fbpx
Miðvikudagur 30.apríl 2025
Pressan

„Stærsta auga heims“ verður skotið út í geim á aðfangadag

Kristján Kristjánsson
Mánudaginn 20. desember 2021 18:00

James Webb geimsjónaukinn. Mynd:Getty

Ekki missa af Helstu tíðindum dagsins í pósthólfið þitt

Lesa nánar

Klukkan 12.20 á aðfangadag, að íslenskum tíma, er fyrirhugað að skjóta James Webb geimsjónaukanum á loft. Þetta er stærsti geimsjónaukinn sem nokkru sinni hefur verið sendur á loft frá jörðinni. Með honum er ætlunin að skyggnast langt aftur í tímann, eins nálægt Miklahvelli og hægt er.

Sjónaukinn verður sendur á braut í um 1,5 milljóna kílómetra fjarlægð frá jörðinni. Með honum verður hægt að sjá hvað gerðist í alheiminum fyrir 13,6 milljörðum ára, aðeins nokkur hundruð milljónum ára eftir að alheimurinn varð til í Miklahvelli.

Vegna stærðar sjónaukans og staðsetningar verður hægt að sjá mjög daufa hluti í geimnum. Hægt verður að safna meira ljósi og skoða fjarlæga hluti af meiri nákvæmni en hingað til. Hægt verður að sjá fyrstu vetrarbrautirnar sem mynduðust í frumbernsku alheimsins.

Sjónaukinn er 6,5 metrar í þvermál. Hann sér innrauða ljósgeisla sem ekki er hægt að sjá berum augum. Þeir fóru af stað sem útfjólubláir geislar þegar fyrstu stjörnurnar og vetrarbrautirnar mynduðust og hafa því verið á ferðinni í 13,6 milljarða ára. Á þeim tíma hafa þeir breyst í innrauða geisla. Til að varpa ljósi á vegalengdirnar þá má nefna að geislar sólarinnar eru um átta mínútur að ná til jarðarinnar.

Með því að lesa úr þessum gömlu geislum geta vísindamenn rannsakað uppbyggingu og eiginleika fyrstu vetrarbrautanna, meðal annars úr hvaða grunnefnum þau samanstanda. Þeir geta einnig fundið nýjar upplýsingar um fæðingu, líf og dauða rúmlega hálfrar milljónar vetrarbrauta.

Það er Bandaríska geimferðastofnunin NASA sem greiðir stærstan hluta af kostnaðinum við sjónaukann en Evrópska geimferðastofnunin ESA leggur eitthvað af mörkum, sér meðal annars um að skjóta honum á loft.

Verkefnið er nú orðið 30 ára og hefur kostað 11 milljarða dollara. Upphaflega var kostnaðurinn áætlaður 1,6 milljarðar dollara.

Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá. DV áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg. Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri fréttir

Mest lesið

Nýlegt

Pressan
Í gær

Heldur því fram að faðir sinn sé einn afkastamesti raðmorðingi sögunnar

Heldur því fram að faðir sinn sé einn afkastamesti raðmorðingi sögunnar
Pressan
Í gær

Maurar eru miðpunktur nýrra glæpasamtaka sem ógna Evrópu – „Þetta er eins og kókaín“

Maurar eru miðpunktur nýrra glæpasamtaka sem ógna Evrópu – „Þetta er eins og kókaín“
Pressan
Fyrir 2 dögum

Vendingar í máli herforingjans sem var sprengdur í loft upp

Vendingar í máli herforingjans sem var sprengdur í loft upp
Pressan
Fyrir 2 dögum

Láta þvag maraþonhlaupara ekki fara til spillis

Láta þvag maraþonhlaupara ekki fara til spillis
Pressan
Fyrir 3 dögum

Ekki henda lónni úr þurrkaranum – Hún getur komið að góðu gagni

Ekki henda lónni úr þurrkaranum – Hún getur komið að góðu gagni
Pressan
Fyrir 3 dögum

Fundu dularfulla holu á Mars – „Þar gæti verið líf“

Fundu dularfulla holu á Mars – „Þar gæti verið líf“
Pressan
Fyrir 4 dögum

Það þarf að þvo hana daglega – Svona gerir þú hana almennilega hreina

Það þarf að þvo hana daglega – Svona gerir þú hana almennilega hreina
Pressan
Fyrir 4 dögum

„Hann veifaði lögfræðigráðu sinni og peningum eins og sverði og skildi til að kúga og þagga niður í þolendum sínum.“

„Hann veifaði lögfræðigráðu sinni og peningum eins og sverði og skildi til að kúga og þagga niður í þolendum sínum.“