fbpx
Laugardagur 22.nóvember 2025
Pressan

Þjóðverjar loka skjalageymslum Stasi

Kristján Kristjánsson
Föstudaginn 18. júní 2021 07:40

Merki Stasi.

Ekki missa af Helstu tíðindum dagsins í pósthólfið þitt

Lesa nánar

Á fimmtudaginn lokuðu þýsk yfirvöld skjalasafni austurþýsku leyniþjónustunnar Stasi en það hafði verið opið almenningi í 30 ár. Þjóðverjar gátu fengið aðgang að gögnum leyniþjónustunnar um þá sjálfa og það eftirlit sem þeir sættu á tímum Austur-Þýskalands.

Í skjalasafninu eru margar milljónir skjala, ljósmynda og hljóðupptaka. Margt sem þar er að finna hefur vakið mikla athygli og varpað ljósi á umfang njósna og eftirlits kommúnistastjórnarinnar í Austur-Þýskalandi með eigin þegnum.

Þrátt fyrir að skjalasafninu sé nú lokað eða öllu heldur lagt niður sem sérstök stofnun þýðir það ekki að skjölunum verði eytt. Stofnunin, sem sá um rekstur þeirra, hefur nú verið færð undir skjalasafns Sambandslýðveldisins sem er með höfuðstöðvar í bænum Koblenz í vesturhluta landsins. 1.300 starfsmenn Stasi-skjalasafnsins færast nú til skjalasafns Sambandslýðveldisins. Stasiskjölin verða áfram í fyrrum höfuðstöðvum Stasi í Berlín og á öðrum stöðum í austurhluta landsins.

Það var Sambandsþingið sem ákvað í nóvember að leggja Stasi-skjalasafnið niður sem sjálfstæða stofnun. Ríkisstjórnin hefur heitið því að áfram verði hægt að rannsaka skjölin og vinna með þau.

Frá falli Austur-Þýskalands hafa um 3,5 milljónir beiðna borist frá fyrrum íbúum Austur-Þýskalands um aðgang að leyniskjölunum sem útsendarar Stasi höfðu gert um þá. Í heildina hafa rúmlega 7,3 milljónir beiðna borist um aðgang að skjölunum ef beiðnir frá vísindamönnum og háskólafólki eru taldar með.

Stasi var í hæðni sögð vera stærsti vinnuveitandinn í Austur-Þýskalandi en leyniþjónustan var með um 100.000 manns í fullri vinnu. Að auki voru um 150.000 „óopinberir“ uppljóstrarar auk mikils fjölda „svikara“ sem tilkynntu Stasi um eitt og annað varðandi samborgara sína.

Þegar Berlínarmúrinn féll í nóvember 1989 voru gögn um rúmlega 6 milljónir manna í skjalasafni Stasi. Að auki voru um 15.000 ruslapokar með skjölum sem búið var að setja í tætara.

Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá. DV áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg. Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri fréttir

Mest lesið

Nýlegt

Pressan
Fyrir 2 dögum

Örlimur Epstein var með sítrónulagi að sögn þolanda

Örlimur Epstein var með sítrónulagi að sögn þolanda
Pressan
Fyrir 2 dögum

Spjótin beinast að 16 ára stjúpbróður eftir að táningsstúlka fannst látin á skemmtiferðaskipi

Spjótin beinast að 16 ára stjúpbróður eftir að táningsstúlka fannst látin á skemmtiferðaskipi
Pressan
Fyrir 2 dögum

Kona sem er ákærð fyrir morð á Tenerife spurði hvaða afleiðingar það hefði fyrir hana að bana manni

Kona sem er ákærð fyrir morð á Tenerife spurði hvaða afleiðingar það hefði fyrir hana að bana manni
Pressan
Fyrir 2 dögum

Rotnandi líkið í Teslunni – Talið að stúlkan hafi verið myrt í vor og rapparinn loksins með stöðu sakbornings

Rotnandi líkið í Teslunni – Talið að stúlkan hafi verið myrt í vor og rapparinn loksins með stöðu sakbornings
Pressan
Fyrir 4 dögum

Finnur fyrir „ógleði“ vegna aldursmunarins í Litla húsinu á sléttunni

Finnur fyrir „ógleði“ vegna aldursmunarins í Litla húsinu á sléttunni
Pressan
Fyrir 4 dögum

Kennsl borin á 5 einstaklinga á þrítugsaldri sem létust í hörðum árekstri

Kennsl borin á 5 einstaklinga á þrítugsaldri sem létust í hörðum árekstri