Á síðustu árum hafa 275 refsidómar fyrnst hér á landi, þar af fjórir kynferðisbrotadómar og 31 dómur fyrir ofbeldisbrot. Síðasta haust biðu 279 karlar á biðlistum eftir afplánun vegna fangelsisdóma sem dómstólar landsins hafa kveðið upp. Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir, þingmaður Viðreisnar, ræddi um ömurlegt ástand í fangelsismálum undir dagskrárliðnum störf þingsins í dag.
„Síðasta haust biðu 279 karlar á biðlista eftir afplánun í fangelsi. 279 manna hópur sem hafði verið dæmdur í fangelsi af dómstólum landsins. Þessar tölur úr fangelsum bárust eftir að ég lagði fram spurningar til þáverandi dómsmálaráðherra. Meðalbiðtími eftir því að vera kallaður inn til afplánunar var rúm tvö ár eftir að dómur féll. Rúm tvö ár liðu sem sagt frá því að dómstólar dæmdi fangelsisdóm þar til afplánun hófst,“ sagði Þorbjörg Sigríður í ræðu sinni.
Hún benti á að Fangelsismálastofnun hefur sætt niðurskurði samfleytt í 21 ár. „Og Ísland er núna land þar sem dæmdir ofbeldismenn afplána ekki alltaf fangelsidóma sína bara vegna þess að fangelsin geta ekki tekið við mönnum í fangelsi.“
Að sögn hennar fyrnast fangelsisdómar beinlínis vegna þess að ekki er til fjármagn. „Þetta þýðir að dómar sem dómstólar landsins hafa fellt verða í raun að engu. Að langt ferli við að skera úr um sekt mann í sakamálum fyrir dómstólum landsins verður að engu. Á síðustu 10 árum fyrndust 275 dómar. Fjórir kynferðisbrotadómar og 31 dómur fyrir ofbeldisbrot. Það eru þau brot sem þykja hvað alvarlegust í samfélaginu. Alvarleg brot gegn fólki. Birtingarmyndirnar eru víðar.“
Hún sagði það ítrekað gerast að dómstólar dæmi vægari dóma bara vegna þess hvað málin hafi dregist innan kerfisins. Það komi skýrt fram. Dómar fyrir alvarleg brot – jafnvel kynferðisbrot – verði skilorðsbundnir vegna þess að málin hafi tekið of langan tíma í kerfinu. Ástæðan sé álag innan kerfisins.
„Getur þetta gengið upp svona? Grunnhlutverk ríkisins er að tryggja öryggi fólksins í landinu. Ekkert eitt svar útskýrir stöðu mála betur en að þessi málaflokkur hefur verið van fjármagnaður. Og nú kemur skýrsla Ríkisendurskoðunar sem er eins skýr áfellisdómur og hugsast getur yfir stjórnvöldum,“ sagði Þorbjörg Sigríður.
Sjálfstæðisflokkurinn fer með dómsmálaráðuneytið og hefur gert það í áratug og því er erfitt að túlka orð Þorbjargar Sigríðar öðruvísi en sem harða gagnrýni á það hvernig flokkurinn hefur haldið á fangelsismálum síðasta áratuginn.
