar, fækka löstunum. Það hefur vafist fyrir þjóðinni og þinginu að rata þann veg.“
Undir þetta geta flestir tekið, hvort sem þeir eru í Samfylkingunni eða ekki. Mínum kæra vini Ellert sendi ég bestu hamingjuóskir á 85 ára afmælinu!
Björn Jón Bragason.
