Þegar EES samningurinn var gerður voru aðilar að honum auk Íslands, Noregur, Liechtenstein, Svíþjóð, Austurríki og Finnland.
Þrjú síðastnefndu ríkin gengu stuttu síðar í Evrópusambandið sjálft, og í raun er EES-samningurinn núorðið aðallega rammi utan um samskipti Noregs og ESB. Ísland teikar Noreg, ef svo má að orði komast.
Sérkennilegur er sá málflutningur Sigrúnar Magnúsdóttur umhverfisráðherra að réttast væri að „milda orðalag“ við þýðingu tilskipana frá EES. Hvaða gagn gæti verið að því? Á að setja mjúkan fókus á þýðingarnar svo þær líti betur út?
Nei, auðvitað er aðalmálið að við Íslendingar fáum lög og reglur frá EES og höfum ekkert um innihald þeirra að segja. Þurfum að samþykkja þær hvort sem okkur líkar betur eða verr. Þannig virkar þessi samningur – í honum hefur alltaf verið fullveldisafsal, svo notað sé tískuorð. Allt alþjóðasamstarf felur auðvitað í sér fullveldisafsal.
Þetta er náttúrlega ekki spurning um orðalag, heldur hvort þessi samningur henti Íslandi. Mitt í allri umræðunni um ESB-aðild hefur lítið örlað á umræðu um kosti og galla EES-samningsins og framtíð hans. Hún veltur á tvennu, áhuga eða áhugaleysi Evrópusambandsins á að veita samningnum framhaldslíf, jafnvel gera breytingar á honum, og afstöðu Noregs. Ísland skiptir engu máli í því sambandi.