Ein bábilja sem stundum er haldið fram er að við Íslendingar eigum eitthvert sérstakt tilkall til auðæfa sem kunna að leynast á Norðurskautinu. Og að þess vegna ásælist Evrópusambandið Ísland.

Staðreyndin er að svo er ekki. Það sést greinilega á heimskautafundinum sem nú er haldinn í Kanada. Þar ráða ráðum sínum ríki sem eiga land að Norður-Íshafinu, Rússland, Bandaríkin, Kanada, Noregur og Danmörk (vegna Grænlands). Öðrum ríkjum er ekki hleypt að borðinu.

Þarna er að finna olíu, gas og málma – jú, og fiskistofna. Sumir eru í landhelgi þjóðanna við norðurhöf, aðrir koma inn á alþjóðleg hafsvæði.

Auknar siglingar á þetta svæði gætu hins vegar haft áhrif á Íslandi bæði til góðs og ills. Umsvif í íslenskum höfnum gætu aukist, en um leið hættan á mengunarslysum sem gætu spillt fiskimiðum eða orðspori þeirra. Það gæti reynt á íslensk yfirvöld að hafa nægilegt eftirlit með þessum skipaferðum. Hugsanlega höfum við ekki nægt bolmagn til þess sjálf.

Það sem helst er að óttast er að grípi um sig gullgrafaraæði á Norðurskautssvæðunum með tilheyrandi togstreitu, stjórnleysi og umhverfisvá. Rússar ætla sér stóra hluti þarna norðurfrá og eru löngu byrjaðir í kapphlaupinu um pólsvæðin – og það vekur talsverðan ugg í Noregi. Rússar eiga líka langstærstu strandlengjuna við Norður-Íshafið eins og sjá má á þessu korti. Landhelgi Íslands er hins vegar langt í suðri.