fbpx
Miðvikudagur 18.júní 2025
Eyjan

Bækur sem voru eins og undraverk þegar þær komu út

Egill Helgason
Þriðjudaginn 24. mars 2020 10:53

Ekki missa af Helstu tíðindum dagsins í pósthólfið þitt

Lesa nánar

Ég kynntist teiknimyndapersónunum Astérix og Obélix snemma – strax á sjöunda áratugnum þegar bækurnar voru að koma út í Frakklandi. Vinur fjölskyldunnar, Kolbeinn Sæmundsson sem þá var við nám í fornmálum í París, kom reglulega með bækurnar og færði mér og systur minni. Nokkurn veginn jafnóðum og þær komu út. Það var þá að ég fór að stauta mig fram úr frönsku – íslenskar þýðingar komu ekki fyrr en allnokkru síðar. Þá fengu aðalpersónurnar íslensk nöfn.

Það voru hinn úrræðagóði og þrautseigi Ástríkur og hinn sísvangi, ofursterki og dálítið grunnhyggni Steinríkur.

Ég man að manni þótti þessar bækur brjálæðislega nýstárlegar  – þá meina ég upphaflegu frönsku útgáfurnar. Teikningarnar, húmorinn, hugmyndaflugið. Prentunin var líka betri en maður átti að venjast í þá daga. Bækurnar voru bundnar inn í hörð spjöld, mjög fallegar að allri gerð. Þarna var sægur af persónum, stórum og smáum, allar með sín ýktu einkenni, allt svo ferskt og ógleymanlegt.

Maður skildi náttúrlega ekki alla fyndnina – og gerir kannski ekki enn – þótt bækurnar ættu að gerast í fornöld er að finna í þeim alls kyns skírskotanir til samtímans. Tímaramminn var svo skemmtilega á reiki, þarna var að finna Júlíus Sesar, forn-Egypta, víkinga og svo borgarlíf í París – sem í bókunum heitir Lutetia.

Á endanum varð þetta risastór iðnaður, skammt frá París er risastór skemmtigarður helgaður Astérix og það hafa verið gerðar fjölmargar kvikmyndir eftir sögunum. Bækurnar héldu lengi áfram að koma út, en það verður að segjast eins og er að það eru þær fyrstu sem ná að verða sígildar – því það eru þær – þá voru höfundarnir Réne Goscinny og Albert Uderzo. Goscinny samdi textann, Uderzo teiknaði. Fyrsta sagan kom út í teiknimyndablaði 1959, og þeir héldu áfram þar til Goscinny lést 1977. Þá tók Uderzo yfir. Tilkynnt var um andlát hans í dag, hann var 92 ára að aldri.

Bækurnar hafa verið þýddar á ótal tungumál. Þær fóru að koma út á íslensku 1974 og hér má lesa útgáfusöguna á Íslandi og titla bókanna. Einhvers staðar í hillu á ég svo nokkrar Astérix-bækur á grísku og eina á latínu.

Þetta er svo dálítið skemmtileg mynd sem ég fann á Wikipedia. Það er tilgáta um hvaðan fyrirmyndirnar að persónum í bókunum kunna að hafa komið. Málverkið er eftir Évariste Vital Luminais sem þekktur var fyrir söguleg málverk sín af fornþjóðum Norður-Evrópu.

 

 

Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá. DV áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg. Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri fréttir

Pennar

Mest lesið

Nýlegt

Eyjan
Fyrir 4 dögum

Sverrir Jónsson ráðinn skrifstofustjóri Alþingis

Sverrir Jónsson ráðinn skrifstofustjóri Alþingis
Eyjan
Fyrir 4 dögum

Þorbjörg stendur við skammirnar í garð Ingibjargar – „Virðing virkar í báðar áttir“ – Myndband

Þorbjörg stendur við skammirnar í garð Ingibjargar – „Virðing virkar í báðar áttir“ – Myndband
Eyjan
Fyrir 5 dögum

Haukur segir ríkið skulda borginni fyrir flugvöllinn

Haukur segir ríkið skulda borginni fyrir flugvöllinn
Fréttir
Fyrir 5 dögum

Alvarlegt flugslys í Indlandi – Full vél á leið til London Gatwick brotlenti

Alvarlegt flugslys í Indlandi – Full vél á leið til London Gatwick brotlenti
EyjanFastir pennar
Fyrir 1 viku

Ágúst Borgþór skrifar: Grínverjinn og skautunin

Ágúst Borgþór skrifar: Grínverjinn og skautunin
Eyjan
Fyrir 1 viku

Ole Anton Bieltvedt skrifar: Þegar þjóð vaknar en forsætisráðherra dormar áfram

Ole Anton Bieltvedt skrifar: Þegar þjóð vaknar en forsætisráðherra dormar áfram
EyjanFastir pennar
Fyrir 1 viku

Svarthöfði skrifar: Skrítin skilaboð frá seðlabankastjóra á óvissutímum

Svarthöfði skrifar: Skrítin skilaboð frá seðlabankastjóra á óvissutímum
Eyjan
Fyrir 1 viku

Unnur forstöðumaður söludeildar innflutnings hjá Eimskip

Unnur forstöðumaður söludeildar innflutnings hjá Eimskip