Seðlabanki Íslands er gagnrýndur fyrir margt í skýrslu rannsóknarnefndar, fyrir að hafa látið undir höfuð leggjast að grípa til aðgerða gegn ofvexti bankanna, fyrir hvernig staðið var að yfirtökunni á Glitni, fyrir skort á veðum vegna lána til viðskiptabankanna – og fyrir almennt stjórnleysi.
Hér eru nokkrir punktar:
Boð um aðstoð við að vinda ofan af bankakerfinu, ekkert svar
„Hinn 23. apríl 2008 svaraði Mervyn King seðlabankastjóri bréfi Davíðs og hafnaði beiðninni. Lýsti hann því hins vegar að erlendir seðlabankar gætu fundið leið til að hjálpa Íslendingum við að minnka bankakerfi sitt. Að hans mati væri það eina raunhæfa leiðin til að takast á við vandann. King sagði loks að hann byði fram alla aðstoð sem hann gæti veitt við að takast á við þetta verkefni. Seðlabanki Íslands þekktist ekki þetta boð. Í staðinn var þess óskað í svarbréfi Seðlabankans að breski seðlabankinn endurskoðaði vinsamlegast afstöðu sína til umbeðins skiptasamnings. Því bréfi var ekki svarað.“ (úr skýrslu rannsóknarnefndar)
Um veðlán
„Veðlán jukust verulega hjá öllum bönkunum þremur eftir að lausafjárkreppan hófst haustið 2007. Þróuðust mál þannig að veðlán jukust úr því að vera um tveir milljarðar evra, sem mestmegnis voru frá Seðlabanka Íslands, yfir í það að vera yfir níu milljarðar evra við fall bankanna.“
„Með slíkum viðskiptum fóru fjármálafyrirtækin í raun í kringum þá reglu Seðlabankans að lán séu ekki veitt gegn veði í eigin skuldabréfum fjármálafyrirtækis. Þrátt fyrir þessa vitneskju spornaði Seðlabanki Íslands ekki við slíkum veðsetningum og reyndi ekki að afla sér traustari veða.“
„Var því illskiljanlegt að þess skyldi ekki freistað að taka önnur veð í ljósi þess viðhorfs sem uppi var um stöðu bankanna innan og af hálfu bankastjórnar Seðlabankans allt frá því á fyrri hluta árs 2008.“ s
„Ekki verður á það fallist að það geti talist málefnalegar ástæður þess að ekki var leitað eftir haldbetri veðum að það hafi verið „rosalega mikið vesen að taka við einhverju sem er fýsískt skuldabréf“ enda var það beinlínis hlutverk stofnunarinnar að huga að veðtryggingum sínum á hendur fjármálastofnunum.“ (úr skýrslu rannsóknarnefndar)
Um stjórnleysi í Seðlabankanum
„Ég hélt fyrst að hann væri að grínast,“ segir Arnór Sighvatsson, aðalhagfræðingur Seðlabankans, í skýrslu rannsóknarnefndar Alþingis, um það þegar Davíð Oddsson seðlabankastjóri sagði honum frá því að ákveðið hefði verið að lækka stýrivexti úr 15,5 prósentum í 12 prósent.
Upplausnarástand var í Seðlabankanum fyrstu dagana í október 2008. Tilkynning um risalán frá Rússum sem enginn fótur var fyrir og misheppnuð tilraun til að festa gengi krónunnar skapaði ringulreið. Þrátt fyrir vinnureglur þar um höfðu bankastjórarnir sérfræðinga sína og næstráðendur lítt með í ráðum.
„Þetta var algjörlega stjórnlaust,“ segir Arnór sem kallaður var til Davíðs til að heyra um vaxtaákvörðunina. „Mér var tilkynnt sú ákvörðun fimm mínútum áður en hún fór á vefinn.“ Þegar Arnór áttaði sig á að Davíð væri ekki að grínast var honum öllum lokið. „[Ég] vissi ekki hvort ég átti að hlæja eða gráta,“ segir Arnór sem nú er aðstoðarbankastjóri Seðlabankans.
„Bankinn var bara hreint út sagt bara stjórnlaus,“ segir Þórarinn G. Pétursson, hagfræðingur hjá bankanum, sem kveðst hafa ritað í dagbók sína þann dag sem ákveðið var að festa gengið með einhverri tölu „út í bláinn“ sama dag og sagt var frá Rússaláninu: „Enn eitt ruglið.“ Þórarinn segir að Arnór hafi verið gjörsamlega niðurbrotinn. „Þetta var algerlega skelfilegt.“ (úr samantekt Fréttablaðsins)
Um „ótæk“ vinnbrögð við yfirtökuna á Gitni
„Þau voru á engan hátt í samræmi við það hvernig þjóðir með þróaða fjármálamarkaði og stjórnsýslu haga almennt starfsháttum sínum.“ (úr skýrslu rannsóknarnefndar)
