Í dag er uppstigningardagur og frídagur á Íslandi þótt að vissulega séu ekki allir í fríi. Einhverjir lesendur gætu verið að velta fyrir sér hvað uppstigningardagur eiginlega er og því ekki úr vegi að greina stuttlega frá því.
Stutta svarið er að á uppstigningardag er þess minnst að á þeim degi, samkvæmt Biblíunni, steig Jesús Kristur upp til himna til að sitja við hægri hönd guðs.
Uppstigningardag ber ávallt upp á 40 dögum eftir páska eða á fimmtudegi í fimmtu viku eftir páska og haldið er upp á hann í flestum kristnum löndum.
Á Vísindavef Háskóla Íslands segir meðal annars um uppstigningardag að hann sé einn fárra helgidaga kirkjunnar sem ekki hafi verið afnuminn þegar kaþólskum sið var skipt út fyrir þann lúterska á Íslandi, árið 1550. Elstu heimildir um sérstakan uppstigningardag séu frá síðari hluta 4. aldar, en fyrir þann tíma sé talið að haldið hafi verið upp á himnaför Jesú á hvítasunnunni. Eftir því sem útbreiðsla kristninnar varð meiri hafi hins vegar fjölgað sérstökum hátíðisdögum sem tengdust ævi Jesú. Uppstigningardagur hafi verið hátíðisdagur kirkjunnar hér á landi allt frá árinu 1200.
Enn fremur segir á Vísindavefnum að á Íslandi sé ekki þekkt nein sérstök þjóðtrú eða siðir tengdir uppstigningardegi, en í öðrum löndum hafi himnaför Jesú oft verið fagnað á gamansaman hátt. Fólk hafi þá frekar borðað fuglakjöt eða notað daginn til fuglaveiða. Einnig hafi þekkst að karlar lyftu glösum til að komast í sjöunda himin og líkja þar með eftir uppstigningu Jesú.
Þórhallur Heimisson prestur fjallar um atburði uppstigningardags, á vef Þjóðkirkjunnar, eins og greint er frá þeim í Biblíunni og minnir á að þeim sé lýst í fyrsta kafla Postulasögunnar. Samkvæmt henni horfðu lærisveinar Krists á hann stíga upp til himna og segir Þórhallur það hafa markað bæði ákveðin endalok fyrir lærisveinana en líka nýtt upphaf:
„Uppstigning Jesú til himins markaði ákveðin endalok fyrir lærisveinana. Þeir dagar sem þeir höfðu átt með Jesú eftir upprisuna á páskum voru á enda. Þeir höfðu haft hann hjá sér í bókstaflegri merkingu. Þeir höfðu getað talað við hann, snert hann, borðað með honum, hlustað á hann. Hann hafði verið þeim nærri í upprisulíkama sínum. Nú var hann ekki lengur með þeim á þennan sama hátt. En þess í stað hét hann þeim að hann myndi ætíð vera nærri þeim í anda sínum, já nærri öllum þeim sem á hann tryðu og honum fylgdu. Einmitt þess vegna markaði uppstigningin nýtt upphaf fyrir lærisveinana.“
Þórhallur segir einnig frá upplifun sinni á uppstigningardag árið 1995 sem hann segir hafa verið afar eftirminnilega. Þá hafi hann starfað sem prestur í sænsku þjóðkirkjunni í úthverfasöfnuði í Stokkhólmi:
„Þar sem bjuggu meðal annars fjölmargir kristnir sýrlenskir flóttamenn er höfðu flúið ofsóknir heima fyrir og fundið skjól í Svíþjóð. Þennan morgun var messað við sólarupprás, kl. sex. Veður var með eindæmum gott, sól skein í heiði, og því var messað utan dyra á kirkjutorginu, við fuglasöng. Mikið fjölmenni sótti messuna, á þriðja hundrað manns.“
„En megnið af kirkjugestum voru úr röðum hinna kristnu sýrlensku innflytjenda, því Svíar sváfu á sínu græna eyra og nutu þannig frídagsins. Og það sem meira var, Sýrlendingarnir kunnu fæstir orð í sænsku, hvað þá að þeir skildu mína sænsku með mínum íslenska framburði.“
„En það kom ekki að sök. Öll messan var flutt á sænsku og Sýrlendingarnir tóku þátt í öllum liðum hennar, hlustuðu andagtugir á ræðuna og gengu allir til altaris – án þess að skilja orð. En sjaldan hef ég verið kvaddur af meiri hlýhug heldur en eftir þessa messu. Hver messugesturinn á fætur öðrum kvaddi mig með faðmlagi og kossi og fallegum sýrlenskum bænum, brosi og hlýju.“
