Um 670 manns bíða þess nú að komast inn á Vog. Valgerður Rúnarsdóttir, framkvæmdastjóri lækninga og forstjóri sjúkrahússins Vogs, segir misjafnt hversu lengi fólk þarf að bíða en enginn bíður lengur en í ár eftir innlögn. Ákveðnir hópar eru í sérstökum forgangi og er meðalbiðtíminn 40-50 dagar.
„Við sjáum aukinn vanda þegar kemur að áfengi og ópíóðum sem eru sterk verkjalyf. Þarna hefur verið aukning síðustu ár en annað dregist saman. Það hefur til að mynda verið minna um vanda vegna kókaíns og amfetamíns að undanförnu, efni sem eru tengt skemmtanalífinu, en meira um fólk á besta aldri sem er að drekka mjög mikið að staðaldri og áfram aukning á neyslu ópíóða,“ segir Valgerður og telur að Covid-19 spili þarna inní. Þá er einnig að koma inn yngra fólk með mikinn áfengisvanda.
Á meðfylgjandi línuriti sést að af þeim sem komu inn á Vog á síðasta ári og voru greindir með áfengisfíkn þá voru um 65% að neyta áfengis daglega.
Að jafnaði eru um 230 manns sem fá meðferð vegna fíknar í ópíóða en ríkið greiðir fyrir þjónustu við 90 manns. „Það á að vera sjálfsagt að geta veitt þessa þjónustu. Við höfum aukið lyfjameðferð við ópíóðafíkn og höfum þannig minnkað skaðann. Í löndunum í kring um okkur hafa dauðsföll vegna þessarar fíknar verið að aukast, meðal annars því fólk kemst ekki í meðferð vegna Covid en við höfum ekki orðið vör við aukin dauðsföll hér,“ segir hún.
Á súluritinu sést hversu margar beiðnir vegna innlagna hafa komið árlega síðustu ár, sem og áætlun fyrir árið 2021 sem var gerð í september. Valgerður telur þó að fjöldinn verði meiri en þessi áætlun gerir ráð fyrir en innlagnir eru yfirleitt yfir 2 þúsund á ári. Hún tekur fram að súluritið sýni fjölda beiðna um innlögn en ekki fjölda innlagna því sumir hætta við þegar þeir eru boðaðir eða ekki næst í fólk.
Þeir hópar sem eru í forgangi þegar kemur að innlögnum eru til að mynda þeir sem eru að leggjast inn í fyrsta skipti, fólk undir 25 ára, þeir sem koma með tilvísun frá Landspítalanum eða barnavernd.
„Biðlistinn er mælikvarði á þörfina og segir okkur að þörfin er meiri en við getum annað. Það þarf að gera miklu meira og við gætum það ef við hefðum meira fjármagn,“ segir Valgerður en samkvæmt samningi við Sjúkratryggingar Íslands greiðir ríkið fyrir rúmlega 1500 innlagnir á ári. SÁÁ greiðir sjálft fyrir þá sem leggjast inn umfram það.
SÁÁ setur brátt í sölu í fyrsta sinn svokallaðan jólaálf sem hægt verður að hengja á jólatréð. Jólaálfurinn verður í sölu 1.-5. desember og er markmiðið með sölunni að safna fyrir því að geta haft göngudeild Vogs og eftirmeðferð á VÍk opna næsta sumar en þessu hefur hvoru tveggja þurft að loka síðustu ár vegna fjárskorts.
„Við getum gert meira ef við höfum efni á að ráða fólk í vinnu. Við veitum nauðsynlega þjónustu og það er skrýtið að þurfa alltaf að berjast fyrir því að geta veitt hana. Fíknisjúkdómar kosta mannslif og þjáningu allrar fjölskyldunnar. Við getum minnkað þennan skaða. Vonandi verður betri skilningur á þessu hjá yfirvöldum í framtíðinni. Fólk deyr úr þessum vanda,“ segir hún.
