Guðmundur Hrafn Arngrímsson, formaður Leigjendasamtakanna, gefur lítið fyrir ágæti fyrirhugaðrar hækkunar húsnæðisbóta og útséð að ekki verði um raunverulega kjarabót fyrir leigjendur að ræða, heldur sé í raun verið að koma enn meiri fjármunum í vasa leigusala. Hvetur Guðmundur launþega til að fella kjarasamningana.

Þetta kemur fram í grein sem birtist hjá Vísi í morgun.

„Nú er staðan svo alvarleg að leigjendur eru á sífelldum vergangi með börnin sín og búslóðir eða hýrast í hreysum víðs vegar um höfuðborgarsvæðið og brenna þar jafnvel lifandi,“ segir Guðmundur um ástandið á leigumarkað í dag.

Guðmundur rekur að núverandi húsnæðisbótakerfi var komið á í desember 2016 og við það tilefni hækkuðu bæturnar um allt að 11 þúsund krónur, eða 40 prósent. Þetta olli því að vísitala leiguverðs hækkaði á fimm árum um rúmlega 8 prósent, sem jafngildi árshækkun upp á tuttuguprósent.

„Það er mesta hækkun á húsaleigu frá upphafi mælinga á vísitölu leiguverðs. Áður en þessi hækkun tók gildi hafði heildarhækkun húsaleigu verið fimmtíu prósent frá árinu 2011 sem svarar til um það bil sjö prósent hækkunar að meðaltali á hverju ári.“

Næst voru bæturnar hækkaðar í janúar 2018 og aftur hækkaði húsaleiga, að þessu sinni um fimm prósent á fimm mánuðum eða jafngildi 12 prósenta á ársgrundvelli.

„Á því sama tímabili var árshækkun á fasteignaverði aðeins þrjú og hálft prósent. Hækkun húsaleigu var því næstum því fjórfalt meiri en hækkun á kaupverði fasteigna.“

Guðmundur rekur hvernig hækkanir á húsnæðisbótum hafi haft keðjuverkandi áhrif á leiguverð sem hafi hækkað upp úr öllu valdi jafnvel á tímum þar sem húsnæðisverð dróst saman. Húsaleiga hafi hækkað þrefalt meira en verðlag og endalaust meira en kaupverð fasteigna en þessar hækkanir fari á flug þegar húsnæðisbætur hækka.

„Það er því óumdeilanleg staðreynd, sem fjölmargir hafa bent á í gegnum árin að hækkun húsnæðisbóta ýtir eingöngu undir hækkun húsaleigu. Það sýnir sagan okkur svart á hvítu og því hafa margir mætir menn haldið fram í ræðu og riti og jafnvel þeir sem núna tjá sig værðarlega um að „engin merki séu um slíkt“.

Hækkun húsnæðisbóta á óregluvæddum leigumarkaði er því með sanni eitt af því heimskasta sem er hægt að taka sér fyrir hendur, að ekki sé talað um að reyna að pakka því inn í einhverja björg fyrir fólk í neyð. En mögulega er þarna á ferðinni meðvitaður stuðningur og niðurgreiðsla til eignafólks á meðal leigusala. Meginstefið í yfirlýsingum fulltrúa breiðfylkingarinnar var jú að bæta kjör þeirra sem eiga fasteignir.“

Guðmundur segir átakanlega sorglegt, en satt að hækkun húsaleigu undanfarið sé mun meiri í krónum talið en kjarabætur sem nú hefur verið samið um fyrir launþega á leigumarkað. Hann hvetur til þess að kjarasamningar verði felldir.

„Já, það getur verið flókið að eiga peninga á Íslandi, en hjálpi mér að það þurfi mennskt blóðmerahald á leigumarkaði til að auðvelda fjármagnselítunni að sjúga tóruna úr leigjendum. Fjölskyldum á leigumarkaði er kastað særðum í gin braskara og allir sáttmálar um meðferð hins sjúka felldir úr gildi svo hinn fyrirsjáanlegi dauði hans reyni ekki of mikið á böðlana.“

Guðmundur hvetur leigjendur til að rísa á fötur og berjast fyrir réttindum sínum. Saman séu þau afl sem ekkert geti stöðvað.