Helgi Áss Grétarsson, skákmaður með meiru og lögfræðingur gerir sér ásakanir um kynferðisbrot á samfélagsmiðlum að umfjöllunarefni sínu í aðsendri grein á Vísi nú í dag. Undanfarnar vikur hafa umræður um meint kynferðisbrot nafngreindra manna og viðbrögð samfélagsins við þeim verið mikið til umræðu, þá einna helst á samfélagsmiðlum.
Hafa þannig til dæmis fáar, en háværar, raddir hvatt til þess að spilun á tónlist listamannsins Auðs verði hætt vegna ásakana um að hann hefði farið yfir mörk kvenna. Fjölmargar útvarpsstöðvar urðu við kröfu þessa einstaklinga. DV spurði þá í könnun hvort rétt hefði verið að taka Auð úr spilun og var yfirgnæfandi meirihluti á móti því.
Segir Helgi að þekkt sé að þægilegt geti verið að fylgja fjöldanum í þeim efnum og „að almannarómur eigi að duga til að meta menn og málefni.“ Hann segir þá jafnframt að dyggðaskreyting þeirra sem vilja vekja á sjálfum sér athygli á kostnað annarra sé ekki nýtt undir sólinni. „Á miðöldum gat slík dyggðaskreyting birst í fögnuði valda- og áhrifamanna með því að kona, sem sökuð var um galdra, flaut en ekki sökk og þar af leiðandi var hún norn og brenna mátti hana á báli,“ segir Helgi jafnframt.
Um þessar mundir þykir réttlætanlegt að „rétta yfir gerendum“ í kynferðisbrotamálum á samfélagsmiðlum á borð við twitter, instagram og facebook. Svokallaðir áhrifavaldar taka stundum þátt í slíkum „réttarhöldum“ og veigra sér þá ekki við að hneykslast á einhverju sem viðkomandi varð þó aldrei vitni að og veit takmarkað um. Slíkt þykir mér ömurlegt og sýnir viðleitni þeirra sem standa akkúrat núna vel í lífinu til að sparka í liggjandi mann. Á tungutaki pólitískt rétthugsandi netverja er þessi afstaða mín sjálfsagt skilgreind sem „gerendameðvirkni“ en um það snýst þó ekki málið.
Helgi segir þá jafnframt augljóst að kynferðisbrot séu hræðileg og að vinna skuli gegn slíku í samfélaginu. „Erfiðleikar við sönnun í þessum brotaflokki geta á hinn bóginn ekki réttlætt að dómstóll götunnar taki alfarið við,“ skrifar hann þá.
Enn er í gildi sú regla í stjórnarskránni að allir sem eru bornir sökum um refsiverða háttsemi séu saklausir uns sekt er sönnuð. Einnig verður ekki framhjá því horft að jafnvel þótt ásakanir séu sannar um refsiverða háttsemi þá er það einnig samfélagslegt böl að „réttað sé yfir“ nafngreindum einstaklingi á samfélagsmiðlum án þess að nokkurrar sanngirni sé gætt í málsmeðferð við mat á sekt eða sýknu viðkomandi. Eitt böl verður ekki lagfært með því að koma á öðru og jafnvel verra böli.
Að lokum, í þessu andrúmslofti útilokunarmenningar, er sú spurning áleitin fyrir hvern og einn, hvenær kemur röðin að mér að vera „kærður og sakfelldur“ á samfélagsmiðlum?
