Tegundin vakti mikinn áhuga hjá suðurafríska prófessornum og steingervingafræðingnum Lee Berger sem tókst loks að komast inn í hellana í ágúst á síðasta ári. Mjög þröngir gangar liggja að þeim og þurfti Berger að léttast um tuttugu kíló til að komast eftir þessum göngum og inn í hellana.
„Þegar ég komst loksins niður í hellinn, leit ég upp. Ég sá að þakið var alveg svart. Það var einfaldlega brunnið, þakið sóti,“ sagði Bergar í samtali við CBS News.
Hann átti sér þann draum að sjá staðinn þar sem starfsbræður hans fundu leifar af Homo naledi. Tegundin er talin hafa verið uppi fyrir um 230.000 árum.
Eftir að vísindamenn fundu leifar af barni, sem þeir töldu vera í einhverskonar grafhvelfingu, í einum hellinum var Berger gagnrýndur fyrir að segja að líklega hafi Homo naledi komið látnum einstaklingum fyrir í hellum neðanjarðar. Gagnrýnendurnir sögðu að útilokað væri að komast um hellana án þess að nota ljós.
„Þeir töldu að Homo naledi, sem var með mjög lítinn heila, hafi ekki getað notað eld,“ sagði Berger í samtali við CBC News.
Miðað við þau bein, sem fundust, er talið að Homo naledi hafi verið um 150 cm á hæð og um 45 kíló. Heilinn er sagður hafa verið lítill eða um þriðjungur af stærð heila nútímamanna.
Fram að þessu hafa vísindamenn verið sammála um að hæfileikinn til að nota eld, og ekki síst að geta kveikt eld, sé eitthvað sem krefjist stórs heila, heila á stærð við heila Homo sapiens (nútímamannsins).
Sama dag og Berger sá sótið í lofti hellisins fann steingervingafræðingurinn Keneilo Molopyane eldstæði með brunnum trébútum og dýrabeinum. Þetta telja vísindamenn geta bent til að Homo naledi hafi eldað kjöt.
Síðar fundu vísindamenn fleiri eldstæði víða í hellakerfinu.
Berger segir að út frá þessu megi ætla að tegundin hafi ekki aðeins notað eld, heldur einnig kunnað að kveikja eld. Þetta hafi tegundin hugsanlega getað áður en Homo sapiens lærði þetta.
