Ég deili áhyggjum Sigmundar Davíðs Gunnlaugssonar af byggingum í miðborginni – og sérstaklega þeirri áráttu að nýta byggingarrétt út í ystu lóðamörk þannig að hús verða beinlínis ólöguleg og ljót en samræmi og fagurfræði er gefið langt nef. Maður veltir fyrir sér hvort ekki sé hægt að gera eins og í borgum þar sem eru sett fagurfræðileg viðmið fyrir byggingar. Víða þykir það sjálfsagt. Það er ekki hægt að láta byggingafélög og verktaka ein um að ákveða slíkt.

En það er samt ekki alveg nákvæmt hjá honum að miðborgin hafi aldrei staðið frammi fyrir meiri ógn.

Í bílabrautarskipulaginu mikla frá 1962 var beinlínis gert ráð fyrir að rífa nánast öll gömul hús í miðbænum, timburhúsin skyldu fara nema Menntaskólinn. Grjótaþorpið var allt dæmt til niðurrifs sem og Bernhöftstorfan. Þingholtin voru fjarska niðurnídd á þessum og Njálsgatan og Grettisgatan minntu á gamla fátækt.

Hér er mynd úr skipulaginu frá 1962. Svona hugsuðu menn sér að Aðalstræti og Ingólfstorg myndu líta út.

Og ég man það á yngri árum að timburhús brunnu eins og kyndlar, ár hvert voru brunar, og svo voru önnur rifin – sum bara til þess að rífa – og enn önnur voru send í útlegð upp í Árbæjarsafni. (Þaðan sem ætti auðvitað að flytja þau aftur.) Þetta voru niðurlægingartímar miðbæjarbyggðarinnar.

Hér er skemmtileg ljósmynd sem sýnir hvernig Kvosin var fyrir þennan tíma. Þarna eru samkomuhúsin Báran og Gúttó ennþá á sínum stað og hús sem var flutt út í Litla-Skerjafjörð þegar Ráðhúsið var byggt. Myndin er greinilega tekin úr turni Slökkviliðsstöðvarinnar gömlu við Tjarnargötu, greinilega fyrir 1930 því Hótel borg er ekki risin. Það verður að segja eins og er að yfir bænum eins og hann birtist á þessari mynd er nokkur þokki og samræmi. Ekki finn ég hver höfundur ljósmyndarinnar er, gömlum ljósmyndum er póstað í gríð og erg á Facebook, því miður oft án upplýsinga sem þyrftu að fylgja með.