fbpx
Þriðjudagur 23.desember 2025
Fréttir

Handrit gefur til kynna að Kólumbus hafi vitað af Ameríku – „Marckalada“

Kristinn H. Guðnason
Föstudaginn 18. apríl 2025 20:00

Ferð Kólumbusar yfir hafið árið 1492 breytti mannkynssögunni.

Ekki missa af Helstu tíðindum dagsins í pósthólfið þitt

Lesa nánar

Nýleg greining á fjórtándu aldar handriti gefur til kynna að Kristófer Kólumbus hafi vitað af ferðum norrænna manna vestur til Ameríku. Staðurinn Markland hafi verið þekktur við Miðjarðarhafið.

Vísindatímaritið The Brighter Side greinir frá þessu.

Handritið sem um ræðir kallast Cronica universalis og var skrifað árið 1345, 147 árum áður en hinn ítalski Kristófer Kólumbus sigldi á vegum Spánverja vestur yfir Atlantshafið og kom að landi á Karíbahafseyjum.

Stundum er talað um að Kólumbus hafi „fundið“ Ameríku en eins og flest vita höfðu norrænir menn siglt þangað árhundruðum fyrr. Það er Eiríkur rauði til Grænlands árið 983 og sonur hans Leifur heppni til Kanada í kringum árið 1000. Þessar norrænu byggðir lögðust hins vegar af og var sú í Kanada, það er í Vínlandi, Hellulandi og Marklandi, afar skammlíf.

Ótrúleg tilvísun

Cronica universalis var skrifað af ítölskum munki að nafni Galvaneus Flamma, frá Mílanó. Hefur handritið ekki fengið mikinn gaum hjá fræðimönnum fyrr en nú.

Það var Paolo Chiesa, prófessor í miðalda latínu við Mílanó háskóla, sem rannsakaði handritið og fann þar texta þar sem virðist vera talað um Norður Ameríku.

„Þessi tilvísun er ótrúleg,“ segir Chiesa en í handritinu er minnst á stað sem kallast „Marckalada“ og virðist eiga að vera Markland. Ekki er vitað nánkvæmlega hvar Markland var, en talið er að það gæti hafa verið hluti af eyjunni Labrador, vestur af Kanada. Að minnsta kosti er sagt að það hafi verið, sunnan við Helluland og norðan við Vínland. Einnig er hugsanlegt að Markland hafi verið á Nýfundnalandi.

Sögur á flakki

Að sögn Chiesa er þetta handrit það elsta sinnar tegundar á Miðjarðarhafssvæðinu þar sem minnst er á Ameríku. Kólumbus var frá Genúa, ekki langt frá Mílanó, og því ekki ólíklegt að hann gæti hafa vitað af þessu.

Paolo Chiesa hefur stúderað handritið. Mynd/Mílanó háskóli

Chiesa segir að sæfarar frá Genúa hafi verið vel tengdir og upplýstir. Sögur eða orðrómar um Markland gætu vel hafa ratað í þeirra eyru, á bryggjusporðum eða á hafnarkrám.

Hvað vissi Kólumbus?

Veitir þessi uppgötvun innsýn inn í huga Kólumbusar. Sigldi hann yfir hafið án þess að hafa minnsta grun um hvað hann myndi finna eða hafði hann einhverja brotakennda vitneskju um hvað gæti legið handan hafsins? Eitthvað annað en Indland og Kína sem voru vel þekkt svæði?

Þrátt fyrir að Cronica universalis færi okkur aðeins glefsur telur Chiesa að handritið segi okkur að vitneskja um lönd í vestri hafi verið mun útbreiddari en hingað til hafi verið talið.

Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá. DV áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg. Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri fréttir

Mest lesið

Nýlegt

Maðurinn er fundinn
Fréttir
Fyrir 10 klukkutímum

Stálu næstum öllu efninu af Spotify og ætla að gefa það frítt – Gervigreindin mun fitna

Stálu næstum öllu efninu af Spotify og ætla að gefa það frítt – Gervigreindin mun fitna
Fréttir
Fyrir 10 klukkutímum

Guðrúnu líst ekki á blikuna: „Íslensk mannanafnahefð hefur látið mikið á sjá“

Guðrúnu líst ekki á blikuna: „Íslensk mannanafnahefð hefur látið mikið á sjá“
Fréttir
Fyrir 14 klukkutímum

Gunnar sakar saksóknara um meiðyrði og hótar málsókn – „Háttsemi þín verður tilkynnt yfirmönnum þínum hjá LRH“

Gunnar sakar saksóknara um meiðyrði og hótar málsókn – „Háttsemi þín verður tilkynnt yfirmönnum þínum hjá LRH“
Fréttir
Fyrir 14 klukkutímum

Faðirinn í Suður-Afríku – „Þetta er fyrst og fremst fjölskylduharmleikur“

Faðirinn í Suður-Afríku – „Þetta er fyrst og fremst fjölskylduharmleikur“
Fréttir
Í gær

Sauð upp úr í anddyri hárgreiðslustofu í Mosfellsbæ

Sauð upp úr í anddyri hárgreiðslustofu í Mosfellsbæ
Fréttir
Í gær

Á bráðamóttöku eftir meint ofbeldi dyravarða á Auto – „Hann bara ældi og gat varla labbað eða talað“

Á bráðamóttöku eftir meint ofbeldi dyravarða á Auto – „Hann bara ældi og gat varla labbað eða talað“