Björgvin G. Sigurðsson skrifar:
Árangur Emmanuels Macron í frönsku forsetakosningunum á dögunum var afgerandi sigur umburðarlyndis, klassískrar velferðarstefnu og frjálsyndis yfir þjóðernisöfgum og hægri harðlínu Marine LePen. Hinsvegar er það mikið áhyggjuefni að meira en þriðjungur kjósenda studdi öfgaflokkinn Front National og spurt verður að leikslokum ef Macron lendir í vanda með að uppfylla væntingarnar.
Hinir hefðbundnu flokkar í Frakklandi eru í mikilli tilvistarkreppu. Macron freistar þess nú að skapa nýja miðju um sjónarmið sín og stöðu landsins í Evrópusambandinu. Sambærilegt ástand er uppi í flestum löndum Evrópu. Valdaflokkar síðustu hundrað ára eru margir í miklum vanda í kjölfar fjármálakreppunnar, sem sópaði tiltrú fólks á stjórnmálunum að miklu leyti í burtu.
Á erfiðum tímum er oft kallað eftir einföldum lausnum. Þær boða popúlistar á borð við Donald Trump, LePen og forystumenn Brexit. Loforðum er ausið á báða bóga og sígild sáttastjórnmál mega sín lítils.
Mið- og vinstri miðflokkar á Íslandi standa frammi fyrir stórum spurningum um framtíð sína. Þeir eru margir, smáir og sundraðir. Á meðan stjórnar Sjálfstæðisflokkurinn í krafti ríflega fjórðungs fylgis og virðist eini flokkurinn sem getur myndað samsteypustjórnir án mikilla vankvæða.
Núverandi stjórn stendur samt afar tæpt. Eftir yfirlýsingar Framsóknarflokksins um að hann muni ekki undir neinum kringumstæðum ganga til liðs við núverandi stjórnarflokka gæti komið að kosningum fyrr en varir.
Þegar það gerist þurfa stjórnarandstöðuflokkarnir, sem allir kenna sig við umbætur og félagsleg sjónarmið, að hafa stillt saman strengi sína. Hvort sem það verður í formi sameiginlegra framboða eða trúverðugs bandalags um nýja stjórn að loknum kosningum.
Framvinda sveitarstjórnarkosninganna á næsta ári mun hafa mikil áhrif. Takist núverandi meirihluta í höfuðborginni að mynda nýjan Reykjavíkurlista, sem ynni sannfærandi sigur, gæfi það sannarlega tóninn fyrir samfloti flokkanna á landsvísu. Rétt einsog raunin var árin 1994-1999.
Íslensk stjórnmál þurfa nýja miðju. Kjölfestu sem getur myndað öfluga ríkisstjórn um félagsleg sjónarmið umburðarlyndis og samvinnu. Nú er lag að leggja línurnar og stilla saman menn og málefni.
