Styrmir Gunnarsson, fyrrverandi ritstjóri Morgunblaðsins, fjallar um viðskiptabandalög á heimasíðu sinni og setur í samhengi við söguna. Hann segir myndun viðskiptabandalaga eitt af því sem einkenndi samfélagsþróunina hér á landi, í byrjun nýrrar aldar og fram að hruni, hvar mörg fyrirtæki úr ólíkum greinum voru rekin undir eina og sama hattinum.

„Markmiðið var yfirleitt eitt og hið sama: að ná einokunarstöðu á tilteknum mörkuðum. Hið athyglisverða var að stjórnvöld gerðu lítið til að sporna við þeirri þróun, ef „fjölmiðlalögin“ svonefndu eru undanskilin en þau urðu aldrei að lögum,“

segir Styrmir og nefnir að margt sé líkt með þeirri þróun sem nú á sér stað í Evrópu og þeim stjórnarháttum tvö öxulveldi seinni heimsstyrjaldarinnar viðhöfðu og telur það eina af ástæðum uppgangs populisma:

„Ein af ástæðum uppgangs svonefndra „pópúlískra“ flokka í Evrópu er það bandalag, sem orðið hefur til á milli stórfyrirtækja í Evrópu og stjórnkerfis ESB í Brussel, þ.e. á milli stórra fyrirtækja og viðskiptabandalaga þeirra, sem verja gífurlegum fjármunum í hagsmunagæzlu og embættismannakerfisins í Brussel. Þetta er athyglisvert í ljósi þess að eitt helzta einkenni á stjórnarháttum nazista í Þýzkalandi og fasista á Ítalíu var einmitt slíkt bandalag stórfyrirtækja á þeim tíma í þessum tveimur löndum, og ráðandi flokka og stjórnkerfis, sem kannski má segja að einkenni líka það undarlega þjóðfélag, sem orðið hefur til í Kína, þar sem ríkir eins konar bandalag auðhringa og Kommúnistaflokks Kína. Slík hagsmunabandalög stórfyrirtækja og stjórnkerfa ganga gegn hagsmunum vinnandi fólks,“

segir Styrmir.

Hann nefnir í þessu sambandi hrunið á Íslandi og hvort viðskiptahringir á Íslandi hafi verið orðnir of valdamiklir. Hann vill að þetta sé haft í huga þegar talað er um einkavæðingu bankanna:

„Allra síðustu árin fyrir hrun er álitamál, hvort viðskiptahringarnir, sem orðnir voru til hér með beinni og óbeinni aðild einkavæddra banka stjórnuðu landinu fremur en lýðræðislega kjörið Alþingi og ríkisstjórn. Alla vega voru stjórnvöld treg til að ganga gegn hagsmunum þessara hringa. Er hægt að ræða einkavæðingu banka á ný án þess að taka þennan þátt málsins inn í umræðuna? Hefur í raun orðið til á löngum tíma hér eins konar bandalag stórfyrirtækja og stjórnkerfis? Er það kannski áþekkt fyrirbæri og slíkt bandalag á milli stórfyrirtækja í Evrópu og embættismannakerfisins í Brussel? Er það skýringin á því hversu lítið er hugað að hagsmunum lítilla og meðalstórra fyrirtækja hér? Til umhugsunar.“