Gunnar Sigurjónsson er án efa einn svalasti prestur landsins. Hann gengur um í Harely-Davidson leðurjakka og ekur um á mótorhjóli á milli þess sem hann þjónar sóknarbörnum sínum í Digraneskirkju.
Fyrstu viðbrögð Gunnars þegar blaðamaður falaðist eftir viðtali voru að afþakka pent. Hann er nefnilega ekki mikið fyrir opinbera umræðu, þrátt fyrir að annað mætti ætla. Vinur vina sinna, að eigin sögn, en „svolítið prívatsinnaður“. En eftir örlítið tiltal varð sérann viljugur, enda finnst honum mikilvægt að vera í tengslum við fólk á þessum skrítnu tímum sem nú eru í samfélaginu.
Gunnar er þessa dagana í svokallaðri varnarsóttkví. „Ekki samt skrifa það. Ég vil ekki að fólk líti á mig sem einhvern aumingja,“ tekur hann fram. Hann situr þó ekki aðgerðalaus í sóttkvínni nema síður sé, dyttir að hjól-inu og fornbílnum og sinnir ýmsum vorverkum, og er reglulega með „live“ útsendingar á Facebook til að halda sambandi við fólk.
Hann hefur verið prestur í 32 ár og árið 1995 gerðist hann sóknarprestur í Digraneskirkju. Hann er fæddur og uppalinn í Reykjavík, sonur Sigurjóns Ara Sigurjóns- sonar birgðastjóra og Þóru Gunnarsdóttur, verslunarfólks. Systkini Gunnars, Einar Þór og Helga Ágústa, leituðu á önnur mið, Einar er flugmaður og Helga er læknir. Hann er giftur Þóru Margréti Þórarinsdóttur, sem er framkvæmdastjóri Áss styrktarfélags, og eiga þau tvö uppkomin börn. Gunnar ólst upp í kristni og segir föður sinn til að mynda afar trúrækinn mann.
Rafmagnsverkfræðin heillaði á sínum tíma, hann lærði að verða sýningarstjóri í kvikmyndahúsi, enda mikill kvikmyndaáhugamaður og hann er löggiltur vigtarmaður. Guðfræðin varð loks ofan á. Gunnar er kominn af sjómönnum og skipstjórum.
„Þegar afi frétti af því á sínum tíma að ég væri búinn að skrá mig í guðfræðideildina þá sagði hann: „Það eru engir prestar í þessari fjölskyldu, bara verkstjórar og formenn.“ Afi var sjálfur vélstjóri. „Viltu ekki fá þér almennilega vinnu?“ spurði hann mig síðan. Þegar ég útskrifaðist sat karlinn á fremsta bekk, ógurlega stoltur.“
Áður en samkomubann var sett gat fólk allajafna gengið inn af götunni og fengið viðtal við prest. Þessa dagana sinnir Gunnar fólki í gegnum Facetime. „Það blasir við okkur í þessu ástandi hvað það er mikilvægt fyrir fólk að fá samband við prestinn sinn. Það rignir yfir mig vinabeiðnum á Facebook þessa dagana, en ég samþykki ekki alla heldur sendi ég viðkom- andi skilaboð og spyr hvort við þekkjumst eitthvað. Fólk hefur sagt við mig að það sakni þess að geta ekki hitt mig, fólk saknar þess ofboðslega. En sömuleiðis hefur fólk sagt við mig að það sé gott að fá að heyra röddina í mér og sjá mig á skjánum.“
Er trú mikilvæg á tímum eins og þessum? Að hafa einhvers konar haldreipi í tilverunni?
„Ég get allavega sagt það að þessa dagana rignir inn bænabeiðnum, fólk er að leita til okkar með óskir um fyrirbænir. Bænir fyrir heilbrigðisstarfsfólk og fyrir veika einstaklinga, ekki bara þá sem eru smitaðir af kórónuveirunni heldur líka þá sem eru að glíma við aðra sjúkdóma eins og krabba- mein, hjartasjúkdóma og sykursýki. Þessir sjúkdómar hafa ekki farið neitt.
Ég hef orðið var við að fólk sé hikandi við að leita á heilsugæslu út af öðru en þessari veiru, það er eins og fólk sé í einhverri vörn gagnvart eigin ástandi. Þó að það sé óvissa og heilbrigðiskerfið undir þessu gríðarlega álagi, þá eigum við ekki að fórna því sem þykir eðlilegt undir venjulegum kringumstæðum. Við þurfum að halda áfram að lifa. Og trúin er samein- ingartákn okkar Íslendinga.“
Gunnar sést ætíð koma til kirkju á mótorhjólinu sínu. „Hjólið er mitt farartæki, hvort sem ég er að fara í kistulagnir í Fossvogi eða að gifta fólk. Til að byrja með fannst mönnum þetta óviðeigandi. En flest af því sem ég hef gert hefur nú orkað tvímælis. Ég er umdeildur. Ég er nú ekki svo aumur að ég sé ekki umdeildur. Ég ætla ekki að reyna að þykjast vera eitthvað sem ég er ekki, annaðhvort fílar fólk mig eða ekki. Það er nóg til af prestum fyrir þá sem gera það ekki. Ég er svo lélegur leikari að ég get ekki sýnt annað en það sem ég er. Mitt prívatlíf er óhefðbundið og ég geri mér nú grein fyrir að ég er ekki eins og fólk er flest. En er það einhver?
Fyrir nokkrum árum var ég að fara að gefa saman hjón í kirkjunni og brúðurin var mætt vel á undan öllum öðrum. Við erum þarna að bíða, hún og ég, þegar hún segir mér að hana hafi alltaf langað að sitja aftan á mótorhjóli; það var eitthvað sem hún hafði aldrei prófað áður. Ég svaraði að ég myndi sko redda því og þegar allir gestirnir voru komnir þá komum við tvö á hjólinu upp að kirkjunni og þaðan labbaði hún inn. Hún sagði við mig: „Ég hefði verið sátt þó ég hefði ekki gert neitt annað í dag… en ég þarf eiginlega að fara að gifta mig núna!“ rifjar Gunnar upp og skellir upp úr.
Á hverju ári stendur Gunnar fyrir mótorhjólamessu í kirkjunni en sú fyrsta var haldin árið 2006. Alltaf er húsfyllir og fyrir utan kirkjuna má telja mörg hundruð hjól á meðan messan stendur yfir. Kirkjan fyllist af leðri og goretex og félagar úr Hells Angels og Outlaws sitja hlið við hlið. Tónlistin er rokk og ról og kántrí inni á milli.
„Þarna leggja menn niður vopnin um stund. Þetta er grundvallaratriði sem ég hef fylgt frá upphafi. Þú kemur ekki þarna inn sem fulltrúi fyrir einhvern klúbb. Ég segi við fólkið að við séum öll jöfn hérna inni. Menn fá ekki að koma þarna inn til að helga sér einhver svæði, þetta er opinn vettvangur.“
Guðsþjónusta, bílar og mótorhjól eru aðeins nokkur af fjölmörgum áhugamálum Gunnars. Hann er líka kraft- lyftingamaður og hefur stundað sportið áratugum saman. Hann er kallaður kraftaklerkurinn af félögum sínum. Á sínum tíma naut hann handleiðslu Jóns Páls Sigmarssonar heitins, en báð- ir ólust þeir upp í Árbænum.
Árið 2004 lyfti Gunnar samanlagt 510 kílóum í Íþróttahúsi Digraness. Í kjölfarið hlaut hann nafnbótina sterkasti prestur í heimi. Gunnar varði titilinn árið 2008. Rétt eins og með mótorhjólamenn hefur fólk ákveðna ímynd af kraftlyft- ingamönnum. Gunnar gefur lítið fyrir það, flestir af hans mótherjum séu „boltar“ eins og hann orðar það.
Í frétt Morgunblaðsins á sínum tíma sagði meðal annqrs: „Metið átti bosnískur prestur, Ante Ledic, en hann lyfti 127 kílóum og er því óhætt að fullyrða að séra Gunnar hafi „jarðað það met“, eins og hann orðaði það sjálfur.
Gunnar lýsir því sjálfur: „Síðan gerist það árið 2004 að við félagarnir erum uppi í Röskvu, sem HK rekur, en þar getum við æft hnébeygju og réttstöðulyftu. Röskva er svona „molastöð“ með lóðum og þess háttar, þar sem menn geta gengið sjálfala. Þarna voru strákar í réttstöðulyftu sem voru eitthvað að paufast með 100 kílóin og ég hugsaði með mér að ég gæti þetta. Það var farið að láta reyna á sem endaði auðvitað með því að við fórum upp fyrir strákana. Svo fór að skilja á milli mín og allra hinna, þá var spurningin: Hvar endar Gunnar? Þegar ég dró upp 190 kíló var orðið nokkuð víst að ég væri sjálfsagt kominn yfir 200.
Þeir létu þetta leka og það hafði samband við mig frétta- maður frá Fréttablaðinu fyrir umfjöllun 1. apríl. Þá vorum við búnir að lesa frétt um það að bosníski presturinn Ante Ledic hefði tekið sér titilinn sterkasti prestur í heimi og skorað á aðra presta að taka hann af sér og nota umfjöllunina sem tækifæri til þess að draga athygli að prestum og vinna gegn fordómum.“
Hlutverk sóknarprests er að vera til staðar fyrir fólk þegar á þarf að halda.
„Þetta starf er þess eðlis að maður fær tækifæri til að sjá það fallegasta og besta hjá fólki. Svo fær maður hina hliðina, allt það versta og ljótasta sem maður vill ekki sjá eða heyra en kemst ekki undan. Það eru tvær hliðar á þessum peningi. Það er bæði bjart og dökkt.“
Það stendur ekki á svari hjá Gunnari þegar hann er spurður um það erfiðasta við starf prestsins.
„Þegar börn deyja. Sjálfsvíg. Ungt fólk sem lætur lífið eftir eiturlyfjaneyslu eða ofbeldi. Eða misnotkun, ég hef alltaf og mun alltaf eiga rosalega erfitt með það. Þetta venst aldrei.
Eftir svona langan þjónustutíma þá sitja eftir minningabrot sem ég get ekki deilt með nokkurri manneskju, ekki einu sinni konunni minni. Þetta eru minningabrot sem er ekkert þægilegt að burðast með, en ég mun aldrei losna við þau.“
Er eitthvað til í að þú hafir neitað að gifta fólk?
„Ég hef alveg það sagt við fólk ef ég sé ekki færi á að gefa það saman. Það er ekki hægt að panta mig til að fara og gefa fólk saman uppi á Langjökli eða eitthvað. Ég er ekki til í að vera að gifta fólk úti um hvippinn og hvappinn, ég er ekki pitsusendill. Einhvers staðar þarf maður að draga mörkin. Ég væri ekki að sinna kirkjunni minni ef ég væri í aukaverkefnum úti um allan bæ,“ segir Gunnar og rifjar upp dæmi þar sem verðandi hjón vildu fá hann til að gefa sig saman. Þetta var sjöunda hjónaband mannsins og áttunda hjóna- band konunnar. Meðaltími þeirra í hverju hjónabandi var eitt ár. „Ég sagði við þau að ég tæki ekki þátt í slíku nema þau myndu fara á tjáskiptanámskeið. Sumir láta eins og þeir viti allt um það hvernig þeir eigi að gifta sig, en hafa enga hugmynd um hvað það er að vera í hjónabandi.“
Árið 2010 var gefinn út listi yfir þá sem sögðust styðja ein hjúskaparlög en nafnið þitt var ekki á listanum. Ertu á móti því? „Nei, það hefur ekkert með það að gera, ég neitaði einfaldlega að taka þátt í þessu. Það var augljóst að það átti að setja í gang ein- hvers konar nornaveiðar. Ég tek ekki þátt í slíku. Ég veit ekki um neinn prest sem er á móti þessu. Ég var nú spurður um það þegar ég sótti um embætti biskups á sínum tíma hvort ég ætlaði að gefa saman samkynhneigða. Ég sagði: „Nei, ég ætla ekkert að fara að gera það, það eru prestarnir sem sjá um það!“
Hvað með fermingar? „Ég hef nú aldrei neitað að ferma. En ég hef sagt við krakkana að ef þau mæta ekki í 10 messur fyrir ferminguna, þá fermi ég þau ekki. Þau geta þá fermt sig á næsta ári eða þarnæsta, það skiptir mig engu máli.“
Gunnar segir það fallegt þegar hjón ákveða að endurnýja heitin eftir að hafa verið gift í langan tíma. „Það er raunhæft í nútíma samfélagi. Af því að manneskjan sem þú ert gift í dag verður ekki sama manneskjan eftir tíu ár. Við þurfum að læra inn á hvort annað alla ævi. Við segjum ekki upp börnunum, við þurfum að læra inn á þau, og það sama gildir um makann. Strangt til tekið á maður að reyna við konuna sína alla ævi!“
Nú er skilnaðartíðni hlutfallslega há á Íslandi, sem og annars staðar á Vesturlöndum. Gunnar segir að í flestum tilfellum tali fólk einfaldlega ekki saman.
„Þetta er eins og með flest allt annað í þessu lífi. Það verður ekki meira en það sem til þess er lagt. Hjónabandið verður aldrei meira en það sem þú leggur sjálfur í það. Í langflestum tilfellum þegar fólk skilur er þetta tjáningarvandi. Ef tjáskiptin eru ekki í lagi þá eiga menn í erfiðleikum með allt annað. Sjómaðurinn kemur í land eftir margra mánaða fjarveru og konan hans fattar að hann er í raun hundleiðinlegur. Þetta sést á því að skilnaðartíðni er há á meðal foreldra langveikra og fatlaðra barna. Það reynir á allt í samskiptunum. Lífið gengur út á að skipta á vöktum og gefa rapport. Svo kannski nær barnið heilsu, eða það deyr. Foreldrarnir horfa framan í hvort annað og þekkjast ekki.“
Eitt að lokum. Hvað ráðleggur þú fólki að hafa í huga á þessum óvissutímum?
„Um daginn ávarpaði Englandsdrottning þegna sína, eitthvað sem hún hefur ekki gert í marga áratugi. Hún vakti hjá þeim von með því að vitna í lagatexta sem varð til í seinni heimsstyrjöldinni: „We’ll meet again, don’t know where, don’t know when.“
Horfum handan við hornið og sitjum ekki föst í því sem við getum ekki. Horfum frekar á það sem við getum. Lykilorðið í þessu öllu er þakklæti. Þakklæti fyrir það sem við höfum. Við höfum heilbrigðiskerfið okkar, heilbrigðisstarfsfólkið okkar, sjómenn, löggæslu, svo ekki sé minnst á allt verkafólkið, þau sem þrífa í kringum okkur og passa að veiran berist ekki. Þetta fólk er að sinna gríðarlega mikilvægu starfi.“
