fbpx
Fimmtudagur 18.september 2025
Pressan

Ný uppgötvun um bakhlið tunglsins

Kristján Kristjánsson
Föstudaginn 26. júní 2020 22:30

Tunglið. Mynd:NASA

Ekki missa af Helstu tíðindum dagsins í pósthólfið þitt

Lesa nánar

Það var ekki fyrr en 1959 sem við sáum í fyrsta sinn hvernig bakhlið tunglsins lítur út. Í kjölfarið áttuðu vísindamenn sig á að það er mikill munur á bakhliðinni og framhliðinni. En hvernig stendur á því? Nú telja vísindamenn sig hafa fundið skýringu á þessu.

Science Alert skýrir frá þessu. Eins og kunnugt er þá er tunglið í læstri stöðu, það er að segja það er alltaf sama hliðin sem snýr að jörðinni. Hún er þakin stórum, svörtum blettum sem nefnast lunar maria (tunglhöf). Þessir blettir eru úr basalti sem á rætur að rekja til eldvirkni á tunglinu fyrir margt löngu.

En bakhliðin er allt öðruvísi, skorpan er þykkari og úr öðrum frumefnum en framhliðin. Auk þess er yfirborð bakhliðarinnar fölara og með færri basalt bletti.

Á framhliðinni er það sérstaklega svæði sem nefnist Oceanus Procellarum sem hefur dregið að sér athygli vísindamanna því það er úr blöndu af kalíum og fosfór. Vísindamenn telja að svæðið hafi verið geislavirkt og að blanda af kalíum, úrani og þóríum hafi haldið svæðinu heitu árum saman. Þetta getur hugsanlegs skýrt af hverju tunglið er skakkt.

Efnasamsetning framhliðarinnar gerði, að mati vísindamannanna, að verkum að bráðnunarpunktur steina var lægri en á bakhliðinni og því bráðnuðu tunglsteinar 2-13 sinnum hraðar þar en á bakhliðinni. Var þá ekki tekið tillit til geislavirkra efna. Telja vísindamennirnir að samspil þessarar efnasamsetningar og geislavirkni hafi valdið meiri eldvirkni á framhliðinni sem orsakaði alla þessa dökku bletti sem við sjáum þar í dag.

Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá. DV áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg. Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri fréttir

Mest lesið

Nýlegt

Pressan
Fyrir 3 dögum

Sakamál: Myrti fjölskylduna og bað síðan um að fá að fara heim

Sakamál: Myrti fjölskylduna og bað síðan um að fá að fara heim
Pressan
Fyrir 3 dögum

Ofbeldismaður fleygði 7 ára fram af brú eftir voðaverk – Nú mætir hún geranda sínum fyrir dómi

Ofbeldismaður fleygði 7 ára fram af brú eftir voðaverk – Nú mætir hún geranda sínum fyrir dómi
Pressan
Fyrir 3 dögum

Hægri- og vinstrimenn Bandaríkjanna keppast við að sverja af sér meinta skotmanninn – En hvað er vitað um skoðanir hans?

Hægri- og vinstrimenn Bandaríkjanna keppast við að sverja af sér meinta skotmanninn – En hvað er vitað um skoðanir hans?
Pressan
Fyrir 3 dögum

Svona getur þú prófað hversu heilbrigð lungun þín eru

Svona getur þú prófað hversu heilbrigð lungun þín eru
Pressan
Fyrir 5 dögum

Dularfulli brúðkaupsgesturinn – Brúðurin komst að sannleikanum mörgum árum síðar

Dularfulli brúðkaupsgesturinn – Brúðurin komst að sannleikanum mörgum árum síðar
Pressan
Fyrir 5 dögum

Falsfréttir um morðið á Charlie Kirk kollsteyptu lífi Kanadamanns á lífeyrisaldri

Falsfréttir um morðið á Charlie Kirk kollsteyptu lífi Kanadamanns á lífeyrisaldri