Samtökin ’78 og HIV-Ísland krefjast þess að sá sem skrifaði umdeildan Víkverja í gær gefi sig fram og að Morgunblaðið biðjist afsökunar á skrifunum. Líkt og DV hefur greint frá þá vakti nafnlaus pistill merktur Víkverja í Morgunblaðinu í gær mikla reiði víða í samfélaginu. Pistillinn er skrifaður af blaðamanni á ritstjórn miðilsins en í honum er gefið í skyn að hnattræn hlýnun sé mögulega ofmetið vandamál. Það er svo sett í samhengi við alnæmi.
Mörgum finnst að með þeim skrifum að lítið sé gert úr alnæmi og þeim hörmungum sem fylgt hefur sjúkdómnum. Lana Kolbrún Eddudóttir, fyrrverandi formaður Samtakanna 78, sagði í gær að pistilinn væri kjaftshögg fyrir þá sem misstu fjölskyldumeðlimi eða vini vegna alnæmis.
María Helga, formaður Samtakanna ’78, Sigurður Júlíus, varaformaður, og Einar Þór, framkvæmdastjóri HIV-Ísland, gerðu sér ferð í Hádegismóa og afhentu Karli Blöndal, aðstoðarritstjóra Morgunblaðsins, bréf þar sem skrif „Víkverja“ þann 13. ágúst eru fordæmd og harðlega gagnrýnd. Bæði „Víkverji“ sem og ritstjórn Morgunblaðsins eru hvött til að biðjast afsökunar á skrifunum.
Bréfið má lesa hér að neðan:
Til ritstjóra Morgunblaðsins
Skrif Víkverja um alnæmisfaraldurinn sem birtust í Morgunblaðinu þann 13.08.2018 eru blaðinu til háborinnar skammar. Alnæmisfaraldurinn er ekki uppblásinn hræðsluáróður fortíðarinnar, borinn út af „góðhjörtuðum hjúkrunarkonum“. Hann er raunveruleg, aðsteðjandi hætta sem hefur kostað 35 milljónir mannslífa um heim allan, þar af eina milljón manns árið 2016. Sú tala væri enn hærri ef ekki hefði verið háð áratugalöng barátta, með fræðslu og forvarnir að vopni, og þróuð byltingarkennd lyf sem breyttu dauðadómi í möguleikann á heilbrigðu lífi.
Áhrif alnæmis á homma og annað hinsegin fólk, á Íslandi og annars staðar, ættu að vera á allra vitorði. Víkverji og ritstjórn Morgunblaðsins afhjúpa vítavert skeytingarleysi um eigið viðfangsefni með þessum skrifum, sem taka ekki mið af augljósustu staðreyndum, sögulegum gögnum og víðtækum heimildum um alvarleika alnæmisfaraldursins. Ritstjórn Morgunblaðsins setur niður.
Ragnhildur Sverrisdóttir, félagskona Samtakanna ’78 til margra áratuga, svarar Víkverja af sárri reynslu af þessum tíma:
Pistill þinn um alnæmi er ekkert annað en högg í andlit hinsegin samfélagsins, sem var harkalega leikið af alnæmisfaraldrinum á 9. áratug síðustu aldar. Ég ein gæti sjálfsagt talið upp tugi ungra homma, sem urðu þessum skelfilega sjúkdómi að bráð. Í mörgum tilvikum dóu þeir í felum, fjölskyldur þeirra vildu ekki viðurkenna að þeir hefðu látist úr sjúkdómnum, sem óupplýstir hræsnarar töldu sérstaka refsingu guðs fyrir líferni þeirra. Sumir dóu einir í útlöndum, fjarri ættingjum sem ekkert vildu með þá hafa.
Ég leyfi mér að setja hér með pistil Lönu Kolbrúnar Eddudóttur, fyrrverandi formanns Samtakanna 78, á Facebook:
„Þvílíkt bylmings kjaftshögg á okkur sem lifðum AIDS tímana með allri sinni sorg! Fjölskyldur sem horfðu á eftir kornungum ástvinum í gröfina. Vinir úr hinsegin samfélaginu sem reyndu af veikum mætti að styðja og hjúkra þeim sem voru að deyja. Svo ekki sé minnst á áhugaleysi, fordóma og illsku almennings gagnvart þeim sem smituðust. Ég er miður mín.
Þessi Víkverji á umsvifalaust að koma fram undir nafni og biðjast afsökunar. Og svo það sé á hreinu þá hefur ekkert breyst varðandi HIV og AIDS: ef þú veikist og færð ekki lyf, þá deyrðu.
Þetta sár er óuppgert í íslenskri samtímasögu.”
Ég get tekið undir hvert orð Lönu. Þessi skrif eru mjög ónærgætin og sérstaklega sárt að þau skuli koma beint í kjölfar Hinsegin daga. Þá er ég aðeins að vísa til okkar hér á Íslandi, því Víkverja hlýtur að vera fullkunnugt um hverslags skelfileg heilbrigðisógn alnæmi er og hefur verið t.d. í Afríku. Nei, mannkynið þurrkaðist ekki út í einu vetfangi, en alnæmið er skelfilegur sjúkdómur sem felldi svo marga af minni kynslóð. Því mun ég aldrei gleyma. Og ég – og annað hinsegin fólk – gerir þá kröfu til Morgunblaðsins að ekki sé vaðið yfir minningu þeirra á skítugum skónum og það af ekki merkilegri ástæðu en að reyna að slá einhverjar pólitískar keilur í loftslagsmálum!
„Kannski var málið ekki jafn alvarlegt og talið var“ skrifar Víkverji. Það er skömm að þessu!
Með von um einlæga afsökunarbeiðni í Morgunblaðinu.”
Samtökin ’78 og HIV-Ísland taka heilshugar undir með Ragnhildi og Lönu Kolbrúnu. Við krefjumst þess að Víkverji stígi fram undir nafni og biðjist afsökunar á þessum skammarlegu skrifum. Ennfremur ætti ritstjórn Morgunblaðsins að sjá sóma sinn í því að biðjast afsökunar á birtingu pistilsins. Í því fælist lágmarksvirðing við ungu mennina sem ekki gátu gengið með okkur í Gleðigöngunni á laugardaginn var.
