„Það er eitthvað mikið að menningu heilbrigðiskerfisins þegar einstaklingur stendur frammi fyrir því vali að þjást vegna áverka eða alvarlegra veikinda eða setja sig í lífshættu með því að leita aðstoðar á bráðamóttöku Landspítala. Ég er þannig einstaklingur og get ekki orða bundist lengur,“ segir hún í pistli á Vísi.
Hólmfríður hefur verið langveik lengi. Hún greindist með POTS og ónæmiskerfisvanda tvítug. POTS er lítt þekktur sjúkdómur sem orsakast af röskun í taugakerfi.
Sjá einnig: Hólmfríður þjáist af lítt þekktum sjúkdómi: „Líkaminn fer gjörsamlega í panikk“
„Ég hef oft lent illa í kvefpestum, fengið bakteríusýkingar sem þurftu sýklalyf. Ég fæ oft ofnæmisviðbrögð, þarf að taka ofnæmislyf daglega til að halda þeim niðri og er með EpiPenna nálægt öllum stundum,“ segir Hólmfríður.
„Í október síðastliðinn lenti ég í því að ég var að bíða á rauðu ljósi þegar var keyrt ansi harkalega aftan á mig. Ég hlaut whiplash áverka í háls, allan hrygginn niður í rófubein og tognaði á rifbeinum. Mikill sársauki tók við næstu mánuði, ég átti oft erfitt með að ganga og hreyfa mig og á endanum leiddi röntgenmynd í ljós að rófubeinið á mér hafði færst til í slysinu með fyrrnefndum afleiðingum,“ segir Hólmfríður. Hún er í sjúkraþjálfun en innan við hálfu ári síðar var aftur keyrt aftan á hana þegar hún var að bíða á umferðarljósum.
„Með þeim afleiðingum að ég tognaði (aftur) á baki. Já og í millitíðinni lenti ég í aðstæðum þar sem mikið af reykingafólki var í kringum mig og ég fékk astmaköst sem afleiðingu af því. Ég er núna á astmapústum daglega.“
Fyrr í vikunni lenti Hólmfríður í því að fá skyndileg ofnæmisviðbrögð við kvöldmat sem hún var að borða.
„Ég vissi að mögulega væri skynsamlegt að nota EpiPenna og fara á bráðamóttöku, allavega ef þetta versnaði. En svo mundi ég að ég get ekki notað EpiPennann lengur og farið á bráðamóttöku, þó ég lendi í slæmu ofnæmiskasti eða astmakasti, vegna þess að bráðamóttakan mun drepa mig hraðar. Það er skynsamlegra fyrir mig að skríða bara upp í rúm, reyna að sofna og vona það besta. Hvers vegna? Vegna þess að allra versti ofnæmisvaldurinn minn er sígarettureykur. Ég hef sjálf aldrei reykt og aldrei veipað. Borða vegan fæði og reyni að lifa skynsamlegum lífsstíl með öll mín heilsuvandamál. Sígarettureykur frá öðrum er sterkasti og versti ofnæmisvaldurinn minn fyrir astmaköstum. Ég er ekki ein um það. Sígarettureykur og annar reykur líka, reykur frá báli, flugeldum, mikil umhverfismengun eru þekktir triggerar fyrir astmaköst hjá fólki með astma.“
Hólmfríður segir að þegar einhver sem hefur nýlega reykt kemur nálægt henni eða hún lendir í sígrettureyk frá reykjandi manneskju, þá innan nokkurra sekúndna lendir hún í astmakasti.
„Ekki halda að astmi sé meinlaus sjúkdómur. Fyrir rúmum mánuði kom fram á samfélagsmiðlum World Health Organization að á hverjum einasta degi deyja 1000 manns vegna astma. WHO óskar eftir því að astmi sé tekinn alvarlega. Þá hafa samtökin einnig verið að minna á skaðsemi tóbaks og sígaretta undanfarið á samfélagsmiðlum.“
Besta meðferðin er að sjálfsögðu að forðast triggera. „Alveg eins og besta meðferðin við bráðaofnæmi fyrir hnetum er að borða ekki hnetur. Ef sígarettureykur veldur astmakasti, er sniðugt að sleppa því að reykja. Vera ekki nálægt einhverjum sem reykti nýlega. Forðast reykinn frá fólki sem er að reykja. Svo ég reyki ekki og hef aldrei gert. Veipi ekki og hef aldrei gert. Vinir mínir reykja ekki. Flestir í mínu nánasta umhverfi reykja ekki. En ég er ekki Palli sem er einn í heiminum. Ég deili umhverfi mínu með fullt af fólki sem ég þekki ekki neitt. Úti á götum, á almenningsstöðum á borð við verslanir, verslunarmiðstöðvar, apótek og jú, læknastofum og sjúkrahúsum. Ég þarf stundum að fara til læknis og á sjúkrastofnanir að leita aðstoðar vegna þess að ég er með nokkra langvinna sjúkdóma, POTS, astma, ónæmiskerfisvanda og ég lenti í tveimur bílslysum á innan við hálfu ári og hlaut áverka sem ég er enn að glíma við.“
Hólmfríður segir að hún hafi fengið fyrstu astmaköstin inni á geðdeild, en þar er sérstakt reykingarherbergi. Þó hún hafi ekki farið inn í sjálft herbergið barst reykurinn fram á gang frá herberginu og með fólkinu sem reykti.
Samkvæmt lögum má ekki reykja í húsakynnum heilbrigðisstofnana og í og við anddyri þeirra. „Þetta er mikilvæg og góð regla. Því er miður að henni er ekki fylgt eftir. Það er siður margra sem sækja þjónustu á bráðamóttöku Landspítalans í Fossvogi að reykja beint fyrir utan innganginn,“ segir Hólmfríður.
„Reykurinn verður mikill og sterkur þar fyrir utan og getur borist inn um dyrnar. Ég hef farið til stuðnings vinkonu með henni á bráðamóttökuna og fékk astmakast á leiðinni inn um dyrnar vegna þessa. Var snarlega dregin inn fyrir, skellt á mig armbandi og meðhöndluð.“
Vegna þessa óttast Hólmfríður að leita sér aðstoðar á bráðamóttöku og sleppti því fyrr í vikunni.
„Því ef ég fer á bráðamóttöku, þá er hætta á að ég verði látin sitja í biðstofunni. Í biðstofunni eru harðir plaststólar og áverkinn í rófubeininu er þess eðlis að ég get ekki setið á slíkum stólum án þess að fá mikla verki, sársauka, náladofa niður í fótleggi og erfiðleika með að ganga. Ég er of slösuð til að þola biðstofuna. Ef ég fer á bráðamóttöku, þá eru miklar líkur á að fólk sé að reykja fyrir utan innganginn og komi síðan beint inn á biðstofuna. Þá lendi ég í astmakasti. Ef ég lendi í astmakasti er líklegt að það verði ekki hægt að bjóða mér að færa mig annað vegna skorts á herbergjum. Þá get ég ekki farið úr aðstæðum sem leiðir til versnunar. Ef ég er nú þegar í ofnæmiskasti er hætta á að ég þoli reykinn enn verr.
Ef ég slasast, veikist illa, fæ slæmt ofnæmiskast eða astmakast, þá er kannski bara betra fyrir mig að leggja mig heima og vona það besta frekar en að sækja bráðaþjónustu á Landspítala. Kannski dey ég einhvern tíma vegna veikindanna en hey, kannski ekki, vona það besta. Hins vegar óttast ég að bráðamóttaka Landspítala drepi mig frekar og þá töluvert hraðar.“
Lestu pistilinn hér.
