Lesandi síðunnar sendi þessa bráðskemmtilegu grein.
— — —
Sæll Egill
Það er ekkert nýtt að íslendingar viðri ansi skringileg viðhorf til
umheimsins, líkt og kemur stundum fram í umræðum þessa dagana. Þá
einna helst í vangaveltum/yfirlýsingum um upptöku annarra
gjaldmiðla, ESB, IceSave og jarðakaupum útlendinga (samanber pistil
þinn frá 14.3 2012 – Raunveruleikinn).
Nú var ég að renna í gegnum gamla skýrslu frá 1875 eftir Jón
Ólafsson ritstjóra; dásamlega lesningu um kosti við að stofna
íslenska nýlendu í Alaska. Eftir lesturinn get ég eiginlega ekki
varist þeirri hugsun að lítið hafi breyst á 137 árum.
Í textanum eru nokkrir staðir þar sem koma fram ókostir við að
Íslendingar búi innan um fólk af öðru þjóðerni (akuryrkjuþjóðir!),
en eiginlega kristallast þetta seinast í atriðalista sem Jón gerir:
———–klipp
UM STOFNUN ÍSLENZKRAR NÝLENDU [1]
III. UM LANDVAL.
1º Að landið hafi frjálsa stjórn og sem rýmst borgaralegt frelsi að
verða má;
2º að það sé frjórra og bjargræðissamara en Ísland;
3º að þar sé gnœgð lands, er nýkomendr geti numið ókeypis;
4º að þar sé atvinna svo nœg, eða þá land svo agnsamt, að nýkomendr
þurfi eigi að liða nauð í byrjuninni;
5º að skógr sé nœgr til húsagjörða, smíða og eldsneytis; en þó eigi
eintómt skóglendi, er torvelt sé að yrkja;
6º að loftslag sé eigi alt of ólíkt því, sem á sér stað á Íslandi;
vor og haust blíðari, sumur lengri, en eigi miklum mun heitari, en
þar er;
7º að landið liggi við sjó;
8º að það sé lagað til kvikfjárrœktar, og að atvinnuvegir sé yfir
höfuð eigi gjörsamlega allir aðrir og ólíkir því, er á sér stað á
Íslandi.
Eigi nokkur von að vera í framtíð íslenzkrar nýlendu, þá er ómissandi:
9º að svo hagi til, að Íslendingar geti setið einir að landinu, án
þess framandi þjóðir dreifi sér innan um þá.
————-/klipp
Þetta síðasta er semsagt aðalatriði; að Íslendingar hafi næði til að
hnakkrífast á sinn sérstaka hátt. Magnað.
Hélt að þú hefðir kannski gaman af þessu.
—————–
[1] Alaska by Jón Ólafsson
http://www.gutenberg.org/ebooks/15178
Allar bækur á íslensku á ProjectGutenberg:
http://www.gutenberg.org/browse/languages/is
Hægt að ná í sem rafbækur eða sem hreinan texta.
PS:
Þess má geta til gamans að þegar Jón Ólafsson kom úr Alaskaferðinni
1875, sigldi hann til Skotlands og þurfti að bíða í viku eftir
póstskipi til Íslands.
William Lord Watts var einnig á leið til landsins í frægan
Vatnajökulsleiðangur, hann gisti á Granton Hotel í Edinborg og bauð
þangað (á fyllerí?) Jóni Ólafssyni, Jóni Sigurðssyni (forseta), Jóni
A. Hjaltalín, (bókaverði í Edinborg), Mortensen Færeyingaþingmanni,
Slimon kaupmanni, ásamt einhverjum fleirum.
Ekki veit ég hvort Jón hafi verið búinn að skila af sér skýrslunni
áður en þessi veisla fór fram. En af Jónum var þar nóg.
[“Skírnir” 1911 – “Endurminningar um Jón Sigurðsson” , eftir Jón
Ólafsson ritstjóra.]
Jón Ólafsson ritstjóri. Kannaði möguleika á að stofna íslenska nýlendu í Alaska.
