Bókin Þegar mamma mín dó er nýjasta bók Sigrúnar Ölbu Sigurðardóttir. Sigrún hefur starfað við háskólakennslu og sýningarstjórn um árabil. Hún hefur áður sent frá sér fjölda bóka um listir, menningu og söguleg efni, sem og skáldsögur.
Þegar mamma mín dó er persónuleg saga Sigrúnar, einlæg lýsing höfundar á þeirri sáru reynslu að fylgja dauðvona móður sinni gegnum veikindi og sitja við hlið hennar við andlátið. Áhrifarík frásögnin er í senn persónuleg og opinská um þær sterku tilfinningar sem togast á þegar dauðinn knýr dyra; ást og umhyggju, samviskubit og vanmátt. Um leið er fjallað um það kerfi sem við höfum búið fólki sem á skammt eftir ólifað og álagið og ábyrgðina sem hvílir á aðstandendum við þær aðstæður.
Bókin er sjálfsævisaga og einkar stutt, enda aðeins um það tímaskeið höfundar þegar móðir hennar veikist og þarf að leggjast inn á líknardeild, og reynslu höfundar að fylgja móður sinni í gegnum það ferli til andláts hennar og sorgarferlið sem fylgir í kjölfarið.
Reyndar er nafn bókarinnar að nokkru rangnefni því höfundur fjallar einnig um andlát föður síns, sem lést haustið 2015. Átta árum síðar lést móðir höfundar og kemur bókin út á nær tveggja ára dánarafmæli hennar.
Í bókinni kemur höfundur einnig stuttlega inn á kerfið sem býður þeirra sem eiga skammt eftir af lífinu, og þá ábyrgð sem fellur á aðstandendur í þeim aðstæðum. Oft fellur ábyrgðin í hlut kvennanna: dætra, systra, eða móður þess sem banaleguna liggur, síður en karlana, sem hlaupa þó flestir viljugir til aðstoðar þegar um hana er beðið.
Bókin er persónuleg og einlæg frásögn af ást dóttur til móður sinnar, og einnig föður, sektarkennd yfir því sem mátti vera ósagt, sagt eða betur gert, sorg og sorgarúrvinnslu sem fær ekki mikið rými því heimurinn, daglegt líf og skyldur stöðvast ekki þó að sorgin vilji sitt rými. Nánustu aðstandendur hins látna þurfa að standa sína plikt í sorgarferlinu og undirbúa útför, standa skil gagnvart hinu opinbera hvað varðar dánartilkynningu, skipti á dánarbúi, greiðslu skatta og skyldna, gramsa í gegnum eigur ástvina sinna og ákveða hvað skuli varðveitt og hverju fleygt.
Allir sem misst hafa ástvini geta tengt við frásögn Sigrúnar, þeir og allir sem áhuga hafa á mannlegri reynslu og tilfinningum geta frætt sig um þá frásögn og reynslu sem bókin hefur fram að færa.
Útgefandi: Forlagið 2025.
Innbundin. 91. bls.