Þegar dregur að jólum kvarta æ fleiri undan vaxandi jólakvíða á geðlæknastofum landsins. Í október fara hin svokölluðu jólalög að hljóma sem flestir líta á sem skipulagðar hávaðapyntingar. Smám saman hefst Íslandsmótið í jólaskreytingum sem reynir á þolrif allra. Í nóvember er allt komið á fullt með endurteknum útsölum þar sem boðið er upp á svartan föstudag og dag einhleypra. (!) Í desember er fjandinn endanlega laus með jólatilboðum og auglýsingum og jólabókaflóði. Með þessum látum fylgja væntingar og kröfur sem margir eiga erfitt með að rísa undir. Sumir flýja til fjarlægra landa eða hækka geðlyfjaskammtana sína til að lifa af þessi ósköp. Þetta er þó engin ný saga.

Egill afi minn fór alltaf á feitan jólablús. Í Egilssögu er iðulega sagt frá mikilli ógleði sem sótti að gamla manninum um jólaleytið enda fékk hann aldrei neitt í skóinn. Öll ógæfa Gísla Súrssonar hófst í jólaboði sem einkenndist af fylleríi og tilheyrandi ofbeldi. Grettir Ásmundsson átti í flóknum og ofbeldisfullum kynlífssamskiptum við tröllkonur um jólin. Í Sturlungu er reyndar afar hugljúf jólasaga þegar Órækja Snorrason þyrmdi lífi Klængs stjúpbróður síns yfir blájólin en tók hann síðan af lífi. Hollvinur minn Siggi Breiðfjörð lýsir heilsuleysi og drykkjuskap á jólum.

Ótal tilraunir hafa verið gerðar til að breyta jólunum og gera þau minni í sniðum en þær hafa allar mistekist. Þess í stað hafa menn gefið í og gert jólin enn litríkari og langdregnari en áður. Kannski er það skammdegismyrkrið sem kallar fram þessa þrá eftir birtu og yl. Mér finnst alltaf jafn gaman á jólunum á Íslandi þrátt fyrir allt vælið um gróða kaupmanna og skreytingar sem farið hafi úr böndum. Einhvers staðar lengst inni í allri jólaóreiðunni glyttir í jólabarnið og boðskap þess. Það er nóg fyrir mig. Gleðileg jól.