Ég hef ekki séð betri mynd af gömlu gasstöðinni. Hún stóð við Hlemmtorg, þar sem lögreglustöðin reis síðar. Sjálfur man ég ekki eftir gasstöðinni, þetta stórhýsi var rifið 1958. Þegar maður sér það svona á mynd finnst manni nokkur eftirsjá í því – þetta er reisuleg bygging og falleg í forminu.

En gasstöðin hafði víst lokið hlutverki sínu. Á sínum tíma, þegar hún var tekin í notkun árið 1910. var hún eitt fyrsta stórvirkið sem Reykjavíkurborg réðst í. Gasið lýsti upp heimili og götur og var notað til að elda mat. Gasið var framleitt með kolabrennnslu og smátt og smátt komust menn að því að rafmagnið var mun hagkvæmara en gasið. Það var líka þeim annmörkum háð að framleiðslan lognaðist af þegar var kolaskortur, eins og á árum heimsstyrjaldarinnar sem braust út stuttu eftir að gasstöðin var byggð.

Það fór svo að rafmagnið útrýmdi gasinu og hætt var að leggja gasleiðslur. Gasstöðin varð óþörf, hún var rifin, en hús stöðvarstjórans stendur enn við Hlemm. Árni Óla, sem margt ritaði um sögu Reykjavíkur, skrifaði um Gasstöðina í Lesbók Morgunblaðsins, hún stóð þá yst í bænum og gnæfði yfir svæðið sem síðar varð Hlemmtorg.

Stöðin stóð þarna ein sér fyrstu árin og bar mikið á henni. Hún var fyrsta mannvirkið er heilsaði hverjum gesti, sem kom til Reykjavíkur landleiðina, og setti sinn svip á bæinn. Má því vera að ýmsum þyki sjónarsviptir að því er hún hverfur nú.

Megas samdi lagið Gamla gasstöðin. Hann var sjálfur alinn upp í Norðurmýrinni, ekki langt frá Hlemminum og líklega er honum gasstöðin í barnsminni. Lagið er af plötunni Fram og aftur blindgötuna frá 1976 – sá sem þetta skrifar hefur alltaf talið það vera langbestu plötu meistara Megasar.

Við hlemmtorg rís gasstöðin gamla eins og forðum
og ég get ekki tjáð það né túlkað með orðum
hve allt er það gaman er grátt
og hvaða grátlega allt marklaust og smátt
en við hlemmtorgið gnæfir gasstöðin þeirra svo hátt