fbpx
Föstudagur 14.nóvember 2025
Pressan

Þjóðverjar loka skjalageymslum Stasi

Kristján Kristjánsson
Föstudaginn 18. júní 2021 07:40

Merki Stasi.

Ekki missa af Helstu tíðindum dagsins í pósthólfið þitt

Lesa nánar

Á fimmtudaginn lokuðu þýsk yfirvöld skjalasafni austurþýsku leyniþjónustunnar Stasi en það hafði verið opið almenningi í 30 ár. Þjóðverjar gátu fengið aðgang að gögnum leyniþjónustunnar um þá sjálfa og það eftirlit sem þeir sættu á tímum Austur-Þýskalands.

Í skjalasafninu eru margar milljónir skjala, ljósmynda og hljóðupptaka. Margt sem þar er að finna hefur vakið mikla athygli og varpað ljósi á umfang njósna og eftirlits kommúnistastjórnarinnar í Austur-Þýskalandi með eigin þegnum.

Þrátt fyrir að skjalasafninu sé nú lokað eða öllu heldur lagt niður sem sérstök stofnun þýðir það ekki að skjölunum verði eytt. Stofnunin, sem sá um rekstur þeirra, hefur nú verið færð undir skjalasafns Sambandslýðveldisins sem er með höfuðstöðvar í bænum Koblenz í vesturhluta landsins. 1.300 starfsmenn Stasi-skjalasafnsins færast nú til skjalasafns Sambandslýðveldisins. Stasiskjölin verða áfram í fyrrum höfuðstöðvum Stasi í Berlín og á öðrum stöðum í austurhluta landsins.

Það var Sambandsþingið sem ákvað í nóvember að leggja Stasi-skjalasafnið niður sem sjálfstæða stofnun. Ríkisstjórnin hefur heitið því að áfram verði hægt að rannsaka skjölin og vinna með þau.

Frá falli Austur-Þýskalands hafa um 3,5 milljónir beiðna borist frá fyrrum íbúum Austur-Þýskalands um aðgang að leyniskjölunum sem útsendarar Stasi höfðu gert um þá. Í heildina hafa rúmlega 7,3 milljónir beiðna borist um aðgang að skjölunum ef beiðnir frá vísindamönnum og háskólafólki eru taldar með.

Stasi var í hæðni sögð vera stærsti vinnuveitandinn í Austur-Þýskalandi en leyniþjónustan var með um 100.000 manns í fullri vinnu. Að auki voru um 150.000 „óopinberir“ uppljóstrarar auk mikils fjölda „svikara“ sem tilkynntu Stasi um eitt og annað varðandi samborgara sína.

Þegar Berlínarmúrinn féll í nóvember 1989 voru gögn um rúmlega 6 milljónir manna í skjalasafni Stasi. Að auki voru um 15.000 ruslapokar með skjölum sem búið var að setja í tætara.

Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá. DV áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg. Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri fréttir

Mest lesið

Nýlegt

Pressan
Fyrir 2 dögum

Ákærður fyrir tvö morð – Segir dulkóðuð skilaboð kakkalakka hafa sagt sér að drepa

Ákærður fyrir tvö morð – Segir dulkóðuð skilaboð kakkalakka hafa sagt sér að drepa
Pressan
Fyrir 2 dögum

Segja græðgi eigenda hafa valdið því að 25 ungar stúlkur létu lífið í sumarbúðum

Segja græðgi eigenda hafa valdið því að 25 ungar stúlkur létu lífið í sumarbúðum
Pressan
Fyrir 3 dögum

Endalaus hneykslismál liðsmanns Svíþjóðardemókrata – Gat ekki hætt að taka myndbönd af sjálfum sér undir áhrifum

Endalaus hneykslismál liðsmanns Svíþjóðardemókrata – Gat ekki hætt að taka myndbönd af sjálfum sér undir áhrifum
Pressan
Fyrir 3 dögum

„Svörtu ekkjurnar“ í Rússlandi

„Svörtu ekkjurnar“ í Rússlandi
Pressan
Fyrir 4 dögum

TikTok-stjarna tekin af lífi fyrir framan fjölskylduna sína

TikTok-stjarna tekin af lífi fyrir framan fjölskylduna sína
Pressan
Fyrir 4 dögum

Vendingar í máli kennara sem var skotinn af sex ára nemanda sínum – Þetta fær hún í bætur

Vendingar í máli kennara sem var skotinn af sex ára nemanda sínum – Þetta fær hún í bætur
Pressan
Fyrir 5 dögum

„Systir mín er ómerkileg og gefur börnunum mínum hræðilegar gjafir“

„Systir mín er ómerkileg og gefur börnunum mínum hræðilegar gjafir“
Pressan
Fyrir 5 dögum

Bandarískur þjálfari fann bestu matvöruna hérlendis

Bandarískur þjálfari fann bestu matvöruna hérlendis