Mikil ólga hefur verið að undanförnu á landamærum Rússlands og Úkraínu. Við landamærin hafa safnast hermenn frá Rússlandi  og á móti hefur Nató sent herlið til Úkraínu enda óttast margir að innrás Rússa í Úkraínu sé yfirvofandi. 

Guttormur Þorsteinsson, formaður Samtaka hernaðarandstæðinga, veltir hlut Íslendinga í þessum deilum fyrir sér í pistli sem birtist á Vísi í dag. Þar bendir hann til að mynda á að umstang Bandaríkjahers á Keflavíkurflugvelli hafi ekki verið meira síðan árið 2006. „Nú sveima kafbátaleitarvélar gerðar út frá Keflavík um Atlantshafið í leit að rússneskum kjarnorkukafbátum og vegna spennunar í Úkraínu eru Bandaríkjamenn að auka við herlið sitt í Eystrasaltsríkjunum og á Balkanskaga með tilheyrandi liðsflutningum,“ segir hann í upphafi pistilsins.

„Rússar safna nú herliði við landamæri Úkraínu og ráðamenn Nató keppast við að hóta þeim ef þeir ráðist inn. Flestir álitsgjafar telja þó allsherjar innrás ólíklega en hættan á stríði eykst eftir því sem báðir aðilar auka við herafla sinn og vígbúnað. Nató hefur hafnað kröfum Rússa um að draga herafla sinn frá Austur-Evrópu og útiloka Nató-aðild fleiri nágrannaríkja Rússa en það er ljóst að friður kemst ekki á fyrr en að Rússar telja öryggi sitt tryggt.“

„Þetta kyndir undir átökum“

Guttormur segir að þó framferði Rússlands í Úkraínu sé árásargjarnt þá hafi stefna Bandaríkjanna einkennst af fullkomnu ábyrgðarleysi og að það ábyrgðarleysi hafi dregið Úkraínu og Evrópu alla inn í ónauðsynleg átök við Rússland. „Vesturveldin nýttu sér veikleika Rússlands eftir fall Sovétríkjanna til hins ýtrasta með því að þenja landamæri hernaðarbandalagsins Nató til austurs þrátt fyrir loforð um annað,“ segir hann.

„Bandaríkin lofuðu svo Úkraínu og Georgíu aðild árið 2008. Þjóðverjar og Frakkar studdu það ekki enda meðvitaðir um að Rússland sem þá var farið að jafna sig eftir efnahagshrun 10. áratugarins og hafði tekið upp harðari utanríkisstefnu í stjórnartíð Pútíns myndi ekki una við það. Það fór enda svo að rússneski herinn réðst inn í Georgíu síðar um árið og Úkraína hefur bæði misst Krímskaga og átt í sífelldum átökum í austurhéruðunum síðan þá.“

Guttormur segir þessi átök og gagnkvæmar refsiaðgerðir hafa skaðað efnahag allra Evrópuríkja og aukið hættuna á stórstyrjöld. „Bandaríkin finna hinsvegar lítið fyrir því og hafa enga sérstaka hagsmuni í Úkraínu en halda uppi tálvoninni um Nató-aðild og lofa frekari stuðningi án mikillar innistæðu. Þetta kyndir undir átökum, bæði innbyrðis og við Rússland sem er það síðasta sem Úkraína þarf, enda eitt fátækasta fyrrum Sovétlýðveldið,“ segir hann.

„Hagsmunir Íslands liggja í friðsamlegum samskiptum við Rússland“

Guttormur kemur þá að því hvar Ísland stendur í þessu öllu saman. „Þó að Ísland eigi engan þátt í átökum í Úkraínu myndum við óhjákvæmilega dragast inn í átök Bandaríkjanna og Rússlands vegna Nató-aðildar landsins og hernaðaruppbyggingar Bandaríkjahers á Keflavíkurflugvelli,“ segir hann.

„Það er óskandi að íslensk stjórnvöld beygi sig ekki undir stríðsæsingar Bandaríkjanna eins og svo oft áður en tali frekar fyrir friðsamlegri lausn sem leggi grundvöll að betri samskiptum við Rússland og frið í Úkraínu. Hagsmunir Íslands liggja í friðsamlegum samskiptum við Rússland, ekki vígvæðingu og viðskiptaþvingunum.“