„Mér þykir alltaf svolítið gaman að segja frá hvað við borðum á jólunum. Það vekur alltaf upp umræður,“ segir Hulda Orradóttir, þriggja barna móðir í Reykjavík. Hún og hennar fjölskylda halda í mjög sérstaka hefð á aðfangadagskvöld. Þá borða þau saltfisk í jólamatinn.
„Þegar ég segi að við borðum hangikjöt á Þorláksmessu halda sumir að ég sé að víxla þessu. Spyrja hvort ég sé ekki að meina saltfisk á Þorlák og hangikjöt á aðfangadag,“ segir Hulda og hlær. En hvaðan kemur þessi hefð?
„Saltfisksiðurinn kemur frá föðurafa, Vigfúsi Friðjónssyni, og ömmu, Huldu Sigurhjartardóttur, sem bjuggu á Siglufirði. Afi var síldarsaltandi en þegar síldin brást þurfti að finna eitthvað annað að gera fyrir fólkið sem var að vinna hjá honum. Þá fór hann að salta þorsk og var með þeim fyrstu sem saltaði um borð og silgdi með aflann beint á markað. Hann hét því að ef það myndi ganga upp myndi hann borða saltfisk á jólunum. Hann stóð við það alla tíð. Eftir að ég og bróðir minn, Vigfús Orrason, fæddumst tók móðir mín, Unnur Kristinsdóttir, við að elda saltfiskinn og hefur gert það síðan,“ segir Hulda.
Jólin í fyrra voru þau frábrugðin fyrri jólum sökum andláts föður hennar, Orra Vigfússonar.
„Jólin í fyrra voru aðeins með öðruvísi sniði. Pabbi dó sumarið 2017 og voru þetta því fyrstu jólin sem hann var ekki með okkur. Við fengum hins vegar í staðinn stórfjölskyldu mágkonu minnar, Guðrúnar Óskar Óskarsdóttur, og blönduðum saman jólahefðunum.“
En er saltfiskurinn matreiddur á sérstakan hátt á jólunum?
„Hann er bara soðinn og kartöflur, rófur, gulrætur og blómkál haft með. Og svo auðvitað smjör og hangiflot,“ segir hún og brosir.
Hún segir fjölskyldu sína ávallt hafa haldið fast í aðrar jólahefðir, en jólahátíðin er merkileg fyrir margar sakir hjá Huldu – þá sérstaklega út af því að tvíburadætur hennar eiga afmæli á sjálfan aðfangadag.
„Eftirminnilegustu jólin voru klárlega 2010 þegar tvíburarnir mínir fæddust óvænt, voru að flýta sér í heiminn. Þá var jólunum frestað um nokkra daga,“ segir hún og hlær. „Á aðfangadag byrjum við daginn á afmælispökkum, síðan kemur fjölskyldan í afmælisbrunch og fleiri pakkar opnaðir. Um kvöldið förum við til ömmu og borðum saltfisk og opnum enn þá fleiri pakka. Helstu hefðirnar sem við höldum í tengjast mat. Hangikjöt á Þorláksmessu, saltfiskur á aðfangadag og rjúpa á gamlársdag. Svo þarf alltaf að baka súkkulaðibitakökur, hálfmána og piparkökur.“
