fbpx
Mánudagur 16.júní 2025
Pressan

Risastórt tungl Satúrnusar berst á miklum hraða frá plánetunni

Kristján Kristjánsson
Sunnudaginn 14. júní 2020 10:05

Títan séð frá Cassini geimfarinu. Mynd:EPA/NASA / HANDOUT EDITORIAL USE ONLY

Ekki missa af Helstu tíðindum dagsins í pósthólfið þitt

Lesa nánar

Næststærsta pláneta sólkerfisins líkist jörðinni okkar ekki mikið. Hin ískalda pláneta samanstendur af gasi og er umkringd stórkostlegu kerfi hringa, hún er líka með hvorki meira né minna en 82 þekkt tungl. En það er eitt sem jörðin á sameiginlegt með Satúrnusi (og öllum hinum plánetunum í sólkerfinu), það er á hverju ári fjarlægjast tungl plánetanna þær.

Nú hafa vísindamenn komist að því að stærsta tungl Satúrnusar, Títan fjarlægist plánetuna hraðar en haldið hafði verið. Í raun 100 sinnum hraðar en talið var fram að þessu, sem svarar til 11 sentimetra á ári. Vísindamenn segja að þetta sé mikilvæg vitneskja sem hjálpi þeim að skilja hvernig plánetur, tungl og hringir þróast.

Tunglið okkar fjarlægist líka jörðina

Þegar Títan fjarlægist Satúrnus, gerist það vegna þess að þyngdarkrafturinn á milli plánetunnar og tunglsins fær þau til að fjarlægjast hvort annað. Það sama gerist á milli jarðarinnar og tunglsins, en það fjarlægist jörðina um 3,8 sentimetra á ári. Með tímanum mun tunglið fjarlægjast jörðina á minni hraða, en fræðilega þýðir flótti tunglsins að eftir milljarða ára verður það svo langt frá jörðinni að það mun taka það 47 daga að fara í kringum jörðina, í dag tekur það um það bil mánuð. Áður en þetta gerist munu þó bæði sólin og jörðin farast.

Tunglkerfið breytist með tímanum

Nú þegar vísindamenn hafa komist að því að Títan færist um 11 sentimetra frá Satúrnusi á ári geta þeir notað þá vitneskju til þess að átta sig á því hvernig kerfi hringa og tungla um Satúrnus hefur þróast. Í dag er vitað að Satúrnus varð til þegar sólkerfið varð til, fyrir um 4,6 milljörðum ára, en mikil óvissa hefur verið um það hvenær tungl plánetunnar urðu til. Nýjar mælingar sýna að tunglin hafi í upphafi verið mun nær plánetunni, sem bendir til þess að tunglkerfið breytist hraðar en vísindamenn höfðu talið.

Títan mun halda áfram að fjarlægjast Satúrnus, þetta mun þó ekki hafa nein áhrif á líftíma plánetunnar í sólkerfinu.

Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá. DV áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg. Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri fréttir

Mest lesið

Nýlegt

Pressan
Fyrir 20 klukkutímum

Hann er kokkur á líknardeild – Þetta er rétturinn sem hann er oftast beðinn um

Hann er kokkur á líknardeild – Þetta er rétturinn sem hann er oftast beðinn um
Pressan
Fyrir 22 klukkutímum

Fór í fyrstu heimsóknina til tengdaforeldranna – Eiginmaðurinn hafði gleymt að segja henni frá einu mikilvægu

Fór í fyrstu heimsóknina til tengdaforeldranna – Eiginmaðurinn hafði gleymt að segja henni frá einu mikilvægu
Pressan
Í gær

Þetta eru klikkuðustu sögurnar um ástæður veikindatilkynninga fólks

Þetta eru klikkuðustu sögurnar um ástæður veikindatilkynninga fólks
Pressan
Í gær

Var með verk í nefinu árum saman – Læknar trúðu ekki eigin augum þegar þeir fundu orsökina

Var með verk í nefinu árum saman – Læknar trúðu ekki eigin augum þegar þeir fundu orsökina
Pressan
Í gær

Hún skellti sér í sturtu og skildi börnin tvö eftir eftirlitslaus – Hefði betur sleppt því

Hún skellti sér í sturtu og skildi börnin tvö eftir eftirlitslaus – Hefði betur sleppt því
Pressan
Í gær

Tíu klassísk mistök sem karlar gera á fyrsta stefnumótinu (og hvernig er hægt að forðast þau)

Tíu klassísk mistök sem karlar gera á fyrsta stefnumótinu (og hvernig er hægt að forðast þau)