Heilbrigðisráðuneytið hefur fellt úr gildi ákvörðun Landlæknisembættisins um að synja konu, sem lauk framhaldsnámi í sálfræði í Hollandi og starfaði sem sálfræðingur þar í landi, um starfsleyfi sem sálfræðingur á Íslandi. Konan hafði fengið synjun á umsókn um starfsleyfi fyrir átta árum en fór þá í grunnnám í sálfræði við Háskólann á Akureyri og lauk því en það dugði ekki til þess að hún fengi starfsleyfi.
Konan sótti upphaflega um starfsleyfi sem sálfræðingur, til landlæknis, árið 2017 en fékk synjun. Hún kærði þá niðurstöðu til heilbrigðisráðuneytisins sem staðfesti hana í upphafi árs 2018 einkum á þeim grundvelli að námið sem konan lauk í Hollandi væri svo verulega frábrugðið því námi sem krafa sé gerð um samkvæmt íslenskum lögum til að hljóta starfsleyfi sem sálfræðingur.
Konan lagði inn nýja umsókn á síðasta ári en í millitíðinni hafði hún lokið grunnnámi í sálfræði við Háskólann á Akureyri. Sálfræðideild Háskóla Íslands veitti umsögn um umsóknina og komst að þeirri niðurstöðu eins og í fyrra skiptið að konan uppfyllti ekki skilyrði reglugerðar um menntun, réttindi og skyldur sálfræðinga, og skilyrði til að hljóta starfsleyfi og sérfræðileyfi, þar sem nám hennar frá Hollandi væri verulega frábrugðið því meistaranámi sem krafa væri gerð um samkvæmt reglugerðinni. Í kjölfarið synjaði Landlæknisembættið umsókninni og konan kærði þá niðurstöðu til heilbrigðisráðuneytisins.
Konan vísaði til þess í kæru sinni að þar sem hún hafi lokið námi í öðru EES-ríki hefði landlæknir metið umsóknina á röngum forsendum. Horfa hafi átt til annarra ákvæða reglugerðarinnar sem og reglugerðar um viðurkenningu á faglegri menntun og hæfi heilbrigðisstarfsmanna frá öðrum EES-ríkjum eða Sviss til að starfa hér á landi.
Þá vísaði konan til þess að starfsheitið sálfræðingur sé ekki lögverndað í Hollandi, þar sem hún hlaut menntun sína. Engu að síður byggði konan á að það að vera sálfræðingur í Hollandi, án löggildingar, sé sambærilegt við starf við það sem sálfræðingar gera, í skjóli lögverndunar, á Íslandi. Evróputilskipun og dómaframkvæmd EFTA dómstólsins leiði til þess að horfa eigi til þeirrar starfsemi sem heilbrigðisstéttir sinni raunverulega, en ekki hvaða menntun byggi að baki, hver starfsheitin væru eða hvernig skráningu starfsmanna væri háttað.
Konan vísaði enn fremur til áðurnefndrar reglugerðar um faglega menntun og hæfi þar sem komi fram að starfsmaður, sem hafi starfað í starfsgrein sem ekki sé lögvernduð í ríkinu sem hann starfaði í eigi rétt á starfsleyfi í öðru ríki innan EES, þar sem starfsgrein sé lögvernduð, hafi starfsmaðurinn starfað innan starfsgreinarinnar í minnst eitt ár í fullu starfi eða samsvarandi tíma í hlutastarfi á næstliðnum tíu árum, að því tilskildu að hann leggi fram eitt eða fleiri hæfnisvottorð eða vitnisburð um formlega menntun og hæfi. Hún hafi uppfyllt þessi skilyrði vegna starfa sinna í Hollandi sem sálfræðingur í fullu starfi á árunum 2013 til 2016. Fram að þeim tíma hafi hún um tíma unnið í hlutastarfi sem sálfræðingur.
Sagðist hún enn fremur hafa lagt fram vottorð frá deildarforseta háskólans í Hollandi þar sem hún lauk meistaranámi í sálfræði sem og stofnun sem votti nám sálfræðinga þar í landi og veiti löggildingu fyrir klíníska sálfræðinga.
Byggði enn fremur konan á því að hún hafi lokið 50 stundum á stofu undir handleiðslu starfsmanns með ótakmarkað starfsleyfi sem sálfræðingur. Taldi hún að sú fagþekking, færni og hæfni sem hún hefði aflað sér með bæði starfsreynslu og víðtækri menntun væri þess eðlis að ná fyllilega eða að hluta til yfir hugsanlegan mun sem væri talinn vera á MS námi hennar í sálfræði frá Hollandi og MS prófi úr íslenskum háskólum.
Embætti landlæknis stóð hins vegar fast á því að námið sem konan lauk í Hollandi væri of ólíkt þeirri menntun sem skilyrði væri fyrir að hafa til að hljóta starfsleyfi sem sálfræðingur á Íslandi. Embættið benti á að konan hafi í Hollandi lokið grunnnámi í hjúkrunarfræði ásamt meistaranámi á sviði heilsusálfræði. Hún hafi á grundvelli námsins öðlast rétt til að starfa sem sálfræðingur á geðheilbrigðisstofnun í Hollandi. Slík menntun væri aftur á móti ófullnægjandi og víki verulega frá þeirri menntun sem tilskilin sé til að hljóta starfsleyfi á Íslandi sem sálfræðingur.
Konan ítrekaði í athugasemdum sínum við andsvörum Landlæknisembættisins að synjun á þessum forsendum bryti í bága við skuldbindingar Íslands samkvæmt EES-samningnum.
Í niðurstöðu heilbrigðisráðuneytisins er farið afar ítarlega yfir lagalegan grundvöll málsins og vísað til ákvæða áðurnefndra reglugerða og einnig Evróputilskipana og dómafordæma frá EFTA-dómstólnum.
Ráðuneytið segir að samkvæmt þessu öllu eigi að framkvæma mat á því hvort viðkomandi starfsstétt, í þessu tilfelli sálfræðingur, sé sama starfsstétt í umræddum tveimur ríkjum í skilningi reglugerða og Evróputilskipana. Þetta hafi landlæknisembættið ekki gert. Komist embættið að því að sálfræðingur sé það sama í Hollandi og á Íslandi eigi konan að fá starfsleyfi. Ef niðurstaðan sé að svo sé ekki skuli ekki veiti konuna starfsleyfi á grundvelli reglulgerðar um gagnkvæma viðurkenningu á faglegri menntun og hæfi heilbrigðisstarfsmanna frá öðrum EES-ríkjum heldur meta umsóknina út frá reglugerð um menntun, réttindi og skyldur sálfræðinga, og skilyrði til að hljóta starfsleyfi og sérfræðileyfi. Þá eigi embættið einnig við slíka niðurstöðu að leiðbeina konunni um það sem hana vanti upp á til að hljóta starfsleyfi.
Ráðuneytið segir konuna eiga rétt á samkvæmt EES-samningnum að umsókn hennar sé metin í samræmi við hann.
Ráðuneytið segir því ljóst að embætti landlæknis hafi ekki framkvæmt efnislegt mat á því hvort starfsstéttin sálfræðingur, verkefni hennar og ábyrgð í Hollandi sé sambærileg við starfsstéttina sálfræðingur, verkefni hennar og ábyrgð á Íslandi. Embættið hafi heldur ekki metið umsókn konunnar með hliðsjón af fjórfrelsisákvæðum EES-samningsins með fullnægjandi hætti. Þá verði ekki með skýrum hætti ráðið hvaða áföngum í námi embætti landlæknis telji að konan þyrfti að ljúka til að geta hlotið starfsleyfi sem sálfræðingur á Íslandi.
Synjunin er því felld úr gildi á grundvelli þess að málið hafi ekki verið rannsakað með fullnægjandi hætti og lagt fyrir landlæknisembættið að taka umsókn konunnar um starfsleyfi sem sálfræðingur fyrir að nýju.
