Andri Hrafn Sigurðsson, sálfræðingur, skrifar ítarlega grein á Vísi þar sem hann fjallar um slæmt gengi Liverpool í enska boltanum og mögulegar ástæður fyrir því.
Pistill Andra er skrifaður út frá sorginin og þeim missi sem Liverpool varð fyrir í sumar þegar framherji liðsins, Diogo Jota, lést í hræðilegu bílslysi ásamt bróður sínum.
Jota var mikilvægur hlekkur í liði Liverpool innan sem utan vallar. „Það eru eflaust ýmsar ástæður fyrir því en ég get ímyndað mér að skyndilegt fráfall Diogo Jota og bróður hans André Silva hafi haft mikil áhrif. Jafnvel meiri en fólk heldur. Þegar maður horfir á þetta utan frá, þá er auðvitað erfitt að átta sig á því hvernig og hversu mikil áhrif það hefur haft,“ skrifar Andri í grein sinni.
Andri segir að minning Jota sé haldið vel á lofti á leikjum Liverpool. „Á Anfield standa stuðningsmenn upp og syngja lag til heiðurs Jota á 20. mínútu í hverjum leik. Fyrir utan Anfield er minnisvarði þar sem stuðningsmenn setja niður blóm og trefla. Fallegt en á sama tíma stöðug áminning um þennan hræðileg atburð. Ungur drengur í blóma lífsins. Nýbúinn að gifta sig í sínum heimabæ þegar hann lendir í bílslysi – á leiðinni til Liverpool eftir sumarfrí.“
Andri segir að svona atburðir hafi eðlilega mikil áhrif á fólk. „Það sem við vitum er að áföll og þá sérstaklega þegar þau eru skyndileg og óvænt geta haft mikil áhrif á líðan og erfiðara getur verið að vinna úr þeim.“
„Þegar talað er um áfall þá er öllu jafna átt við um atburð sem er svo yfirþyrmandi að venjubundnar aðferðir okkar duga ekki til að takast á við hann og eða vinna úr honum. Það sem gerist hjá flestum er að áfallið yfirgnæfir allt en smám saman geta komið stuttar stundir þar sem fólk „gleymir sér“ og er að hugsa um eitthvað allt annað. Með tímanum lengjast þær en fólk getur orðið varnarlaust gagnvart bakslögum. Það má því teljast líklegt að leikmenn hafi upplifað líkamleg og eða andleg einkenni áfallsins. Til dæmis hef ég sérstaklega tekið eftir því hvað Salah hefur átt erfitt uppdráttar innan sem utan vallar en hann var eftir því sem ég best veit mjög náinn vinur Jota.“
Andri Hrafn nefnir svo einkenni sem geta gert vart við sig eftir svona áfall. „Einkennin geta til dæmis verið þreyta, svefntruflanir, reiði, vonleysi, uppgjöf, einbeitingaskortur og pirringur. Íþróttafólk eins og aðrir sækja í stöðugleika og fyrirsjáanleika. Þess vegna geta skyndilegar breytingar ógnað stöðugleikanum og skapað óöryggistilfinningu sem síðan getur haft slæm áhrif á andlega heilsu og jafnvel aukið streitu.“
„Viðbrögðin og þrautsegja hópsins skiptir mestu máli við slíkar aðstæður. Að skapaðar séu aðstæður þar sem leikmenn geta tjáð sig, komið með skoðanir og hugmyndir en líka spurt spurninga, án ótta við að verða sér til skammar eða skaða eigin stöðu í hópnum. Leikmenn Liverpool hafa eflaust þurft að leyfa sér að upplifa ýmsar erfiðar tilfinningar og aðlagast breyttum aðstæðum án Jota. Það hefur ef til vill líka reynst flókið fyrir nýja leikmenn liðsins að koma inn í hóp sem er að syrgja, ásamt því að þola pressuna sem fylgir því að spila fyrir Liverpool.“
Andri bendir svo á rannsóknir máli sínu til stuðnings. „Rannsókn á meðal íþróttafólks sem höfðu upplifað óvænt dauðsfall liðsfélaga sýndi að þau upplifðu ýmsar tilfinningar eins og depurð, reiði, kvíða en einnig afneitun og breytta sjálfsmynd. Þar kom í ljós að félagslegu stuðningur, samheldni og þrautsegja innan liðsins reyndist mikilvægur þáttur í að vinna úr sorginni. Áföll geta haft langvarandi áhrif á andlega heilsu íþróttafólks. Það getur upplifað svefntruflanir og minni áhuga á félagslegum aðstæðum eða félagslegri virkni.“
„Hvað varðar sorgina er engin ein rétt leið. Sorg er eðlileg viðbragð við missi en það getur gerst að sá sem syrgir eigi erfitt með að finna fótfestu í daglegu lífi og tengslum. Það sem við vitum er að fyrsta árið er flestum sérstaklega erfitt og allt það „fyrsta án..“ er upplifað og það getur oft verið mjög erfitt. Það sem gerir úrvinnsluna ef til vill erfiðari eru aðstæðurnar. Leikmenn Liverpool eru í aðstæðum á hverjum degi sem minnir þá á áfallið og dregur jafnvel fram tilfinningaleg viðbrögð.“
