Í umræðum á Alþingi í síðustu viku, eftir stefnuræðu forsætisráðherra, lýsti Miðflokkurinn þeirri framtíðarsýn að laga Ísland að amerískum hægri popúlisma.
Sjálfstæðisflokkurinn lýsti skilmerkilega þeirri ætlan að vera fyrst og fremst eins máls flokkur gegn fullveldi fólksins til þess að ákveða hvort ljúka eigi samningaviðræðum við Evrópusambandið.
Svo virtist sem Framsókn vildi læra af mistökum sumarmálþófsins en vantaði hugmyndir um hlutverk sitt í nútímanum.
Nýr formaður þingflokks sjálfstæðisfólks flutti athyglisverða ræðu. Fyrst og fremst vegna þess að hún endurspeglaði vel að rúmlega áratugs samfelld stjórnarseta skilur flokkinn eftir í hugmyndafræðilegu tómarúmi.
Kjarninn í málflutningi hans var greinargóð lýsing á því hvernig þrengt er að athafnafrelsi einstaklinga með flóknum reglugerðum og gullhúðuðum tilskipunum.
Þetta var ekki gagnrýni á nýju ríkisstjórnina. Hún hefur þegar hafist handa um að einfalda regluverkið, skrapa gullhúðunina, sameina eftirlitsstofnanir og hefja á ný sókn í orkumálum.
Ræðan var einfaldlega lýsing á viðskilnaði hans eigin flokks.
Viðskilnaðurinn er með þessum hætti sem hann lýsir vegna þess að völdin sjálf þóttu mikilvægari en hugmyndafræðin.
Þetta er klípan sem flokkur hans er í. Og þetta er skýringin á því að hann hefur misst fast að helmingi fylgisins á síðasta áratug.
Sennilega var athyglisverðast í þessari umræðu að eftir níu mánuði í stjórnarandstöðu hafa þingmenn sjálfstæðisfólks ekki fundið út úr því í hverju klípan liggur.
Málflutningur þeirra virkar eins og þeir séu tvístígandi við hliðina á þingmönnum Miðflokksins, sem hafa sína markvissu amerísku popúlisma hugmyndafræði.
Í umræðunum lýsti nýr leiðtogi Sjálfstæðisflokksins þeirri afdráttarlausu skoðun þingmanna hans að ríkisstjórnir geti bara gert eitt í einu.
Þannig væri útilokað að nýja ríkisstjórnin gæti glímt við viðskilnað gömlu stjórnarinnar í efnahagsmálum og samtímis lagt línur til þess að styrkja til lengri framtíðar sóknarstöðu Íslands í alþjóðasamfélaginu.
Í samræmi við þetta kom fram að allur þunginn í málflutningi þingmanna Sjálfstæðisflokksins yrði lagður í að koma í veg fyrir að ríkisstjórnin nái fram því sameiginlega ákvæði stjórnarsáttmálans að fela þjóðinni að taka ákvörðun um framhald aðildarviðræðna við Evrópusambandið.
Í meira en áratug sátu þingmenn flokksins við ríkisstjórnarborðið án þess að geta botnað málið með formlegum hætti.
Þrátt fyrir þennan pólitíska vanmátt ætla þeir að vinna gegn því að fullveldið í þessu stóra framfaramáli verði fært til fólksins í landinu. Þetta önnur birtingarmynd á málefnalegri klípu þingflokksins.
Skoðum svo söguna:
Stefán Jóhann Stefánsson og Bjarni Benediktsson sátu í forystu þeirrar ríkisstjórnar sem leiddi Ísland inn í NATO. Á sama tíma stóðu þeir að mestu haftaaðgerðum á lýðveldistímanum vegna skyndilegs gjaldeyrisskorts.
Bjarni Benediktsson og Gylfi Þ. Gíslason voru í forystu þeirrar ríkisstjórnar sem samdi um aðild að EFTA. Það var gert á sama tíma og síldin hvarf og bregðast þurfti við 50% falli útflutningstekna.
Davíð Oddsson og Jón Baldvin Hannibalsson leiddu ríkisstjórnina sem samdi um aðild Íslands að innri markaði Evrópusambandsins með EES-samningnum. Á sama tíma var brugðist við samdrætti í þjóðarbúskapnum meðal annars með miklum og vel heppnuðum aðhaldsaðgerðum í ríkisfjármálum.
Það er alvarlegt umhugsunarefni að þessi stóru skref hefðu aldrei verið stigin ef sú hugsun hefði ríkt þá, sem nú ræður í þingflokki sjálfstæðisfólks, að bara megi gera eitt í einu.
