Maður spyr sig hvort rétt hafi heyrst í viðtali við Ólaf Ragnar Grímsson á útvarpi Sögu í morgun – að hann hafi verið farinn að íhuga skipan utanþingsstjórnar á tíma búsáhaldabyltingarinnar svonefndu og jafnvel verið kominn með nöfn hugsanlegra ráðherra á blað.

Má vera að þetta séu einungis vangaveltur í forsetanum, en hefði atburðarásin verið á þessa leið hefði það nánast verið ígildi valdaráns og líklega leitt til þess að forsetinn hefði verið settur af – eða þingið hefði hugsanlega reynt það.

Forseti getur skipað utanþingsstjórn ef það er algjörlega útséð með að ekki sé hægt að mynda stjórn á Alþingi. Þetta hefur aldrei gerst í sögu lýðveldisins, eina fordæmið er þegar Sveinn Björnsson ríkisstjóri skipaði utanþingsstjórnina 1942. Þá gátu stjórnmálaflokkarnir ekki komið sér saman um ríkisstjórn.

Kristján Eldjárn mun hafa íhugað þennan möguleika í langvinnri stjórnarkreppu árið 1980, en þá tók Gunnar Thoroddsen af skarið, klauf Sjálfstæðisflokkinn og myndaði ríkisstjórn.

Aldrei á tímum búsáhaldabyltingarinnar eða eftir hrun var uppi nokkurt slíkt ástand. Stjórn Geirs Haarde féll 26. janúar 2009 og aðeins 1. febrúar tók minnihlutastjórn Jóhönnu Sigurðardóttur við. Sú stjórn náði svo meirihluta á Alþingi í kosningum í apríl og situr enn.