Í Gísla sögu Súrssonar kemur fyrir persónan Helgi Ingjaldsson eða Ingjaldsfíflið eins og hann var kallaður. Gísla saga hefur meira vægi í þjóðarsál Íslendinga en margar aðrar, enda var hún kennd í grunnskólum lengi og kvikmyndin Útlaginn er byggð á henni. Sagan gerist á Vestfjörðum og að einhverju leyti byggð á raunverulegum persónum og atburðum frá 10. öld en hún var rituð á þeirri 13.

Seint í sögunni er fjallað um komu Gísla til Hergilseyjar á Breiðafirði þar sem maður að nafni Ingjaldur bjó, með konu sinni Þorgerði, þrælum sínum og þroskaheftum syni sem hét Helgi. Þessi Helgi var kallaður Ingjaldsfífl og var mikill í vexti, „nær sem tröll.“ Í sögunni segir:

„Var afglapi sem mestur mátti vera og fífl; honum var sú umbúð veitt að raufarsteinn var bundinn við hálsinn og beit hann gras úti sem fénaður.“

Var hann einmitt við þessa iðju þegar Börkur hinn digri leitaði Gísla í eynni.

Í kvikmynd Ágústs Guðmundssonar, Útlaganum frá árinu 1981, lék Karl Ágúst Úlfsson Ingjaldsfíflið. Hann var þá nýútskrifaður úr Leiklistarskólanum. Þessi persóna hefur síðan verið sú þekktasta úr Gísla sögu, jafnvel þekktari en Gísli sjálfur sem var þó leikinn á dramatískan hátt af Arnari Jónssyni í kvikmyndinni.

Táknmynd fatlaðra

Í fyrstu hlógu margir en þegar árin liðu minnkuðu hlátrasköllin. Varð persónan eins konar táknmynd fyrir Íslendinga með þroskahömlun á fyrri tímum. Hóp sem var svo gott sem ósýnilegur. Helgi Ingjaldsson fékk ekki nema örfáar línur í sögunni og fáar mínútur á hvíta tjaldinu en þær skildu eitthvað eftir sig. Öllum sem sáu þetta var ljóst að nákvæmlega svona var komið fram við fatlað fólk á Íslandi öld eftir öld eftir öld. Helgi sjálfur var kannski ekki einu sinni til.

Meðferðin og niðurlægingin er síðan kórónuð í orðum manna Barkar hins digra:

„Gaman þykir oss að fíflinu og horfa á það, svo sem það ærlega getur látið.“