fbpx
Mánudagur 16.júní 2025
Pressan

Mikil fjölgun krabbameinstilfella hjá fólki undir fimmtugu

Kristján Kristjánsson
Sunnudaginn 2. október 2022 18:00

Krabbameinsfrumur. Mynd úr safni.

Ekki missa af Helstu tíðindum dagsins í pósthólfið þitt

Lesa nánar

Frá 1990 hefur tilfellum krabbameins hjá fólki undir fimmtugu fjölgað mikið um allan heim. Vísindamenn telja að staðan fari versnandi með hverri kynslóð og telja sig sjá breytingar í sjúkdómsmynstrinu. Eitthvað hafi gerst og afleiðingarnar séu alvarlegar.

Þetta kemur fram í nýrri rannsókn, sem hefur verið birt í vísindaritinu Nature Reviews Clinical Oncology. Norska ríkisútvarpið skýrir frá þessu.

„Við komumst að því að hættan eykst með hverri kynslóð. Til dæmis sjáum við að fólk fætt 1960 var líklegra til að fá krabbamein fyrir fimmtugt en fólk fætt 1950, „sagði Shuji Ogino, sem kom að gerð rannsóknarinnar.

Vísindamennirnir segja það ekki hafa komið beint á óvart að tilfellum hafi fjölgað. Strax á fimmta og sjötta áratugnum hafi alvarlegar vísbendingar um þessa þróun komið fram.

Vísindamennirnir köfuðu djúpt ofan í fyrri rannsóknir og greindu 14 ólíkar tegundir krabbameins, meðal annars brjóstakrabbamein, lifrarkrabbamein og beinmergskrabbamein. Tilfellum af krabbameinum af þessum tegundum, og fleiri til, fjölgaði hjá fólki undir fimmtugu á árunum 2000 til 2012.

Vísindamennirnir leituðu einnig að hugsanlegum áhættuþáttum tengdum þessum tegundum krabbameins. Þeir vildu einfaldlega komast að hvor tilfellum krabbameins í „ungu fólki“ fari fjölgandi um allan heim. Niðurstaðan er að svo er, að minnsta kosti frá 1990.

Þegar því er velt upp hvað hafi breyst er ein skýringin að fleiri fari í rannsóknir nú en áður. Það eigi sinn þátt í að fleiri tilfelli komi í ljós snemma.

En það virðist ekki vera eina skýringin, sérstaklega í ljósi þess að tilfellum hjá ungu fólki hefur einnig fjölgað í löndum þar sem krabbameinsskoðanir eru ekki eins aðgengilegar og í mörgum öðrum löndum.

Segja höfundar rannsóknarinnar að það virðist einfaldlega vera þannig að tilfellum krabbameins fari fjölgandi.

Vísbendingar um af hverju þessi þróun á sér stað benda allar í sömu átt. Lífshættir fólks hafa breyst síðan á sjötta áratugnum. Vísindamennirnir benda sérstaklega á lífsstílsvenjur og mataræði. Vísbendingarnar benda í þessa átt. Það sem við innbyrðum hefur áhrif á meltingarkerfið okkar.

Benda vísindamennirnir sérstaklega á næringu, lífsstíl, notkun sýklalyfja og sýkingar í meltingarvegi.

Af þeim 14 krabbameinum, sem vísindamennirnir rannsökuðu, kom í ljós að átta tengjast meltingarveginum. „Maturinn sem við borðum „elur“ örverurnar í þörmunum. Mataræðið okkar hefur bein áhrif á samsetningu þeirra og að lokum geta þessar breytingar haft áhrif á líkurnar á að fá sjúkdóma,“ sagði Tomotaka Ugai, hjá læknadeild Harvard háskóla.

Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá. DV áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg. Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri fréttir

Mest lesið

Nýlegt

Pressan
Fyrir 22 klukkutímum

Lögreglan bankaði upp á – „Sagði að pabbi minn væri morðingi“

Lögreglan bankaði upp á – „Sagði að pabbi minn væri morðingi“
Pressan
Fyrir 23 klukkutímum

Þess vegna kíkja flugáhafnir á skóna þína þegar þú gengur um borð

Þess vegna kíkja flugáhafnir á skóna þína þegar þú gengur um borð
Pressan
Í gær

Þessi vinsælu matvæli geta valdið snemmbúnum einkennum Parkinsons

Þessi vinsælu matvæli geta valdið snemmbúnum einkennum Parkinsons
Pressan
Í gær

Ólétta konan var myrt – Myndin sem hún sendi breytti öllu

Ólétta konan var myrt – Myndin sem hún sendi breytti öllu
Pressan
Fyrir 2 dögum

Tíu klassísk mistök sem karlar gera á fyrsta stefnumótinu (og hvernig er hægt að forðast þau)

Tíu klassísk mistök sem karlar gera á fyrsta stefnumótinu (og hvernig er hægt að forðast þau)
Pressan
Fyrir 2 dögum

Lífveran frá helvíti – Stundar kynlíf á andliti þínu og kúkar á þig á meðan þú sefur

Lífveran frá helvíti – Stundar kynlíf á andliti þínu og kúkar á þig á meðan þú sefur
Pressan
Fyrir 2 dögum

Ef þú setur þetta hjá lauknum þá getur hann enst mánuðum saman

Ef þú setur þetta hjá lauknum þá getur hann enst mánuðum saman