Helga Dögg Sverrisdóttir, kennari með M.Sc. og M.Ed., skrifaði grein í Kjarnann þar sem hún fer yfir vanda ungra drengja í grunnskóla. Að hennar sögn er læsi drengja á grunnskólastigi skelfilegt og hjá mörgum undir þeim mörkum að þeir geti náð einhverju út úr öðru námsefni. Helga bendir á að ríkisstjórnir síðustu ára hafa lítið gert í að bæta þetta, þótt lausnin sé ekkert rosalega flókin.
„Í mörg herrans ár hefur fagfólk bent á vanda drengja í skólakerfinu. Árið 1997 lögðu nokkrir þingmenn, m.a. Svanfríður Jónasdóttir og Siv Friðleifsdóttir, fram þingsályktunartillögu „Staða drengja í grunnskólum“ sem kvað á um að stofna nefnd sem skoði stöðu drengja í grunnskólanum. Þar segir: „Alþingi ályktar að fela menntamálaráðherra að skipa nefnd sem leiti orsaka þess að drengir eiga við meiri félagsleg vandamál að etja í grunnskólum en stúlkur og námsárangur þeirra er lakari.” Þessa nefnd kannast Helga ekki við og gefur í skyn að hún hafi aldrei verið stofnuð.
„Undanfarin áratug eða svo hefur fagfólk bent á lélega lestrargetu drengja og lesskilning þeirra. Margir ráðherrar menntamála hafa farið og komið. Enn er staða drengja slæm og samkvæmt tölum sem til eru lagast ekkert. Fer versnandi ef eitthvað er. Greiningum fjölgar og lyfjanotkun hegðunarlyfja eykst.” en á árunum 2006-2015 fjölgaði ávísum á ADHD lyfjum á Íslandi um ca. 150%. https://www.landlaeknir.is/um-embaettid/frettir/frett/item30130/enn-aukning-i-avisunum-adhd-lyfja-a-islandi
Helga spyr hvers vegna það hafi gengið vel að sannfæra ráðherra um endurbætur á kynfræðslu í grunnskólum en ekki læsi drengja. „Áhugamenn um kynfræðslu í grunnskólum létu í sér heyra. Vantar femínískt sjónarhorn inn í fræðsluna eftir því sem næst verður komist. Áhugafólkið hitti ráðherra í hjartastað. Kynfræðsla og uppbygging hennar byggist meðal annars á lestri. Hvað gerist þegar helmingur þeirra sem njóta kynfræðslunnar getur ekki lesið sér til gagns?” bendir Helga á.
Síðan nefnir hún að ábyrgðin á lestækninni liggi hjá skólunum en ábyrgðin á æfingunni liggi hjá foreldrum. „Þegar í grunnskólann kemur ættu foreldrar að skrifa undir samning við skólann að þeir sjái um þjálfun lestursins heima fyrir. Skólinn og foreldrar eiga að setja sameiginlega markmið með lestrarkennslu nemenda, drengja og stúlkna. Þegar skólinn og foreldrar vinna að sömu markmiðum getur varla neitt annað en gott komið út úr því fyrir nemanda. Standi foreldrar ekki við samning ætti skólinn að kalla þá inn til viðræðna um markmiðin sem voru sett fyrir barnið. Allt í þágu barnsins, lestrargetu þess og framvindu í námi. Foreldrar þurfa að axla ábyrgð á barni sínu þegar að lestri og námi kemur.“ og bætir við að sumir hafa ekki þetta bakland til að sinna lestrarþjálfun en þá þurfi skólinn að taka til sinna ráða.
Í lok greinar sinnar minnir Helga á áhugaverða lausn á þessum vanda, sem raunar hefur verið beitt áður:
„Fyrir nokkrum árum voru til staðar lestrarömmur og -afar. Þá var fólki á lífeyrisaldri gert kleift að koma inn í skólann og þjálfa börn í lestri. Það væri vel ef slíkt kerfi væri tekið upp að nýju og að eldra fólkið hefði áhuga á að vera þjálfari í lestri.“
