Ég þekki nokkuð af fólki á Íslandi sem var sent í æskulýðsbúðir á Austur-Þýskalandi þegar það var börn. Sumir fóru jafnvel ár eftir ár. Ég veit ekki hvernig þessu samstarfi var háttað, en börn sósíalista voru velkomin í slíkar búðir.

Kommúnistaflokkurinn hafði mjög sterka æskulýðshreyfingu sem nefndist Freie Deutsche Jugend, meðlimir gengu í bláum skyrtum – sjálfur Erich Honecker var foringi æskulýðshreyfingarinnar í upphafi.

Það var talið nauðsynlegt að innræta ungviðinu hugmyndir og hugsjónir flokksins – og þess vegna var allt gert til að hlaða undir Frjálsa þýska æsku eða FDJ eins og það var skammstafað.

Íslendingar hafa verið eins og gestir í þessu – og sjálfsagt hefur verið gaman hjá einhverjum í þessum búðum. Þar voru börn og ungmenni frá ýmsum öðrum löndum.

En fyrir þá sem bjuggu í Þýska alþýðulýðveldinu var það dauðans alvara – það fólk hafði ekki ferðafrelsi eða tjáningarfrelsi.

Góður vinur minn er Þjóðverji sem nú býr í Grikklandi. Hann er jafn gamall mér, næstum upp á dag. Hann fór sína leið gegnum æskulýðshreyfingu flokksins, var álitinn efnilegur íþróttamaður og var settur í sérstakan skóla þar sem var alið upp íþróttafólk sem átti að keppa fyrir hönd Þýska alþýðulýðveldisins. Hann keppti í hástökki, en hætti í tæka tíð áður en farið var að dæla í hann hormónum og annarri ólyfjan. Sumir af félögum hans í skólanum urðu ólympíuverðlaunahafar – aðallega vegna þess að þeir notuðu ólögleg lyf.

En vinur minn komst upp á kant við stjórnvöld. Vegna þessa fékk hann ekki að fara í háskóla, hann mætti engu nema kúgun og ofríki þangað til hann flúði land 1985. Hann er ennþá beiskur yfir þessu – sameiginleg vinkona okkar segir að uppvaxtarárin í Austur-Þýskalandi sitji eins og fleinn í sál hans, hann getur ekki sætt sig við þau.