Í Landnámabók er sagt frá ömurlegu hjónabandi þeirra Hallbjarnar Oddssonar frá Kiðjabergi og Hallgerðar Oddsdóttur. Það var sérlega „óástúðlegt“ að sögn bókarinnar. Þau deildu hart um búsetu og flutninga sem endaði með því að Hallbjörn hjó höfuðið af Hallgerði. Lauk þar með bæði rifrildi og hjónabandi. Önnur Hallgerður var gift heimilisofbeldismanninum Gunnari Hámundarsyni á Hlíðarenda. Brodd-Helgi Þorgilsson í Vopnfirðingasögu beitti Höllu konu sína lúmsku andlegu ofbeldi. Hann tók upp náið samband við glæsikvendið Þorgerði silfru þegar Halla veiktist alvarlega. Hann bauðst til að gera á henni flókna læknisaðgerð sem drap hana. Halla trúði því fram í andlátið að Helgi væri ástríkur og umhyggjusamur eiginmaður.
Bæði í Íslendingasögum og Sturlungu má finna mörg dæmi um erfið samskipti hjóna þar beitt er alls konar kúgun og yfirgangi.
Ofbeldi í nánum samböndum hefur því alltaf viðgengist í landinu. Með tímanum hefur ofbeldið breyst. Fólk þorir ekki lengur að láta hendur skipta vegna harðra viðbragða samfélagsins. Ofbeldið er því orðið lævísara og duldara en áður.
Margir beita beita andlegu ofbeldi með fýlustjórnun eða frekjustjórnun til að halda maka sínum niðri. Dæmi um lítilsvirðingarstjórnun er fræg vísa Staðarhóls-Páls til konu sinnar:
Lítið er lunga
í lóuþrælsunga
mun er þó minna
mannvitið kvinna.
Geðlæknar eru stöðugt að fást við ofbeldi í nánum samböndum sem er svo lúmskt að fólk veit ekki af því. Fjölmargir þolendur langvarandi fýlu-frekju-umhyggju og eða lítilsvirðingar-ofbeldis átta sig engan veginn á eigin vanlíðan. Ofbeldið er stöðugt en það er lúmskt vegna þess að það er ekki illa meint eins og Megas segir í kvæðinu um Plastpokablúsinn. Margir eru líka svo meðvirkir með ofbeldismanninum að þeir trúa ekki lengur eigin dómgreind og skynsemi. Dropinn holar steininn og smám saman er búið að grafa undan allri sjálfsvirðingu og eðlilegri sjálfsmynd.
Halla Lýtingsdóttir úr Vopnfirðingasögu gengur oft í endurnýjun lífdaga á stofunni hjá mér. Eiginmaðurinn er hægt og bítandi að drepa hana með lúmsku ofbeldi en hún heldur að allt sé í himnalagi.
