Við getum ekki lengur verið „hlutlaus“ í heimi sem er að skiptast upp í fylkingar. Og við getum svo sannarlega ekki borgað fyrir öryggi okkar með mynt sem enginn tekur mark á.

Undanfarna mánuði höfum við horft upp á nýja heimsmynd verða til. Í Úkraínu er ekki bara verið að berjast um landamæri, heldur um yfirráð yfir tækninni sem mun stýra 21. öldinni. Evrópa er að vakna af værum blundi, hervæðast og þjappa sér saman til að verða „þriðja stórveldið“ við hlið Bandaríkjanna og Kína.

Hvar skilur þetta Ísland eftir?

Jú, sem munaðarlaust eyland með örmynt í vasanum og enga stefnu.

Fjárlögin eru plástur á opið beinbrot

Við lifum núna í skjóli nýrra fjárlaga sem skapa falskt öryggi. Þau halda sjó í augnablikinu, en hvergi nærri nógu lengi. Innri stöðugleiki á Íslandi er ekki lengur nóg þegar ytri áhrifin eru orðin svona tröllaukin.

Átökin í heiminum eru svo stór að bylgjurnar munu skella á okkur af fullum þunga. Við sjáum það nú þegar á gjaldeyrismörkuðum. Evran er að styrkjast. Gengi evrunnar gagnvart dollar (EUR/USD) hefur styrkst um 10% síðustu 12 mánuði. Evrópa er að byggja upp efnahagslegan varnarvegg.

Á meðan er krónan okkar eins og korktappi í Atlantshafinu. Hún hoppar og skoppar eftir því hvernig vindar blása í alþjóðastjórnmálum. Í tæknivæddu nútímastríði, þar sem aðfangakeðjur og orkuöryggi eru vígvellirnir, er „fullveldi“ í formi örmyntar ekki sjálfstæði. Það er veikleiki.

Við höfum ekki lengur val

Umræðan um ESB aðild hefur lengi snúist um fisk og landbúnað. Þeir tímar eru liðnir. Nú snýst hún um þjóðaröryggi og efnahagslega lifun.

1. Hernaðarleg einangrun: Við erum í NATO, en án hers. Við treystum á Bandaríkin, sem eru orðin óútreiknanlegri með hverju árinu. Evrópa er að sameinast um sínar eigin varnir. Ætlum við að standa fyrir utan þá ákvarðanatöku en vona að þeir nenni að verja sæstrengina okkar?
2. Efnahagsleg einangrun: Við getum ekki rekið nútímasamfélag á örmynt í heimi þar sem stórveldin beita gjaldmiðlum sínum sem vopnum. Að standa utan Evrunnar í þessu árferði er eins og að mæta í skotgrafahernað í stuttermabol.

Niðurstaðan er einföld, þó hún sé mörgum sár: Við verðum að ganga í Evrópusambandið.

Ekki vegna þess að við elskum skrifræðið í Brussel. Heldur vegna þess að í nýrri heimsmynd, þar sem „AI War“ og stórveldaátök ráða ríkjum, höfum við ekki efni á að vera ein. Við þurfum sæti við borðið og mynt sem veitir raunverulegt skjól.

Tími „séríslensku leiðarinnar“ er liðinn. Við getum viðurkennt það núna og gengið teinrétt inn í samstarfið, eða beðið þar til krónan hrynur undan næsta stóra áfalli og skriðið þangað.

Valið er ekki lengur hvort við göngum inn. Valið er hvenær – og hversu miklu við töpum áður en við gerum það.

Höfundur er samfélagsrýnir og áhugamaður um alþjóðastjórnmál í heimi Gervigreindar.