Mikil umræða hefur verið um landakaup erlendra auðkýfinga hér á landi og er nafn James Ratcliffe, sem hefur keypt fjölda jarða í Vopnafirði og meirihlutann í Grímsstöðum á Fjöllum, ásamt Jökulsá á Fjöllum, verið þar fremst í flokki.

Steingrímur J. Sigfússon, forseti Alþingis, segist í Morgunblaðinu í dag hafa áhyggjur af þessari þróun. Hann vill taka upp að nýju ákvæði í jarða – og ábúðarlögum, sem numinn voru úr lögum árið 2004:

„Það er ekki nýtt að efnamenn beri víurnar í laxveiðihlunnindi. Það er kannski nýtt að erlendur auðmaður geri það í svona stórum stíl. Ég hef eðlilega áhyggjur eins og margir aðrir. Það er búið að tala mikið um þetta síðustu tíu til fimmtán ár, en það hefur ekki orðið af því að gripið sé til aðgerða. Staðreyndin er sú að jarða- og ábúðarlögin eru í dag ónýtari en nokkru sinni fyrr. Sem dæmi má nefna að forkaupsréttur sveitarfélaga á jörðum sé ekki lengur í lögum. Hann er ákveðin bremsa. Mér finnst að ríki og sérstaklega sveitarfélög eigi að hafa sterkan forkaupsréttarmöguleika. Í þágu almannahagsmuna finnst mér það eðlilegt, sem liður í því að takast á við þessi mál,“

segir Steingrímur.

Kristján Þór Júlíusson, sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra, vill ekki taka jafn djúpt í árinni og Steingrímur, en segir þó að grípa þurfi til ráðstafana ef slíkar fjárfestingar eru að valda samfélaginu einhvern skaða. Hann segir málið hafa komið til umræðu í ríkisstjórn, þar sem það snerti fleiri en eitt ráðuneyti, en ýmislegt hafi fullyrt í málinu sem ekki standist:

„Það er ljóst að það er ákveðið skipulag í gangi í uppkaupum á þessu svæði. Þetta er umhugsunarefni og tengist greinilega kaupum á landi með hlunnindum tengdum laxveiðiám. Það er augljóst í mínum huga að við þurfum að átta okkur á því hvaða vandkvæði þessi þróun kann að hafa skapað á sumum svæðum.Ýmislegt hefur verið sagt í þessum málum sem er kannski ekki að fullu fótur fyrir. Umræðan beinist stundum að því að hingað komi einungis vondir útlendingar til að fjárfesta á Íslandi. Í grunninn er ég algjörlega ósammála því. Hins vegar kunna að vera uppi þær aðstæður, sama hvort um er að ræða útlendinga eða Íslendinga, að fjárfestingarnar kunni að geta valdið samfélaginu einhverjum skaða. Ef sú staða er uppi eigum við að sjálfsögðu að grípa til einhverra ráðstafana.“

Vænta má niðurstöðu starfshóps um endurskoðun á eignarhaldi á bújörðum í ágúst.