Frjáls sala á áfengi mun bæði auka neyslu landsmanna á áfengi og hafa bein áhrif á fjölgun dauðsfalla af völdum krabbameina, segir Laufey Tryggvadóttir, framkvæmdastjóri Krabbameinsskrár Krabbameinsfélagsins, í grein sem birtist í Fréttablaðinu í dag.
„Afleiðingar aukins aðgengis að áfengi hafa verið margrannsakaðar og hafa meðal annars bein áhrif til fjölgunar dauðsafalla af völdum krabbameins.“
Laufey greinir frá þvi að í Svíþjóð hafi menn rannsakað áhrif þess að aflétta ríkiseinokun á áfengissölu. Niðurstöðurnar sýndu fram á að að drykkja myndi aukast um 20 prósent ef einkareknar sérverslanir tækju við sölunni og um 30 prósent ef áfengi færi í almennar- eða sérverslanir.
Jafnframt sé það löngu þekkt staðreynd að áfengisneysla auki líkur á krabbameinum.
„Í yfir 30 ár hefur verið þekkt að áfengisneysla eykur líkur á krabbameinum í munnholi, koki, barka, vélinda, lifur, brjóstum og ristli.“
Það skipti engu máli hvers kyns áfengis er neytt, vínandinn innihaldi acetaldehýð sem er staðfestur krabbameinsvaldur.
Á hverju ári megi rekja þrjár milljónir dauðfalla til drykkjunnar.
„Krabbamein valda stórum hluta þessara dauðsfalla og hjá einstaklingum yfir 50 ára eru þau í efsta sæti dánarorsaka af völdum áfengisneyslu.“
Margir telja það heilsubót að fá sér eitt glas af áfengi á hverjum degi. Laufey segir að þó svo að slíkt geti minnkað áhættuna á blóðþrurrð eða sykursýki þá komi á móti áhættan á krabbameini.
„Miðað við óbreyttar drykkjuvenjur má búast við 83.000 áfengistengdum krabbameinstilfellum næstu 30 árin á Norðurlöndunum.“
Laufey segir að Íslendingar ættu heldur að fagna ríkiseinokuninni en að afnema hana og hún veltir fyrir sér hverjir hafi hag af því að gefa áfengissöluna frjálsa, því ekki sé það þjóðin.
„Getur verið að undirliggjandi sé þrýstingur frá hagsmunaðilum á borð við tilteknar verslanir, innflytjendur og jafnvel fjölmiðla sem munu hagnast af sölu áfengisauglýsinga?“
„Enginn vafi er að lýðheilsa þjóðarinnar verður fórnalambið ef þessar breytingartillögur ná fram að ganga á Alþingi.“