Yfirskattanefnd hefur staðfest ákvörðun ríkisskattstjóra um að tekjur konu sem segist vera heimavinnandi húsmóðir fyrir árið 2023 skuli áætlaðar um 4,8 milljónir króna. Tók ríkisskattstjóri, æðsti yfirmaður Skattsins, það ekki trúanlegt að konan hefði verið tekjulaus þetta ár og vildi meina að tekjur sambýlismanns hennar dygðu ekki til að framfleyta þeim báðum og tveimur börnum þeirra. Vildi konan meina að hún hafi verið tekjulaus síðan 2016 og sagði fjölskylduna hafa framfleytt sér að hluta með því að nýta sér mataraðstoð.
Það vakti athygli Skattsins að einu tekjurnar sem konan gaf upp á skattframtali ársins 2024, vegna tekjuársins 2023, voru 885 króna vaxtatekjur af bankainnistæðu. Áttu ríkisskattstjóri og konan í bréfaskiptum í kjölfarið en sú síðarnefnda skýrði tekjuleysið með því að hún væri heimavinnandi húsmóðir og að fjölskyldan lifði á tekjum sambýlismanns hennar. Í kjölfarið ákvað ríkisskattstjóri að áætla tekjur konunnar fyrir þetta ár 4.750.000 krónur að viðbættu 712.500 króna álagi.
Ríkisskattstjóri rökstuddi niðurstöðuna með því að skattframtalið hefði ekki verið nægilega traust heimild til að byggja álagningu á þar sem konan hefði ekki sannað það með fullnægjandi hætti hvernig hún hafi framfleytt sér árið 2023. Tekjur sambýlismanns hennar væru ekki nægar til að framfleyta þeim báðum og tveimur börnum þeirra.
Konan kærði álagninguna en ríkisskattstjóri synjaði kærunni. Var í þeirri synjun vísað til símtals milli ríkisskattstjóra og konunnar þar sem sú síðarnefnda hafi greint frá því að sambýlismaður hennar hafi starfað að hluta erlendis á árinu 2023 en engin gögn hafi hins vegar verið lögð fram um þessar meintu erlendu tekjur.
Kærði konan í kjölfarið málið til Yfirskattanefndar.
Í kæru konunnar kom fram að hún og maður hennar hafi verið í sambúð síðan 2010. Eftir að börnin tvö komu til sögunnar hafi hún ákveðið að gerast heimavinnandi húsmóðir. Hún hafi verið tekjulaus síðan 2016 og síðan þá hafi fjölskyldan treyst á tekjur manns hennar en einnig treyst eftir aðstæðum á þá mataraðstoð sem sé í boði hverju sinni.
Konan sagði að skattayfirvöld hefðu gert henni og manni hennar árið 2015 að skrá sig sem sambúðarfólk sem hefði rétt til samsköttunar en væri ekki samskattað og skilaði sitt hvoru skattframtalinu. Sagði hún ríkisskattstjóra hafa árlega frá árinu 2021 spurt út í framfærslu hennar og hún alltaf gefið þessar sömu skýringar. Sagði hún að ef tekjuáætlunin fyrir árið 2023 fengi að standa óhögguð myndi hún missa allan rétt til barnabóta.
Neitaði konan því að hafa sagt ríkisskattstjóra að maður hennar hefði haft tekjur erlendis 2023 og sagði ekkert hafa verið skráð um þessar meintu upplýsingar hjá Skattinum. Lagði konan áherslu á að það sé ekkert einsdæmi að sambúðarfólk skrimti á lágum tekjum og að slíkt ætti ekki að koma ríkisskattstjóra á óvart.
Konan skýrði í kærunni hækkun á hreinni eign hennar og sambýlismannsins aðallega með hækkandi fasteignamati en handbært fé hafi ekki aukist sem gefi ekki til kynna óuppgefnar tekjur. Lagði konan áherslu á að hafa frá upphafi borið því við að hafa verið heimavinnandi og geti engar tekjur ekki verið sönnun fyrir skattaundanskotum.
Gerði konan sömuleiðis margvíslegar athugasemdir við málsmeðferðina. Vildi hún meina að andmælaréttur hennar hafi ekki verið virtur, málið ekki rannsakað nægilega vel, rökstuðningi ríkisskattstjóra væri ábótavant og hann hafi gefið sér niðurstöðu málsins fyrir fram.
Ríkisskattstjóri hafði í svörum sínum til Yfirskattanefndar engu að bæta við niðurstöðu sína í málinu.
Í niðurstöðu nefndarinnar segir að gögn málsins beri með sér að konunni hafi bæði verið veitt tækifæri til að koma sínum sjónarmiðum á framfæri og að ríkisskattstjóri hafi í sinni niðurstöðu gert grein fyrir þeim. Því sé ekki hægt að taka undir að málsmeferðin hafi verið ófullnægjandi.
Segir nefndin að Samkvæmt upplýsingum úr upplýsingakerfum skattyfirvalda hafi framtaldar tekjur sambýlismanns konunnar á árinu 2023 verið langt frá því að teljast geta staðið undir framfærslu fjögurra manna fjölskyldu, en hversu miklar tekjurnar voru kemur ekki fram. Nefndin segir enn fremur að skattframtöl konunnar og upplýsingar úr skattskilagögnum sambýlismanns hennar beri ekki með sér að þau hafi framfleytt sér með því að ganga á eignir sínar. Sé því enn á huldu hvernig konan framfleytti sér á árinu 2023 en eins og málið liggi fyrir verði ekki talið að hægt sé að byggja á þeim skýringum sem hún hafi fært fram.
Það er því niðurstaða Yfirskattanefndar að það hafi verið rétt af ríkisskattstjóra að áætla að tekjur konunnar á árinu 2023 hafi verið 4.750.000 krónur.
Nefndin segir heldur ekki tilefni til að fella niður ákvörðun ríkisskattstjóra um að bæta 712.500 króna álagi við skattstofninn þar sem konan hafi enga grein gert fyrir tekjum sér og sínum til framfærslu og hún beri því ábyrgð á þeim annmörkum sem hafi verið á skattskilum hennar.
Konan, sem segist ekki hafa verið með neinar tekjur í 9 ár, þarf því að greiða tekjuskatt af um fimm og hálfri milljón króna.
