fbpx
Þriðjudagur 18.nóvember 2025
Pressan

Þjóðverjar loka skjalageymslum Stasi

Kristján Kristjánsson
Föstudaginn 18. júní 2021 07:40

Merki Stasi.

Ekki missa af Helstu tíðindum dagsins í pósthólfið þitt

Lesa nánar

Á fimmtudaginn lokuðu þýsk yfirvöld skjalasafni austurþýsku leyniþjónustunnar Stasi en það hafði verið opið almenningi í 30 ár. Þjóðverjar gátu fengið aðgang að gögnum leyniþjónustunnar um þá sjálfa og það eftirlit sem þeir sættu á tímum Austur-Þýskalands.

Í skjalasafninu eru margar milljónir skjala, ljósmynda og hljóðupptaka. Margt sem þar er að finna hefur vakið mikla athygli og varpað ljósi á umfang njósna og eftirlits kommúnistastjórnarinnar í Austur-Þýskalandi með eigin þegnum.

Þrátt fyrir að skjalasafninu sé nú lokað eða öllu heldur lagt niður sem sérstök stofnun þýðir það ekki að skjölunum verði eytt. Stofnunin, sem sá um rekstur þeirra, hefur nú verið færð undir skjalasafns Sambandslýðveldisins sem er með höfuðstöðvar í bænum Koblenz í vesturhluta landsins. 1.300 starfsmenn Stasi-skjalasafnsins færast nú til skjalasafns Sambandslýðveldisins. Stasiskjölin verða áfram í fyrrum höfuðstöðvum Stasi í Berlín og á öðrum stöðum í austurhluta landsins.

Það var Sambandsþingið sem ákvað í nóvember að leggja Stasi-skjalasafnið niður sem sjálfstæða stofnun. Ríkisstjórnin hefur heitið því að áfram verði hægt að rannsaka skjölin og vinna með þau.

Frá falli Austur-Þýskalands hafa um 3,5 milljónir beiðna borist frá fyrrum íbúum Austur-Þýskalands um aðgang að leyniskjölunum sem útsendarar Stasi höfðu gert um þá. Í heildina hafa rúmlega 7,3 milljónir beiðna borist um aðgang að skjölunum ef beiðnir frá vísindamönnum og háskólafólki eru taldar með.

Stasi var í hæðni sögð vera stærsti vinnuveitandinn í Austur-Þýskalandi en leyniþjónustan var með um 100.000 manns í fullri vinnu. Að auki voru um 150.000 „óopinberir“ uppljóstrarar auk mikils fjölda „svikara“ sem tilkynntu Stasi um eitt og annað varðandi samborgara sína.

Þegar Berlínarmúrinn féll í nóvember 1989 voru gögn um rúmlega 6 milljónir manna í skjalasafni Stasi. Að auki voru um 15.000 ruslapokar með skjölum sem búið var að setja í tætara.

Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá. DV áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg. Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri fréttir

Mest lesið

Nýlegt

Pressan
Fyrir 4 dögum

Epstein-málið veldur enn einu fjaðrafokinu – Níðingurinn baktalaði forsetann hressilega í tölvupóstum

Epstein-málið veldur enn einu fjaðrafokinu – Níðingurinn baktalaði forsetann hressilega í tölvupóstum
Pressan
Fyrir 5 dögum

Mæðgur voru ofsóttar af eltihrelli í 12 ár – „Ég hef loksins fundið þig“

Mæðgur voru ofsóttar af eltihrelli í 12 ár – „Ég hef loksins fundið þig“
Pressan
Fyrir 5 dögum

Umdeildur rappari í haldi lögreglu eftir að áhrifavaldur fannst látinn í baðkari

Umdeildur rappari í haldi lögreglu eftir að áhrifavaldur fannst látinn í baðkari
Pressan
Fyrir 5 dögum

Ræður því sjálfur hvort hann fari í rafmagnsstólinn

Ræður því sjálfur hvort hann fari í rafmagnsstólinn
Pressan
Fyrir 6 dögum

Hjónin sögð taktlaust tvíeyki – „Þetta er svo klisjukennt“

Hjónin sögð taktlaust tvíeyki – „Þetta er svo klisjukennt“
Pressan
Fyrir 6 dögum

Endalaus hneykslismál liðsmanns Svíþjóðardemókrata – Gat ekki hætt að taka myndbönd af sjálfum sér undir áhrifum

Endalaus hneykslismál liðsmanns Svíþjóðardemókrata – Gat ekki hætt að taka myndbönd af sjálfum sér undir áhrifum
Pressan
Fyrir 1 viku

Ráðgáta í Frakklandi: Var að grafa fyrir sundlaug við heimili sitt þegar hann datt í lukkupottinn

Ráðgáta í Frakklandi: Var að grafa fyrir sundlaug við heimili sitt þegar hann datt í lukkupottinn
Pressan
Fyrir 1 viku

Spurningar vakna um heilsu Pútíns eftir handaband hans og ungrar konu á dögunum

Spurningar vakna um heilsu Pútíns eftir handaband hans og ungrar konu á dögunum