Kristinn H. Gunnarsson, ritstjóri vestfirska miðilsins Bæjarins besta og fyrrverandi þingmaður, segir eftirtekjuna af hinu mikla fjölmiðlamáli um eldislaxa í laxveiðiám vera rýra. Segir hann að RÚV og Sýn hafi farið hamförum í málinu en þegi nú þunnu hljóði þegar í ljós komi að aðeins 12 eldislaxar hafi fundist í ánum.
Í grein á miðli sínum birtir Kristinn, tölur frá Fiskistofu og Hafrannsóknarstofnun, sem gerðar voru kunngerðar í gær. Það er upplýsingar um upprunagreiningar laxa sem hafa veiðst í tíu laxveiðiám í sumar. Meðal annars Haukadalsá, Hrútafjarðará, Miðfjarðará og Reykjadalsá í Borgarfirði.
„Um er að ræða afrakstur mikils átaks í leit að eldislöxum í laxveiðiám landsins sem fram fór í sumar í kjölfar fullyrðinga fulltrúa Stangveiðifélags Reykjavíkur og fleiri um mikið magn af eldislaxi sem væri á leið upp í ár landsins, einkum Haukadalsá í Dölum,“ segir Kristinn. „Var því haldið fram að eldislaxinn hefði sloppið úr kvíum á Vestfjörðum og að fjöldinn skipti hundruðum í fjölmörgum ám landsins.“
Eins og margir muna hafi verið fengnir hingað til lands norskir kafarar til að veiða laxa.
„Niðurstaðan eftir margra mánaða eftirgrennslan þessara opinberu stofnana er þessi: 12 eldislaxar. Það er allt og sumt,“ segir Kristinn. 34 laxa hafi verið sendir til rannsóknar og af þeim hafi 22 verið villtir.
„Það er rýr eftirtekja af þessu stóra fjölmiðlamáli sumarins þar sem bæði RUV og Sýnar miðlarnir fóru hamförum og fréttaflutningurinn, sérstaklega á RUV, var þannig að engu var líkara en að gjörvallir laxastofnar landsins væru við útrýmingardyr laxeldisins og ef laxeldið yrði ekki bannað strax á morgun væri allt tapað,“ segir Kristinn. „En þessir miðlar sögðu ekkert frá þessu í fréttum sínum í gær. Þeir þögðu þunnu hljóði. Enda hvernig eiga þeir að segja, sem var, að það fundust aðeins 12 eldislaxar án þess að tapa andlitinu yfir öllum hamfarafréttunum?“
Segir hann að 12 eldislaxar skipti engu máli fyrir villta laxastofna landsins. Samkvæmt Hafró gangi 78 þúsund laxar að meðaltali upp í ár landsins á hverju ári. Ef hlutfall af eldislaxi er 4 prósent eða minna hafi það engin áhrif til erfðablöndunar. Það er 3 þúsund laxar. Villtu stofnarnir standi sterkir þrátt fyrir þá innblöndun.
Þá bendir Kristinn einnig á að árið þar á undan hafi aðeins fundist 30 eldislaxar. Frá árinu 2014 hafi aðeins tugir eldislaxa fundist ef frá er talið árið 2023 þegar um 400 eldislaxar veiddust eftir slysasleppingu í Patreksfirði.
„Þetta er staðan varðandi áhættuna af erfðablöndun. Hún er minni en engin. Jafnvel að teknu tilliti til slysasleppningarinnar,“ segir Kristinn. „Um þetta þegja RUV og Sýnarmiðlarnir. Og um þetta þegja ríkisstofnanirnar sem sendu frá sér fréttatilkynninguna í gær.“
Þá bendir Kristinn einnig á að í Noregi séu mörkin 10 prósent en ekki 4 prósent eins og hér. Miðað við það mætti fjöldinn í raun vera 300 sinnum meiri.
„Um þetta er þagað þunni hljóði. Fjölmiðlar og ríkisstofnanir. Hvað á þetta að þýða af hálfu opinberra stofnana að segja ekki það sem rétt er heldur spila með hávaðasömum sérhagsmunaaðilum sem eiga greiða leið inn í helstu fjölmiðla landsins og hafa það eina markmið að fá laxeldi bannað á Íslandi?“ spyr hann að lokum. „Það er ekkert í veginum fyrir því að stórauka laxeldið á Íslandi, villtum laxastofnum að skaðlausu, og auka þjóðartekjurnar um hundruð milljarða króna á ári og bæta lífskjör þjóðarinnar stórlega með því – annað en fáfræði og upplýsingaóreiða.“
