fbpx
Mánudagur 16.júní 2025
Pressan

Enn umlykur dulúð dauða Dag Hammarskjöld

Kristján Kristjánsson
Mánudaginn 20. september 2021 08:00

Dag Hammarskjöld. Mynd:Getty

Ekki missa af Helstu tíðindum dagsins í pósthólfið þitt

Lesa nánar

Enn er mörgum spurningum ósvarað varðandi dauða Dag Hammarskjöld, aðalritara Sameinuðu þjóðanna, sem lést í flugslysi í Kongó árið 1961. Segja má að ósvöruðu spurningunum hafi bara fjölgað með árunum.

Hammarskjöld, sem var Svíi, fékk friðarverðlaun Nóbels eftir dauða sinn. Því hefur verið velt upp hvort uppreisnarmenn og málaliðar, sem voru í slagtogi með vestrænum leyniþjónustustofnunum og námufyrirtækjum, hafi staðið á bak við flugslysið. Einnig hefur því verið velt upp hvort mistök flugmanns hafi valdið því.

Breska dagblaðið The Observer hefur kafað djúpt ofan í málið og er niðurstaða þess að bæði bresk og bandarísk yfirvöld þurfi að svara mörgum spurningum varðandi málið. Í heimildarmynd danska leikstjórans Mads Brügger frá 2019, Cold Case Hammarskjöld, tengir hann belgískan leigumorðingja, sem tengdist breskri leyniþjónustu, við málið.

Hammarskjöld var á leið til Ndola í Norður-Ródesíu, sem nú er Sambía, aðfaranótt 18. september 1961 þegar flugvél hans hrapaði. Hann var á leið til að semja um vopnahlé við leiðtoga Katanga sem vildi sjálfstæði frá Kongó sem hafði lýst yfir sjálfstæði frá Belgíu nokkrum mánuðum áður. Kalda stríðið var í hámarki og Hammarskjöld var staðráðinn í að verja sjálfstæði SÞ fyrir Bandaríkjunum, Sovétríkjunum og gömlu nýlenduþjóðunum.

Stórveldin fylgdust vel með ferð Hammarskjöld því Katanga bjó yfir miklum náttúruauðæfum í formi verðmætra málma. Námufyrirtæki, sem vildu ekki að Kongó yrði sjálfstætt ríki, fjármögnuðu uppreisnarstjórnina í Katanga og hún naut einnig stuðnings belgískra nýlendusinna og evrópskra málaliða.

Í flugslysinu létust 17 manns. Einn farþeganna, bandarískur starfsmaður SÞ, lifði í nokkra daga eftir slysið og gat skýrt frá því að öflug sprenging hefði orðið um borð í vélinni. Orðrómi um skemmdarverk var þó fljótlega vísað á bug og niðurstöður rannsókna voru að mistök flugmanna hefðu valdið því að vélin hrapaði.

Síðustu ár hefur þó vaxandi athygli beinst að þeirri kenningu að vísvitandi verknað hafi verið að ræða. Fyrir tveimur árum studdu rúmlega 100 ríki tillögu Svía á allsherjarþingi SÞ um að áfram verði haldið að rannsaka hrap vélarinnar. Tillagan var sett fram í kjölfar skýrslu SÞ sem bendir til að flugvélin hafi verið skotin niður.

Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá. DV áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg. Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri fréttir

Mest lesið

Nýlegt

Pressan
Fyrir 20 klukkutímum

Hann er kokkur á líknardeild – Þetta er rétturinn sem hann er oftast beðinn um

Hann er kokkur á líknardeild – Þetta er rétturinn sem hann er oftast beðinn um
Pressan
Fyrir 21 klukkutímum

Fór í fyrstu heimsóknina til tengdaforeldranna – Eiginmaðurinn hafði gleymt að segja henni frá einu mikilvægu

Fór í fyrstu heimsóknina til tengdaforeldranna – Eiginmaðurinn hafði gleymt að segja henni frá einu mikilvægu
Pressan
Í gær

Þetta eru klikkuðustu sögurnar um ástæður veikindatilkynninga fólks

Þetta eru klikkuðustu sögurnar um ástæður veikindatilkynninga fólks
Pressan
Í gær

Var með verk í nefinu árum saman – Læknar trúðu ekki eigin augum þegar þeir fundu orsökina

Var með verk í nefinu árum saman – Læknar trúðu ekki eigin augum þegar þeir fundu orsökina
Pressan
Í gær

Hún skellti sér í sturtu og skildi börnin tvö eftir eftirlitslaus – Hefði betur sleppt því

Hún skellti sér í sturtu og skildi börnin tvö eftir eftirlitslaus – Hefði betur sleppt því
Pressan
Í gær

Tíu klassísk mistök sem karlar gera á fyrsta stefnumótinu (og hvernig er hægt að forðast þau)

Tíu klassísk mistök sem karlar gera á fyrsta stefnumótinu (og hvernig er hægt að forðast þau)