fbpx
Laugardagur 23.ágúst 2025
Eyjan

Refilstigur og ribbaldakapítalismi

Egill Helgason
Sunnudaginn 13. nóvember 2005 21:24

Ekki missa af Helstu tíðindum dagsins í pósthólfið þitt

Lesa nánar

Mogginn er alltaf að vonast eftir "þáttaskilum". Tveir afskaplega mætir menn, Jónas H. Haralz, fyrrverandi bankastjóri, og Jóhann J. Ólafsson stórkaupmaður skrifa grein í blaðið í gær og velta því fyrir sér hvort viðskiptalífið á Íslandi sé á refilstigum. Segir meðal annars í greininni:

"Er frelsi viðskiptanna að leiða til þess að eignir og áhrif þjappist saman hjá fáum fyrirtækjum og einstaklingum, sem hika ekki við að misbeita aðstöðu sinni, ekki í atvinnulífinu sjálfu heldur jafnvel einnig í stjórnmálum og í þjóðlífinu öllu? Eru útrásarfyrirtækin, studd af íslenskum bönkum, að ráðast í ævintýraleg viðskipti, sem ekki eiga stoð í heilbrigðum rekstri? Eru eigendur og stjórnendur þessara fyrirtækja að draga sjálfum sér stórfé út úr rekstrinum? Erum við ef til vill að ganga í gegnum svipað ribbaldaskeið ungs kapítalisma, sem Bandaríkin gerðu í byrjun tuttugustu aldar, Svíar nokkru seinna og Rússar og aðrar þjóðir, sem brotist hafa undan áþján kommúnismans, hafa mátt þola undanfarin ár. Ef í þetta stefnir, hvað er þá til ráða?"

— — —

Styrmir Gunnarsson tekur þetta svo upp í leiðara í blaðinu í dag. Telur jafnvel að grein þeirra Jónasar og Jóhanns kunni að valda "þáttaskilum" í umræðunni. Jú, einmitt. Vangaveltur bankastjórans fyrrverandi og stórkaupmannsins eru góðra gjalda verðar, fákeppnin hérna er vissulega vandamál, en svonalagað þarf auðvitað að styðja með dæmum. Hver nákvæmlega eru hin ævintýralegu viðskipti útrásarfyrirtækja sem ekki eiga sér stoð í heilbrigðum rekstri? Hvaða eigendur fyrirtækja eru að draga sér stórfé út úr rekstrinum?

Ekki hefur Mogginn upplýst okkur um það – hvað þá hin gagnslausu viðskiptablöð sem hér koma út og ganga aðallega út að sleikja sig upp við peningamenn en koma almenningi furðulega lítið við. Og þar er viðskiptablað Moggans ekki undanskilið.

— — —

Það er eins og Styrmir Gunnarsson vilji ekki fatta hversu lítill hljómgrunnur er fyrir því áhugamáli hans að setja lög gegn auðhringum. Fyrir þessu virðist vera nákvæmlega engin stemming. Innan þingsins verður ekki séð að nokkur maður ætli að bera þetta mál fram og þess er heldur ekki að vænta frá ríkisstjórninni – hversu gott og gagnlegt sem það gæti verið.

Fyrir nokkrum vikum voru Valgerður Sverrisdóttir viðskiptaráðherra og Ingibjörg Sólrún Gísladóttir í þætti hjá mér að ræða hvort þyrfti að bregðast sérstaklega við einokun og fákeppni. Þær voru sammála um að svo væri ekki, umfram það sem stendur í samkeppnislögum sem reyndar er nýskeð búið að breyta, að miklu leyti eftir forskrift nefndar um viðskiptalífið sem Valgerður skipaði. Það er samsagt nýbúið að setja lög, líkt og gamall stjórnmálamaður, Björgvin Guðmundsson, bendir á í grein á vefsíðu sinni.

— — —

Hallgrímur Helgason lætur aðalpersónu sína í Roklandi tuða og nöldra og fárast yfir samtímanum. Það er svosem nóg að hneykslast yfir. Hjá Bödda Steingríms eru það fyrirbæri eins og enski boltinn, rokk og stjörnudýrkun sem eru dæmi um andlega auðn. Hallgrímur fer á kostum í lestri sínum yfir samtíðinni. Efnið í Roklandi gæti ábyggilega dugað í margar stólræður hjá prestastéttinni. Maður hefur heyrt svipaðan tón hjá biskupnum yfir Íslandi, þótt ekki hafi hann sömu ákefðina í framsetningunni og Hallgrímur.

Það getur að sönnu þyrmt yfir mann. Í blaði sem heitir Sirkus var um daginn fjallað um "Ally McBeal-væðingu þjóðfélagsins". Hún mun felast í því að sætar stelpur fara í lögfræði. Merkilegt. Á sama tíma keppast sjónvarpsstöðvarnar við að ráða fegurðardrottningar í vinnu við að stjórna þáttum. Það er eins gott að ekki eru gerðar sömu kröfur til karla – þá hefði maður ekki komist langt.

Er kannski fremur um að ræða bullvæðingu þjóðfélagsins?

Fyrst birt: 13. nóv. 2005 21:14

Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá. DV áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg. Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri fréttir

Pennar

Mest lesið

Nýlegt

Eyjan
Fyrir 4 dögum

Gréta María Grétarsdóttir, framkvæmdastjóri Prís: Rangt gefið þegar heildsöluverð til hinna minni er hærra en smásöluverðið hjá þeim stóru

Gréta María Grétarsdóttir, framkvæmdastjóri Prís: Rangt gefið þegar heildsöluverð til hinna minni er hærra en smásöluverðið hjá þeim stóru
Eyjan
Fyrir 6 dögum

Orðið á götunni: Verður Sjálfstæðisflokkurinn utan valda í nær öllum helstu sveitarfélögunum?

Orðið á götunni: Verður Sjálfstæðisflokkurinn utan valda í nær öllum helstu sveitarfélögunum?
Eyjan
Fyrir 1 viku

Segir að ESB-aðild sé engin ógn við sjávarútveginn

Segir að ESB-aðild sé engin ógn við sjávarútveginn
EyjanFastir pennar
Fyrir 1 viku

Nína Richter skrifar: Miðaldra konur í hörtóga á Balí

Nína Richter skrifar: Miðaldra konur í hörtóga á Balí
EyjanFastir pennar
Fyrir 1 viku

Thomas Möller skrifar: Meiri bjartsýni – minni svartsýni

Thomas Möller skrifar: Meiri bjartsýni – minni svartsýni
EyjanFastir pennar
Fyrir 1 viku

Málþæfður minnihluti þarf að átta sig

Málþæfður minnihluti þarf að átta sig
Eyjan
Fyrir 1 viku

Jón hlakkar til að fá tækifæri til að hitta Long – „Hann þykir samt almennt hress“

Jón hlakkar til að fá tækifæri til að hitta Long – „Hann þykir samt almennt hress“
Eyjan
Fyrir 2 vikum

Inga nýtur sín á Tenerife en er samt í vinnunni – „Ég er ekki ein löggjafinn“

Inga nýtur sín á Tenerife en er samt í vinnunni – „Ég er ekki ein löggjafinn“