Ógnarstjórn er sögð ríkja á Þjóðminjasafninu og fyrrverandi starfsmenn hafa stigið fram með harðar ásakanir á hendur Hörpu Þórsdóttur, þjóðminjavörð. Vísir greindi frá þessu. Starfsmenn eru sagðir hafa ýmist verið flæmdir frá störfum eða settir í lægra sett störf með niðurlægjandi hætti.
„Við finnum sárt til með fyrrum samstarfsfélögum okkar á Þjóðminjasafni Íslands sem hafa misst mikilvæg störf sín um leið og hoggið hefur verið í afkomugrunn þeirra. Það svíður sárt að sjá góðar manneskjur, fólk af holdi og blóði leikið svona grátt af sama hrokafulla fólkinu aftur og aftur í skjóli klækjabragða og hagræðingarfroðusnakki til að koma ár sinni enn betur fyrir borð,“ segir Þorvaldur Óttar, fyrrverandi starfsmaður safnsins, í viðtali við Vísi. Einnig var rædd við Helenu Mirru Stefánsdóttur. „Þau segja að yfir 40 manns hafi verið reknir, misst starf sitt eða verið skipað undir verulega ósanngjarna og verri starfslýsingu, sumum hreinlega bolað í burtu, þau neydd til þess að segja upp störfum eða einfaldlega horfið hljóðlega á braut og notað líf sitt til uppbyggilegri hluta en þessarar niðurrifsstarfsemi sem fer þar fram nú um stundir,“ segir í fréttinni.
Starfsmennirnir fyrrverandi ásaka einnig fráfarandi formann stéttarfélags þeirra, Sameykis, Þórarin Eyfjörð, fyrir aðgerðaleysi í málinu. Stjórn Sameykis stéttarfélags gerði starfslokasamning við Þórarinn á síðasta ári og var samið um að hann yrði á launum í tvö og hálft ár. Kostar starfslokasamningurinn um 70 milljónir króna. Sjá hér.
Sigríður Svanborgardóttir, ljósmyndari með meiru, blandar sér í þessa umræðu með grein á Vísir.is í dag. Þar gagnrýnir hún Þórarinn harðlega fyrir þögn hans í starfsmannamálum Þjóðminjasafnsins og segir hann hafa tekið afstöðu með valdinu. Sigríður skrifar:
„Eftir langan og umdeildan formannstíð Þórarins Eyfjörð hjá Sameyki stéttarfélagi er hann loks að hverfa frá. Það markar tímamót – en ekki endilega þau sem margir hefðu óskað sér. Því undir stjórn Þórarins þróaðist kúltúr innan Sameykis sem var ekki byggður á kjarki eða baráttu fyrir fólki – heldur þögn, þægð og viðvarandi aðgerðaleysi gagnvart alvarlegum brotum á vinnustaðamenningu, réttindum og mannlegri reisn.
Í litlu samfélagi eins og Íslandi, þar sem margt snýst um tengsl og áhrif, er það gríðarlega mikilvægt að stéttarfélög taki hlutverk sitt alvarlega og verji félagsmenn sína af heilindum og ákveðni. Þegar þau gera það ekki – þegar þau þegja í stað þess að grípa inn í – verða þau sjálf hluti af valdakerfi sem kúgar í stað þess að vernda.
Enginn einstakur atburður undirstrikar þessa meinsemd jafn skýrt og lýsingarnar sem fyrrverandi starfsmenn Þjóðminjasafns Íslands hafa birt undanfarnar vikur.“
Sigríður segir að á sama tíma og starfsmenn Þjóðminjasafnsins hafi verið svínbeygðir og beittir óréttlæti hafi forystumenn Sameykis setið hjá. Ítrekaðar ásakanir um launaþjófnað, vanrækslu gegn starfsfólki og óásættanlega stjórnin hafi ekki hreyft við þeim og ekki leitt til úttektar á ástandinu né vernd fyrir félagsmenn sem starfa á Þjóðminjasafninu. Sigríður skrifar síðan:
„Þegar stéttarfélag bregst – og þá sérstaklega við brotum sem eru endurtekin, skipulögð og koma frá yfirmönnum sem njóta verndar yfirvalda – þá verður það að pólitísku máli. Þá snýst það ekki lengur um eitt afmarkað mál heldur um grundvallarspurningar um vald, réttlæti og hverjum við treystum til að verja okkur gegn óréttlæti. Þegar Sameyki kaus að gera ekkert, varð það hluti af vandanum – ekki lausninni.
Í tilviki Þjóðminjasafnsins blasir við sú staðreynd að yfir 40 starfsmenn hafa horfið á braut síðan Harpa Þórsdóttir tók við sem þjóðminjavörður – sumir beint reknir, aðrir hraktir burt með óbeinum hætti. Þarna er ekki aðeins um að ræða einstaklingsmál heldur kerfisbundna meðferð á starfsfólki sem brýtur gegn öllum meginreglum um fagmennsku, gagnsæi og mannlega reisn.“
Sigríður segir mikilvægt að horfa gagnrýnum augum á arfleifð Þórarins Eyfjörð sem hafi brugðist félagsmönnum sínum þegar mest á reyndi: „Hann gæti vel hafa unnið mikilvæg störf á sínum tíma. En þegar mest á reyndi – þegar tugir félagsmanna hans voru ýmist reknir eða niðurlægðir í starfi – þá valdi hann að þegja. Hann kaus að vernda vald frekar en fólkið.“
Grein Sigríðar má lesa hér.
